Met de opkomst van China als economische supermacht is de internationale belangstelling voor het land sterk gegroeid. Toch gaapt er nog steeds een kloof tussen de bevolking van China en die van Europa. Het project Europe-China Media Exchange (ECME) wil inspelen op de behoefte aan goodwill en begrip tussen de volkeren.
Een opiniestuk geschreven door Carl-Johan Carlstedt van het Institute for Strategic Dialogue over een uitwisselingsprogramma voor Europese en Chinese journalisten.
Met de opkomst van China als economische supermacht is de internationale belangstelling voor het land sterk gegroeid. Meer en meer toeristen gaan op bezoek in de Europese of Chinese steden, waar ook steeds meer expats zich vestigen. Toch gaapt er nog steeds een kloof tussen de bevolking van beide regio’s: de mensen kennen elkaars land en unieke cultuur niet echt. Wanneer de perceptie vaak beperkt blijft tot ‘zij’ en wij’, blijft ook het potentieel om samen te werken op sociaal, politiek en economisch gebied beperkt, en kan er verwijdering ontstaan door diplomatieke incidenten. Het project Europe-China Media Exchange (ECME) is opgezet door het Institute for Strategic Dialogue om in te spelen op de waargenomen behoefte aan de opbouw van goodwill en begrip tussen de volkeren van China en Europa.
Partners en aanpak
ECME is bedoeld als een project om een beter begrip te kweken tussen de culturen van Europa en China door middel van uitwisselingsprogramma’s voor journalisten. De organisatie wil verder nagaan welke rol de media nu en in de toekomst kunnen spelen om het overheidsbeleid en de diplomatie gunstig te beïnvloeden. Om een grensoverschrijdend project van die omvang en zo’n niveau doeltreffend te laten zijn is er een partnerschap ontwikkeld van het Institute for Strategic Dialogue (ISD) in Londen met de Jiao Tong University in Shanghai (SJTU), een samenwerking die kan rekenen op de genereuze steun van de Robert Bosch Stiftung. Momenteel bestaat de aanpak van ECME uit twee jaarlijkse bezoeken en tegenbezoeken waarvoor het journalisten van het middenniveau uitnodigt die schrijven voor enkele van de meest vooraanstaande media in Europa en China. Voor Europa zijn dat onder meer: The Financial Times, The Guardian, The Economist, CNN, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Welt, Die Zeit, Le Figaro, Le Monde, en Le Point. Chinese tegenhangers kwamen van de People’s Daily, Caijing Magazine, Xinhua News Agency, Sina Network, China Newsweek, Tencent.com en Global Times.
Nanjing 2013
De recentste uitwisseling was een reis van een week in de herfst van 2013 met twaalf journalisten uit Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland, die naar Nanjing gingen op uitnodiging van de gemeentelijke overheid in die grote stad. Het bezoek aan Nanjing verliep in twee onderdelen. Tijdens de eerste drie dagen werden er groepjes van Europese en Chinese journalisten gevormd die een rondleiding kregen in het Drum Hospital, in de controlekamer van de metro en bij verschillende onderwijsinstellingen, zoals bijvoorbeeld het gereputeerde Hopkins-Nanjing Centre for Chinese and American Studies. Na die grondige kennismaking kwam er een plenaire sessie van één dag voor alle Europese journalisten waarop er een rondetafelgesprek was met leidinggevende figuren van Chinese mediaorganisaties.
De uitwisseling bood journalisten de kans om nieuwe stukjes te ontdekken en toe te voegen aan de legpuzzel China: nu eens het helicopterperspectief van de stadsmanagers, dan weer de aspiraties van jonge studenten of de hindernissen waar gewone burgers tegenaan lopen. Gedurende de eerste dagen ondervonden de Europese journalisten dat ze de kans kregen om te praten over de problemen die eigen zijn aan een snelle urbanisatie in een grote stad die nog niet zo opvallend op de kaart staat. Zij konden soms hun eerdere kennismaking met Chinese collega’s hernieuwen en zo ontstonden er mogelijkheden om verder samen te werken en contacten te onderhouden, na afloop van het uitwisselingsprogramma.
