De onthulling van het onderzoek naar Zhou Yongkang is meer dan een week oud. Zijn er al spectaculaire nieuwe feiten of ontwikkelingen te melden? Niet echt, wel een paar opmerkelijke aankondigingen en uitspraken. We zetten ze op een rij en kijken ernaar met een enigszins kritische blik.
Het persbureau Xinhua kreeg het fiat om vanaf 29 juli een aantal feiten bekend te maken. We noemen wat dingen die daarna gebeurden, de oogst uit de Chinese media. De (voorspelbare) gissingen en pogingen tot analyse in het Westen en de Chinese analyses zelf komen later.
Het grote ‘nieuws’
screenshot Sina Weibo op 29 juli
Het Centraal Comité van de Communistische Partij van China (CPC) heeft de beslissing genomen om een onderzoek te laten instellen naar vermoedelijke ‘zware inbreuken op de partijdiscipline’ door Zhou Yongkang, een voormalig lid van het permanent comité van het Politiek Bureau van de partij. Het CC heeft zich daarbij gebaseerd op de statuten van de partij en heeft, conform de regeling ter zake, de Centrale Commissie voor Discipline Inspectie (CCDI) van de partij met de uitvoering van het onderzoek belast. Wanneer dat besluit is gevallen, met andere woorden, hoe lang het onderzoek al loopt, blijft dus vooralsnog onbekend.
Twee vergaderingen
Een uur later volgde het bericht dat het vierde plenum van het CC in oktober zal gaan over het recht (rule of law). Het is de eerste keer dat een dergelijke algemene vergadering om het beleid te bespreken dit onderwerp centraal op de agenda heeft. Dat dit te maken heeft met de strijd tegen corruptie en met de zaak Zhou is (nog) niet officieel met zoveel woorden gezegd. Vele waarnemers zijn daar echter van overtuigd en ze menen dat het een uiterst belangrijk plenum wordt. Xinhua heeft het verband tussen de vergadering in oktober en de strijd tegen corruptie wel gelegd, in een commentaar. Nog een belangrijke vergadering waar de zaak Zhou zeker op de agenda zal staan is de jaarlijkse bijeenkomst van partijleiders in de badplaats Beidaihe. Ook dat min of informele treffen om een aantal belangrijke thema’s vast door te nemen voordat het politieke najaar begint, wordt gewoonlijk in een waas van geheimzinnigheid gehuld. Op woensdag 6 augustus heeft Liu Yunshan, permanent comitélid van het Politiek Bureau en hoofd van het partijsecretariaat, een aantal academici, ingenieurs en andere experts ontvangen ‘namens President Xi Jinping’. Zij zijn volgens de staatsmedia voor een zomervakantie in Bedaihe op uitnodiging van de overheid. Liu was vergezeld van twee andere leden van het Politiek Bureau, vicepremier Ma Kai en hoofd van het organisatiebureau van de partij Zhao Leji. De South China Morning Post leidt daaruit af dat Beidaihe al is begonnen of op het punt staat dat te doen.
Liu Yunshan met Justin Yifu Lin, hoofdeconoom Wereldbank 2008 – 2012. Is Beidaihe 2014 begonnen?
‘Oud nieuws’ en duivelse details
In de dagen na de aankondiging van het gaven onderzoek rond Zhou Yongkang gaven de volgende instellingen één voor één publiekelijk hun steun aan de beslissing: het Volksleger, de gewapende politie, de instellingen voor de handhaving van de orde en het justitiële apparaat. Naar verluidt zou het nieuws op de sociale media door vele gebruikers zijn toegejuicht. Zhou’s naam, die tot 29 juli was weggecensureerd op zoekmachines en sociale netwerken, werd direct ‘vrijgegeven’. De volgende dag was het onderwerp al meer dan 44 miljoen keer gelezen, met 100.000 commentaren op Sina. Journalisten hadden eindelijk toestemming om datgene te bevestigen wat in brede kring werd vermoed en wat hun collega’s in Hongkong en in het buitenland al maandenlang als een vaststaand feit presenteerden. Commerciële media, staatsmedia en nieuwsportals publiceerden de ‘infographics’ , die ze al die tijd zorgvuldig hadden geprepareerd, met de netwerken van Zhou Yongkang op de terreinen waar hij een machtig man is geweest: de petroleumsector, de provincie Sichuan en de partij en de overheid, meer bepaald op de terreinen van politiek en wetgeving en van de binnenlandse veiligheid. Van Caixin tot de Global Times, over Sina en Netease, allemaal hadden ze nu ook hetzelfde soort overzichten als hun concurrenten van de South China Morning Post tot en met de Financial Times. Stambomen van Zhou’s familieleden (al of niet aangetrouwd) en hun zakenactiviteiten verschenen. Diagrammen werden gepubliceerd van de medewerkers en vrienden, ‘protegés’ genoemd, die sinds december 2012 aangeklaagd of gestraft zijn voor corruptie. In maart van dit jaar had de censuur al min of meer oogluikend ingestemd met de publicatie van artikelen over de corruptie van de zoon en de broer van Zhou, onder andere in het commerciële blad Caixin.
