Verschillende Chinese provincies maar ook andere landen maken plannen voor de door Xi Jinping gewenste economische gordel langs de voormalige zijderoutes. Het is echter duidelijk dat dit eerder een werk voor de lange termijn waarbij de samenwerking nodig is van alle betrokkenen.
Zijderoute overland en de zeeroute
De originele zijderoute was een landroute die 2000 jaar geleden startte vanuit de stad Chang’an (nu Xian) en die via de provincie Gansu leidde naar Xinjiang om via Centraal- en Westelijk Azië te eindigen aan de Middellandse zee. Daarnaast bestond ook een zuidelijke zijderoute die vertrok uit Chengdu en via Yunnan naar India leidde. De maritieme zijderoute verbond Quanzhou met het Midden-Oosten via de zee.
Het idee van een economische gordel langs de voormalige zijderoute werd vorig jaar in september door president Xi Jinping gelanceerd tijdens zijn tiendaags bezoek aan Centraal Azië. Anderzijds was het premier Li Keqiang die een maand later tijdens zijn bezoek aan een reeks Zuidoost Aziatische landen het idee opperde over het herleven van de maritieme zijderoute. De klemtoon in beide voorstellen ligt op economische samenwerking waaronder ook op het financiële vlak, nauwe samenwerking voor gemeenschappelijke infrastructurele projecten en de verbetering van de samenwerking op het vlak van veiligheid.
Provincies
In China zijn de voorstellen alvast niet in dovemans oren gevallen. De provincies langs de voormalige noordelijke zijderoute zijn actief voorbereidingen aan het treffen om de aangeboden opportuniteit niet te missen. Het huidige Xian was de startplaats van de zijderoute en wil ook de aanvang zijn van de nieuwe economische gordel. De gouverneur van Shaanxi, Lou Qinjian, wil dat Xian de eerste keus wordt voor ondernemingen die uit het oostelijk kustgebied verhuizen naar het binnenland. Hij wil het grootste logistiek transit centrum uitbouwen en ten volle de voordelen uitspelen op het vlak van brandstof en grondstoffen. De lokale gesofistikeerde verwerkingsmogelijkheden zijn complementair aan de aanlevering daarvan uit Centraal Azië.
1600 km langs de zijderoute liepen door de provincie Gansu. Partijsecretaris Wang Sanyun zegt dat zijn provincie in samenwerking met het onderzoekscentrum van de regering twee rapporten heeft uitgewerkt over te volgen strategie en de mogelijkheden voor uitwerking. De regering heeft in de provinciale hoofdstad Lanzhou alvast de eerste heuse alomvattende ontwikkelingszone erkend in het noordwesten. Bedoeling is niet enkel een economisch groeicentrum te zijn in het noordwesten, maar ook een venster op de samenwerking tussen Azië en Europa.
Ook de AR Xinjiang kijkt vooruit: een aantal departementen heeft met de provinciale Ontwikkelings- en Hervormingscommissie een concreet programma opgesteld. Daarin wordt de bouw voorgesteld van 3 autowegen die het noorden, het zuiden en centraal China met Xinjiang zouden moeten verbinden. Communicatie via wegen, spoorlijnen en breedband infosnelwegen zijn immers essentieel voor de nieuwe economische gordel.
Buitenland
Hedendaagse spoor- en autowegen
Door de herleving van de voormalige zijderoute hopen de Centraal Aziatische landen op een verbinding met de zee en ook op meer integratie in de wereldhandel en het financieel systeem. De Tadzjiekse onderminister van Financiën Nizomidin zegt dat het idee van een herleving van de voormalige zijderoute de steun heeft van vele landen. Chinese statistieken tonen aan dat vorig jaar het handelsvolume met de 4 Centraal- Aziatische landen Kazakhstan, Turkmenistan, Oezbekistan en Kirgizië steeg met 13% tot meer dan $ 40 miljard, zowat honderd maal het cijfer uit 1992. China is de grootste handelspartner van Kazakhstan en Turkmenistan en de tweede in het geval van Oezbekistan en Kirgizië.
Turkmenistan hoopt op een grotere samenwerking met China en andere landen op het vlak van grondstoffen, juwelen, energie en fruit. Tadzjikistan hoopt niet enkel op een beter transit van Chinese goederen naar het westen, maar ook van goederen van Afghanistan naar de Golflanden. Kirgizie wil vooral leren van het ontwikkelingsmodel in Xinjiang en de lessen aanwenden voor eigen ontwikkeling. Ook Wit-Rusland dat zich bevindt op een kruispunt van wegen tussen Azië en Europa, ondersteunt de economische gordel. Volgens minister Nizomidin zal het project echter de samenwerking vragen van alle betrokken landen. 24 steden uit 8 landen kwamen eind vorig jaar in Urumqi samen om de economische gordel meer concreet gestalte te geven.
Twee platformen die geschikt lijken om de discussie te voeren, zijn de Asia Cooperation Dialogue en de Shanghai Cooperation Organisation. Ook Thailand en Cambodja ondersteunen het idee om de onderlinge economische betrekkingen te stimuleren door betere transportverbindingen.
Trein Chongqing-Europa
Dit idee is zelfs zo aantrekkelijk dat er minstens al twee trein verbindingen bestaan naast de Trans Siberische lijn die China met Europa verbinden. Een treinlijn vertrekt uit Chongqing, passeert via Lanzhou/Gansu over Xinjiang om in Duisburg te eindigen en deze trip duurt 16 dagen. Daarnaast bestaat een ander project dat vertrekt uit Chengdu en eindigt in het Poolse Lodz en dit traject neemt 12 dagen in beslag. De treintrajecten zijn onbetwistbaar korter maar wel duurder dan de zeeroute die ongeveer 45 dagen in beslag neemt. Probleem voor de beide verbindingen is dat de treinen uit Europa zo goed als leeg terugkeren.
Bron: China Daily, China International Studies
Lees ook ons dossier Centraal-Azie