Verschillende invalshoeken, gelijkaardige problemen
Er waren Europese journalisten die opmerkten dat de vruchtbaarste gesprekken, zoals zo vaak, plaatsvonden buiten het officiële kader om, of als de functionarissen niet te dicht in de buurt waren. Enerzijds was er veel lof voor het initiatief, anderzijds kregen vele deelnemers niet helemaal wat ze wilden, door bepaalde beperkingen die tijdens de kennismakingsdagen gesteld waren aan de vrije verkenning en de open gesprekken met gewone burgers. Het zijn en blijven bekende uitdagingen waar journalisten bij hun werk in de Volksrepubliek mee worden geconfronteerd.
Een groot verschil was er op het gebied van de politieke restricties, maar de discussierondes met alle deelnemers lieten zien dat journalisten van de beide partijen ook met gelijkaardige en grensoverschrijdende problemen te maken krijgen. Hoe ga je om met de opkomst van de ‘nieuwe online media’ en met de neiging niet langer te willen betalen voor informatie die uit deze trend volgt: dat is de dringendste opgave voor de ‘oude media’, zowel in China als in Europa. De vertegenwoordigers van de Chinese media betoogden bovendien dat werken onder scherp toezicht van de regeringscensuur betekent dat ze zowel geconfronteerd worden met uitdagingen opgeworpen door de overheid als door de markt, terwijl dat anders is voor de westerse media. Wat vele journalisten met name interesseerde was het streven van de Guardian en de Evening Standard om een nieuw businessmodel te ontwerpen waarin zowel de krant als het internet geïntegreerd zijn.
Bashing of belangstelling?
Een van de grote kwesties die het programma wil helpen aan te pakken is dat van de stereotypen en de vooroordelen. In de aanloop naar de Beijing Olympics van 2008 kwamen er beschuldigingen van Chinese zijde dat de media in het Westen aan ‘China bashing’ deden. Veel mensen die bij de Chinese media betrokken waren, kregen het gevoel dat westerse mediaorganisaties samenspanden met hun respectieve regering om China te beknotten of te veranderen. Toch is het mogelijk dat die perceptie van dat bashen alleen maar een gevolg is van een niet meer dan gerechtvaardigde belangstelling voor het land. Je kunt er echter ook wat anders in zien: de hoop die liberale democraten koesteren om uiteindelijk China te transformeren met behulp van kritische blikken vanuit de media. Of zoals een Chinese deelnemer opmerkte
“Jullie van de Europese media, jullie kijken naar de Chinezen en jullie hopen dat ze hun traditionele jas zullen afleggen en transparant zullen worden. Dat is inderdaad een punt voor ons, maar denken jullie dat dit zal gebeuren door kritiek te geven? Zelfs al krijgt iemand kritiek, dan nog kan hij zijn jas niet uittrekken in het hartje van de winter.”
Het uitwisselingsprogramma loopt goed: de volgende Europese tour zal naar verwachting in de late herfst van 2014 plaatsvinden. Mediagroepen van de twee kanten onderhouden de dialoog en leren van elkaar hoe zich aan te passen aan de eisen van de markt. De verschillen in het politieke en culturele klimaat blijven enorm, maar het uitwisselingsprogramma heeft wel verschillende artikelen opgeleverd. Hier en hier zijn enkele voorbeelden, een uit de Economist en een uit de Global Times. De vragen die we ons moeten stellen zijn: kan het Chinese publiek er begrip voor opbrengen dat de Europese media hun rol willen spelen als kritische macht, als ‘Fourth Estate’, en zal het erin slagen die media niet als een vijandige macht te zien? En vooral, zou China zijn traditionele jas echt afleggen als de Europese media in de plaats van de koude wind van hun kritiek, een warm briesje zouden laten waaien?
Carl-Johan Carlstedt,
Institute for Strategic Dialogue
Zie ook http://www.strategicdialogue.org/programmes/europe-in-the-world/europe-china-media
Kan het Chinese publiek er begrip voor opbrengen dat de Europese media hun rol willen spelen als kritische macht, als ‘Fourth Estate’, en zal het erin slagen die media niet als een vijandige macht te zien?