De gezagsgetrouwe Global Times, die dicht bij de partijkrant People’s Daily staat, heeft het er op enigszins spijtige toon over. Het gedwongen stilzwijgen van de Chinese media op het vasteland en het fenomeen dat ‘de deur nu openging’ zorgden voor twee bevreemdende effecten. Eén, de media worden voor hun zelfbeheersing niet door de autoriteiten bedankt met echt nieuwe informatie over doorbraken in het onderzoek, ze moeten achter hun buitenlandse concurrenten aanlopen met opgewarmde kost. Twee, het lijkt nu alsof iemand al is veroordeeld, zodra er sprake is van een onderzoek tegen hem. Global Times en Caixin geven hier een begin van een verklaring voor. GT geeft het woord aan Wang Zhanyang, professor bij het Centraal Instituut voor het Socialisme: ‘de leiding wil van de afhandeling van deze zaak een foutloos voorbeeld maken, zeker wat de procedure aangaat.’ De krant merkt op dat Zhou, in tegenstelling tot Bo Xilai in het begin van de zaak tegen hem, niet langer ‘kameraad’ wordt genoemd. Caixin schrijft dat de People’s Daily, de partijkrant, daar ook op wijst. Volgens de beide media is het een teken dat de zaak zeer hoog wordt opgenomen en dat het onderzoek al in een gevorderd stadium is. Ze voorspellen dat Zhou zo goed als zeker uit de partij zal worden gezet en na het disciplinaire onderzoek naar het gerecht zal worden verwezen. Caixin heeft bij de partijkrant ook gelezen dat die een veelzeggend detail bespeurt in de formulering. Het Centraal Comité zou in de Chinese tekst van de mededeling zeggen dat ze het onderzoek nu zal ‘beoordelen‘. Die term zou er natuurlijk op wijzen dat het onderzoek al bijna is afgerond.
De hoop van een staatsmedium
Infographic Global Times
Op 30 juli stond er in de Global Times een redactioneel commentaar waar interessante dingen op en tussen de regels te lezen vielen. ‘De aankondiging werd door het publiek verwelkomd, zonder verrassing evenwel. De publiek opinie veronderstelde al dat Zhou de grote tijger achter de schermen was (n.v.d.r. door de vele onthullingen over Zhou’s medewerkers). De aankondiging was de eerste officiële reactie op dat soort vermoedens.(…) Wij hopen dat we zijn ( n.v.d.r. Zhou’s) bekentenis tegenover de partij en het land te horen krijgen tijdens het proces dat daarna komt. De zaak verdient veel aandacht te krijgen tijdens de follow-up, als er meer details bekend worden. Het Chinese gerecht heeft tegenover het publiek een zekere mate van transparantie getoond bij het proces van Bo Xilai. We hopen dat ze dit nog verbeteren met betrekking tot de zaak van Zhou. De publiek opinie in het Westen geeft een vertekend beeld van de strijd tegen de corruptie in China, en tijdige onthullingen en een proces dat geheel volgens de rechtsregels verloopt zijn daarop de beste antwoorden.’
Bronnen: Xinhua, Global Times, Caixin, China Daily, People’s Daily, South China Morning Post.
1.”Het persbureau Xinhua kreeg het fiat om vanaf 29 juli een aantal feiten bekend te maken.” Welke feiten? Het enige wat ik in dit artikel lees is de aanhouding van Zhou Yongkang. Welke andere feiten nog?
2.”Een uur later volgde het bericht dat het vierde plenum van het CC in oktober zal gaan over het recht (rule of law).” De definitie van ‘rule of law’ is de wet boven alles en iedereen.
3. “Op woensdag 6 augustus heeft Liu Yunshan, permanent comitélid van het Politiek Bureau en hoofd van het partijsecretariaat, een aantal academici, ingenieurs en andere experts ontvangen ‘namens President Xi Jinping’. Zij zijn volgens de staatsmedia voor een zomervakantie in Bedaihe op uitnodiging van de overheid.” Dit, gezien de voorafgaande alinea, is roddel en is verboden is China.
4. “4. “In de dagen na de aankondiging van het gaven onderzoek rond Zhou Yongkang gaven de volgende instellingen één voor één publiekelijk hun steun aan de beslissing: het Volksleger, de gewapende politie, de instellingen ” Eem… wie niet???
5. “Zhou’s naam, die tot 29 juli was weggecensureerd op zoekmachines en sociale netwerken, werd direct ‘vrijgegeven’” Waarom een naam censureren en weer vrijgeven?