China heeft ervoor gekozen om radicaal te breken met het ontwikkelingsmodel van opkomende landen: kolonisatie, streven naar hegemonie en oorlog. Ieder land heeft het recht zich te ontwikkelen en daarvoor zijn eigen weg te zoeken. Chinasquare.be heeft hierover een artikel geschreven in 2011: http://www.chinasquare.be/publicaties/witboek-over-china%E2%80%99s-vreedzame-ontwikkeling/
Europese media als vierde macht verdedigen de westerse selectieve “universele” waarden. Deze “universele” waarden hebben zeker hun aantrekkingskracht, maar is te beperkend om onmiddellijk en overal te worden toegepast. Zo moest Irak na de Amerikaanse inval in 2003 een baken van democratie worden in het Midden-Oosten. We weten allemaal wat er van terecht is gekomen.
Als de Europese media willen dat ze geaccepteerd worden als een kritische macht, moet ze zich realiseren dat het Westerse ontwikkelingsmodel op vele vlakken heeft gefaald en dat er niet een zaligmakend ontwikkelingsmodel bestaat. Men moet leren in dialoog komen met de rest van de wereld. Het Chinese ontwikkelingsmodel is een meer duurzaam alternatief, maar moet natuurlijk getoetst worden aan de realiteit. Willen de Europese media deze ontwikkelingsmodel een kans op slagen geven? Als het antwoord hierop bevestigd is, kunnen ze geaccepteerd als een kritische macht door het Chinese publiek.
“duurzaam alternatief” vertel eens wat meer over duurzaamheid in China
‘Tao’ of ‘Dao’ verklaart wat Chinezen verstaan onder duurzame en harmonieuze samenleving. Dao speelt op de achtergrond van het Chinese ontwikkelingsmodel en dit al 28 eeuwen lang. Een inleiding over Dao: http://en.wikipedia.org/wiki/Tao
Hoe hebben de Chinezen dit in de praktijk ervan afgebracht? Hoeveel eeuwen stond China aan de absolute wereldtop in de ongeveer 3000 jaar geschiedenis van de mensheid en hoeveel jaren niet?
Antwoord: de eerste 28 eeuwen aan de top en de laatste 2 eeuwen niet. Geen enkel andere beschaving komt ook maar een beetje in de buurt. Verdient deze prestatie niet een klein beetje bescheidenheid van de Europese media?
De dao is de laatste 65 jaar wel stevig in de verdrukking geraakt. Zie het artikel op Chinasquare van 24 april j.l.: “16,1% van het oppervlak was meer vervuild dan de nationale normen toelaten. Indien men alleen landbouwgrond bekijkt, dan is bijna één vijfde vervuild. “
Ik heb je bronnen niet nagekeken: het is niet relevant, want te beperkend. Ik analyseer gebeurtenissen liever in een bredere context.
China is geen paradijs op aarde. Ik denk dat niemand dit ooit heeft beweerd. Gedurende meer dan 3000 jaar Chinese geschiedenis zijn er ups en downs geweest. Zelfs tijdens de diepste dallen in de Chinese geschiedenis stond China aan de wereldtop. Er is een einde gekomen ongeveer 200 jaar geleden. China was niet opgewassen tegen het Europese ontwikkelingsmodel dat gebaseerd was (en is) op kolonisatie, streven naar hegemonie en oorlog. De Dao in de wereld was/is uit balans geraakt door het Europese ontwikkelingsmodel.
In China is het juist de laatste 65 jaar dat de Dao eerherstel heeft gekregen. Qua omvang is er geen enkel andere staat die het beter gedaan heeft. Ik geef maar een voorbeeld in de armoedebestrijding. Lees hierover dit:
http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/03/09/wist-je-dat-china-het-wereldrecord-armoedebestrijding-heeft-verpulverd
Armoedebestrijding is een ander onderwerp, een onderwerp waar ik volkomen in mee kan gaan.
In de 17e eeuw is ook China, zoals alle westerse naties, kolonieen gaan zoeken. Rusland vond Siberie, Engeland vond India, Nederland vond Indonesie en Chinma vond Xinjiang en Tibet.
Het was de tijd en iedereen deed het.
Alleen de communistische landen: China en Rusland konden geen afstand doen van de veroverde gebieden.
@Huub
Je had een vraag gesteld over de duurzaamheid van het Chinese ontwikkelingsmodel. Ik had het proberen uit te leggen aan de hand van het concept Dao, iets wat tot de kern van de Chinese cultuur behoort. Maar ik zie dat we niet op dezelfde hoogte zitten over dit concept.
Om het doen en laten van China te begrijpen moet men een switch maken in de gedachtengang, de zogenaamde paragdigmaverschuiving. Het concept over Dao is zo goed als onbekend in het Westen. In deze context kun je Dao ook als ‘deugdelijk bestuur’ vertalen. Laten we hier verder op ingaan.
Ik heb het huidige ontwikkelingsmodel in China als een duurzaam alternatief genoemd, omdat deze zich baseert op deugdelijk bestuur. Zo is de armoedebestrijding in China een treffend voorbeeld hiervan.
Gedurende de meer dan 3000 jaar Chinese geschiedenis is het inderdaad zo dat er periodes zijn waarbij deugdelijk bestuur ver te zoeken was. Dan was er verval, de keizer werd afgezet en een nieuwe dynastie begon. Deze nieuwe dynastie bleef maar bloeien zolang er deugdelijk bestuur was en de cyclus gaat zo voort.Ik heb geprobeerd aan te tonen dat Chinese leiders al 3000 jaar beseffen dat deugdelijk bestuur essentieel is om legitimiteit bij de burgers te krijgen. Omdat ze dit beseffen, is er een continuiteit van meer dan 3000 jaar geschiedenis geweest en stond China 2800 jaren aan de absolute wereldtop.
Chinese ontwikkelingsmodellen vroeger en nu zijn duurzaam omdat de leiders weten dat deugdelijk bestuur belangrijk is. Chinese premier Li Keqiang zei onlangs nog in Londen: “Expansion not in Chinese DNA.” Zie: http://www.chinadaily.com.cn/world/2014livisitbritaingreece/2014-06/19/content_17599023.htm Dit besef over Dao of deugdelijk bestuur zit ingebakken in de DNA van de Chinese cultuur.
De dekolonisatie door het Westen was NIET gebeurd omdat men plots verlichting kreeg en besefte dat dit schurkenstreken waren. De dekolonisatie was er gekomen door het failliet van het Westerse ontwikkelingsmodel. Europese mogendheden hadden elkaar kapot gebombardeerd en hadden niet meer de middelen om de kolonies te blijven uitbuiten.
Het is een goede opmerking van Huub dat er nog talrijke veroverde gebieden zijn. Ik kan de lijst verder aanvullen met Alaska, Hawai, Europese Overzeese Gebieden (ja, ook Nederlandse!), Verenigde Staten van Amerika, Canada, Australie, Israel enz.
Xinjiang, Tibet, Binnen-Mongolie en Mantjoerije behoorden historisch niet tot ‘China proper’. In dat opzicht zijn ze ook veroverde gebieden. Er zijn discussies over wat ‘China proper’ is, maar laten we nu even ervan uitgaan dat dit concept correct is.
Als China afstand moet doen van de zogenaamde veroverde gebieden, dan iedereen gelijk voor de wet. En met Amerika voorop terug aan de Indianen!
De essentie is dus niet of een gebied al dan niet ‘veroverd’ werd, maar wel of dat gebied deugdelijk bestuurd wordt. Xinjiang, Tibet, Binnen-Mongolie en Mantjoerije worden deugdelijk bestuurd onder de huidige Chinese leiders.
Critici zullen terecht opmerken dat er kritische en gewelddadige geluiden komen uit vooral Xinjiang en Tibet. Dat is een deel van het geopolitiek spel en heeft niets met deugdelijk bestuur te maken.
Waarom verschijnt mijn reactie #10234 niet op de website?
aan lok:
”Xinjiang, Tibet, Binnen-Mongolie en Mantjoerije behoorden historisch niet tot ‘China proper’. ”??????
tijdens de han dynasty behoren deze regio wel aan china.
totdat oergoeren uit zuid mongolie komen.
mongolsche, tartaar, oergoeren en mantjoer komen waarschuinlijk uit siberie.
kijk naar hun taal structuur.
de woord stan betekend land van in het Perzische taal.
de geboorte plaats van de daila lama waren oorspronkelijk bewoonde door de qiang volk.
maar nu woonde qiang volk in Sichuan.
er zijn nu alleen 100000 qiang over maar wel 6 miljoen Tibetanen. ?????????????