6. “het lijkt nu alsof iemand al is veroordeeld, zodra er sprake is van een onderzoek tegen hem” is dat zo vreemd in China? Ik herinner me de Big V die op CCTV, publiekelijk, bekende zich immoreel te hebben gedragen terwijl de aanklacht ging over relschopper of zoiets.
7. “de leiding wil van de afhandeling van deze zaak een foutloos voorbeeld maken, zeker wat de procedure aangaat” Oh? beslist de leiding zoiets? We hadden het net over ‘rule of law’ toch?
8. “8. “De aankondiging werd door het publiek verwelkomd, zonder verrassing evenwel. De publiek opinie veronderstelde al dat Zhou de grote tijger achter de schermen was” Klopt, dr zijn nog veel meer tijgers, nog veeeeeel meer.
9. “Wij hopen dat we zijn ( n.v.d.r. Zhou’s) bekentenis tegenover de partij en het land te horen krijgen tijdens het proces dat daarna komt” Geen bekentenis, want dat geloof ik wel, ik weil bewijsmateriaal zien.
Ik zie ook de link tussen deze zaak en de versteviging van de rule of law. De bedoeling hiervan is de corruptie bij de wortel aanpakken. In combinatie met een sterkere promotie van het confucianisme evolueert China naar een moderne staat vergelijkbaar met Singapore.
Twee van Huubs punten zijn de moeite waard om op in te gaan.
Punt 2: De definitie van ‘rule of law’ is de wet boven alles en iedereen.
Wet en recht zijn geen opperwezens of natuurverschijnselen. Ze zijn in China, net zoals in elk ander land, opgesteld door personen en bevolkingsgroepen, in de loop van de geschiedenis. Ze zijn een uitdrukking van machtsverhoudingen en spelen een rol in het verloop van die verhoudingen. Ze dienen de belangen van bepaalde groepen in ongelijke mate (ook in het Westen, waar het recht bijvoorbeeld vaker de ondernemerskant dan de werknemerskant begunstigt en het privébezit onschendbaar heeft gemaakt). Het hedendaagse Chinese rechtssysteem is opgesteld onder de leiding en op initiatief van de Communistische Partij. Sinds 1936 (opmaak van het eerste ‘revolutionaire regelsysteem’) heeft het moderne recht in China vele aanvullingen, wijzigingen en verfijningen gekend. De wetgevers en juristen zijn verbonden met de CPC, wat een toenemende mate van onafhankelijkheid niet uitsluit. Zij hebben zich onder andere geïnspireerd op het confucianisme, het legalisme, het marxisme en op het Sovjetrecht, het Amerikaanse en het Europese recht.
De afgelopen decennia is de ontwikkeling van het recht snel gegaan. In 2010 werd een socialistische wetgeving met Chinese kenmerken officieel voltooid, maar de verbetering van de wetgeving en van justitie in al haar facetten gaat door. In brede kring is het besef gegroeid dat bij de toepassing van die wetten vele fouten worden gemaakt en dat bepaalde personen en instellingen zichzelf boven die wetten stellen. Hoe hieraan een eind kan worden gemaakt staat wellicht op de agenda van het plenum van het Centraal Comité in oktober. Voor vriend en tegenstander wordt dat een belangrijk thema om te volgen.
Punt 7 “de leiding wil van de afhandeling van deze zaak een foutloos voorbeeld maken, zeker wat de procedure aangaat” Oh? beslist de leiding zoiets? We hadden het net over ‘rule of law’ toch?
De partijleiding beslist niet over de rechtsgang, maar heeft er indirect invloed op en de correcte verhouding tussen partij en gerecht wordt één van de discussiepunten, zoniet in oktober dan toch in de volgende jaren (zie vorige punt). De procedure waar professor Wang Zhanyang het over heeft is echter het interne onderzoek binnen de partij. Het spreekt vanzelf dat de partijleiding erop toeziet dat er bij die werkwijze geen fouten worden gemaakt.
Nu nog wat leesvoer:
http://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_law#Rule_of_law
https://www.law.kuleuven.be/chineesrecht/inleiding/inleidin.htm
http://news.xinhuanet.com/english/indepth/2014-07/30/c_133520938.htm
Ik ben het voor een heel groot deel eens met Dirk. Wel blijft voor mij de vraag dan hoe het komt dat net in de landen waar het privebezit is veiliggesteld volgend een ‘rule of law’ de welvaart voor de gewone man is toegenomen.
“…dat net in de landen waar het privebezit is veiliggesteld volgend een ‘rule of law’ de welvaart voor de gewone man is toegenomen.”
Interessante stelling! Heb je cijfers die deze stelling staven? Naar mijn gevoel is er wel een statistisch, maar geen causaal verband.
Hallo Lok, ik kan je geen causaal en/of statisch verband geven. Ik kijk rond op de wereldkaart en dan denk ik dat de veiligstelling van privé-bezit een belangrijk gegeven is voor de welvaart van een land.