@Hahaha
Over China proper: http://en.wikipedia.org/wiki/China_proper
Zoals gezegd analyseer ik gebeurtenissen liever vanuit een hoger perspectief: m.a.w. de megatrends.
Misschien heb je gelijk in je reactie. Ik doe daar geen uitspraak over.
De tekst van reactie # 10234 is nu toegevoegd aan die van reactie # 10233, omdat ze de gedachtegang daar verderzet. Het is niet duidelijk wat er was misgegaan. Het is in elk geval hersteld (en er was geen sprake van onwil).
In het bovenstaande heb ik uitgelegd dat de westerse media als vierde macht de gang van zaken in de wereld toetsen aan de zogenaamde “universele waarden”, terwijl in China de ontwikkelingen zich ontplooien volgens het principe van deugdelijk bestuur.
“Universele” waarden zijn bijvoorbeeld het recht op vrije meningsuiting, godsdienstvrijheid en het recht op leven. Elke dag worden we eraan herinnerd door de talrijke NGO’s en Hollywood films. En in het Westen is de roman “Animal Farm” zowaar verplichte lectuur en krijgt elke associatie met het communisme/socialisme een negatieve connotatie ondanks de harde feiten die het tegenovergestelde bewijzen.
Deugden in China zijn o.a. menselijkheid, rechtvaardigheid, wederkerigheid. De bekendste regel hierin is: Wat u voor uzelf niet wenst, wens dat een ander niet. Elke Chinees is ermee opgegroeid. Vanaf het middelbaar onderwijs krijgen Chinezen lessen over de Chinese Klassieken.
Zich deugdelijk gedragen is als het ware met de paplepel ingegeven in China. Deugdelijk bestuur is veel complexer dan het louter technisch nastreven van de westerse “universele” waarden. Vanuit westers standpunt zou je dit zo kunnen verwoorden. In China kiest men ervoor om een situatie te analyseren vanuit een zo breed mogelijke context waarbij een maximale winst wordt nagestreefd voor een maximaal aantal mensen (eventueel in combinatie met een minimaal verlies voor een minimum aantal mensen).
Deze twee verschillende benaderingen (tussen het Westen en China) bij het oplossen van maatschappijke problemen hebben verstrekkende gevolgen. Ik neem een fictief voorbeeld. Een grote overstroming bedreigt een groot gebied van 1 miljoen inwoners. Bij een op-til-zijnde dijkbreuk zullen minstens 100.000 mensen overlijden. Een evacuatie voor alle mensen is niet mogelijk door gebrek aan tijd. Wat doe je in zo’n situatie?
In het Westen is op basis van “universele” waarden elk leven even belangrijk en zou men zoveel mogelijk mensen evacueren en bij individuele gevallen trachten te redden wat er te redden valt. De 100.000 doden zijn geen gevolg een een beleidskeuze, maar is een gevolg van een natuurramp.
In China zou men er voor kiezen om een bepaald stukje van de dijk op te blazen waardoor er onmiddellijk 10.000 mensen omkomen. Het water stroomt naar minder bevolkingsdichte plaatsen en het imminente gevaar is geweken. De 10.000 doden staan op het conto van de leiders. Hoe gaan we (en de westerse media) er mee om met dit gegeven? Je kunt dit niet verklaren aan de hand van westerse “universele” waarden (het botst er integendeel helemaal recht op), maar wel perfect met het Chinese concept van deugdelijk bestuur.
Natuurlijk is mijn voorbeeld een vereenvoudiging van de werkelijkheid, maar het concept van deugdelijk bestuur geeft je wel een verklaring van de talrijke –in het Westen omstreden- beleidskeuzes in China. Voorbeelden hiervan zijn: het eenkindpolitiek, ongelijke ontwikkeling stad/platteland, het hukou-systeem, “mensenrechten” in Tibet, Xinjiang en elders in China, Tiananmen 1989, (internet)censuur enz. (De context laat niet toe om hier voor elke situatie afzonderlijk verder toe te lichten, maar de weldenkende mens kan de logica zelf verder uitbouwen.)
Westerse “universele” waarden zijn in mijn ogen helemaal niet universeel, maar enkel nobel en zijn te beperkend om altijd en overal toegepast te worden.
Hallo Lol:
1. de eenkind politiek wordt verlaten
2, het hukou systeem wordt verlaten
3, in Tibet hebben meer dan 300 mensen publieke zelfmoord gepleegd
4, er zijn meerdere aanslagen gepleegd door moslims
5. censuur. ik ga de lange, lange lijst van mensen die zijn opgepakt omdat ze censuurbepalingen hebben overtreden
het is goed om elke situatie WEL afzonderlijk te bekijkijken
Natuurlijk is het goed om elke situatie wel afzonderlijk te bekijken, zoals dat we moeten doen met wat er gebeurt in het Westen.
Maar als je ALLEEN MAAR elke situatie afzonderlijk bekijkt, dan mis je de essentie, de bredere context. Westerse “universele” waarden zijn nobel. Ik denk niet dat iemand deze waarden als iets kwaadaardigs heeft genoemd, maar ze zijn te beperkend om zich de universaliteit toe te eigenen.
Westerse “universele” waarden moeten nagestreefd worden, maar niet ten koste van alles (zoals de “collateral damage”, waarmee men de miljoenen burgerslachtoffers bedoelt).
Hierboven heb ik een fictief voorbeeld van een overstroming aangehaald, want in de praktijk is er geen mogelijkheid om twee of meerdere alternatieven uit te proberen zoals in een computerspel.
Toch bestaat er een levendige illustratie van hoe een mogelijke ontwikkeling volgens westerse normen in China zou verlopen hebben, namelijk India.
Hoewel India niet behoort tot het Westen, heeft het land enorme invloeden gehad door de lange periode van kolonialisme van voornamelijk het Verenigd Koninkrijk. India wordt in het Westen vaak geroemd als ’s werelds grootste democratie ondanks het mensonterende kastensysteem.
Als vertrekpunt neem ik 1978, het jaar vanaf wanneer in China veelomvattende hervormingen werden ingevoerd onder leiding van Deng Xiaoping. De nadruk werd gelegd naar de ontwikkeling van de economie en het verbeteren van de leefomstandigheden van de burgers. In 1978 zijn China en India goed vergelijkbaar qua grootte, complexiteit en ontwikkelingsniveau. De beste indicator om de ontwikkeling van arme landen te meten is de BNP per hoofd van de bevolking:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_past_and_future_GDP_(nominal)_per_capita#World_Bank.2C_1970.E2.80.931979
China had in 1978 een BNP per hoofd van 155 USD en India 206 USD. Of een verschil van 33% in het voordeel van India. In 2013 had China een BNP per hoofd van 6747 USD en India 1505 USD. Of zowat een verschil van 350% in het voordeel van China! De feiten spreken voor zich, zelfs als je de grootst mogelijke foutenmarges incalculeert. Of nog anders uitgedrukt: In 1978 was China de op twee na armste land van de wereld (uitgedrukt in BNP per hoofd). In 2013 stond China iets voorbij plaats 100 in een totaal van ongeveer 190 landen.
Waarom doen westerse media aan “China bashing”? Enerzijds omdat China een ander ontwikkelingsmodel hanteert die niet gebaseerd is op westerse “universele” waarden, maar op deugdelijk bestuur. Anderzijds biedt een westers “democratisch” politiek bestel oneindig veel mogelijkheden voor manipulatie voor bewindvoerders (o.a. via de media) in ontwikkelde landen die aan machtsdenken doen.
Heel in het begin heb ik geschreven dat westerse media als kritische macht aanvaard kunnen worden door het Chinese publiek als ze het Chinese ontwikkelingsmodel accepteren als een volwaardig alternatief dat niet gebaseerd is op westerse “universele” waarden. Echter heb Ik oprechte twijfels over de goodwill van de westerse media. Duits natuurkundige Max Planck schreef ooit: “Een nieuwe waarheid overwint niet door de tegenstanders te overtuigen en hen het licht te laten zien, maar omdat de tegenstanders ten slotte sterven en er een nieuwe generatie opgroeit die ermee vertrouwd is.” Ik ben misschien te pessimistisch, maar de aanvaarding van het Chinese ontwikkelingsmodel zou pas over 50 jaar gebeuren als een nieuwe generatie “verlichte” bewindsvoerders aan de macht komen in het Westen… Tot dan zal de discussie blijven duren.