Hoe moet een Chinees ziekenhuis er de komende jaren meer en meer uitzien ? Welke trends van de geïndustrialiseerde landen kan China daarbij meenemen ? Wat hier volgt is de samenvatting van een artikel door vier experten van de wereldgezondheidsorganisatie, de OESO en de Jiaotong Universiteit van Shanghai. Ze beschrijven het toekomstig hospitaal vooral op het niveau van het arrondissement .
In veel landen slorpen ziekenhuizen het grootste deel van de totale uitgaven voor gezondheidszorg op. Ook in China gaat meer dan twee derden van de totale uitgaven naar ziekenhuizen. Openbare ziekenhuizen zijn dominant in de hospitaalsector, met 89% van het totaal aantal ziekenhuisbedden en 92% van alle opnames. Bij de hervorming van de gezondheidssector speelt een diepgaande herstructurering van de openbare ziekenhuizen dan ook een sleutelrol.
De hervormingen tot nu toe mikten op een algemene toegankelijkheid tot basisgezondheidszorg en een daling van de hoge persoonlijke kosten van de patiënt. Tussen 2003 en 2011 is de dekkingsgraad van de basisverzekering voor ziektekosten succesvol gestegen van 21 tot 96%, en vandaag is bijna de hele bevolking verzekerd. De terugbetaling van opnamekosten in een ziekenhuis stegen tot 64,6% voor de stedelijke werknemers en tot 47,2% voor de andere stads- en plattelandsbewoners.
Het aantal ziekenhuizen in China steeg jaarlijks met 2,5% tussen 1980 en 2010, met een nog sterkere stijging van het aantal zeer grote ziekenhuizen (met meer dan 800 bedden). Het aantal beschikbare bedden van 2,2 per 1000 inwoners blijft relatief laag (in België meer dan 6 bedden per 1000 inwoners). De ligduur bij opname is wel bijna dubbel zo lang: gemiddeld 12,1 ligdagen in China tegenover 6,5 in de westerse landen. Chinese ziekenhuizen namen in 2010 34,9% van de ambulante zorg en 67,2% van de opnames voor hun rekening. De snelle toename van het aantal verzekerde perosnen deed het aantal ziekenhuisopnames tussen 2003 en 2011 met een factor 2,5 stijgen. Terwijl medische zorg buiten het ziekenhuis amper steeg. Dat kan verklaard worden door het huidig terugbetalingssysteem dat focust op kostenvergoeding bij opname.
De proefprojecten in de openbare ziekenhuizen sinds 2010 kennen een brede aanpak maar verlopen traag. De focus van die recente projecten ligt op efficiëntie, zorgkwaliteit en de centrale positie van de patiënt. Ondertussen wijzigen de betalingsregels. Pilootprojecten werden aangemoedigd om ziekenhuizen voor hun inkomen minder afhankelijk te maken van de verkoop van geneesmiddelen, om betaling van prestaties te koppelen aan de echte kostprijs van de dienstverlening, en om systemen van terugbetaling via ziekteverzekering te testen.
Zo werden onafhankelijke apotheeknetwerken, buiten het ziekenhuis, opgericht om medische zorgverlening en geneesmiddelenverstrekking te scheiden. Of er werd een verbod op winst op geneesmiddelen in openbare ziekenhuizen ingevoerd, met opgelegde vaste prijzen. In veel proefregio’s verhoogden de lokale en regionale overheden hun subsidies voor openbare ziekenhuizen. Samenwerking en technische ondersteuning tussen universitaire ziekenhuizen en 2.832 hospitalen op arrondissementsniveau werden aangemoedigd. Ook kwamen er hervormingen rond betaling, zoals forfaitaire betalingen per verzekerd persoon of per diagnosegroep. Er waren pogingen om zorgkwaliteit en patiëntentevredenheid te verbeteren, via klinische zorgpaden en via afspraaksystemen voor consultaties om lange wachtrijen te vermijden. Ook kwam er meer ondersteuning en coördinatie vanuit de overheid voor de ziekenhuisdirectie. Om het aantal ziekenhuisopnamen te verminderen blijven meer ambulante wachtposten open tijdens weekends.
De komende vijf jaar wil de overheid vanuit deze pilootervaringen evolueren naar een nationaal programma. Hierbij wil men vooral loskomen van de band tussen verkoop van geneesmiddelen en verloning van ziekenhuispersoneel. Focus ligt op versterking van de capaciteit van 6.000 arrondissementshospitalen, met gekwalificeerd personeel, technische uitrusting en beter beheer. In 300 arrondissementshospitalen wil men volledig stoppen met de bonuspolitiek op medicatieverkoop. Tegen 2015 wil men 90% van het ambulant gebruik van hospitalen verschuiven naar arrondissementsniveau of lager.
Tijdens het volgende 5-jarenplan wil de overheid de ziekteverzekering zodanig aanpassen dat patiënten zich voor veelvoorkomende aandoeningen eerst laten verzorgen in een eerstelijnscentrum en zo nodig daarna – op verwijzing – in een ziekenhuis. Het uiteindelijke doel is dus een verschuiving in gebruik van de poliklieken binnen het ziekenhuis naar eerstelijnscentra buiten het ziekenhuis.
Trends in andere landen die hervormingen in de gezondheidszorg doormaken omwille van stijgende kosten door vergrijzing van de bevolking en medische spitstechnologie, kunnen nuttige informatie opleveren. Wat is het antwoord van ziekenhuizen op de overheidsdruk richting efficiëntie en kwaliteit? Ervaringen in de rijke landen gedurende de voorbije 20 jaar tonen dat ziekenhuizen inderdaad meer efficiënt en kostenbewust werden: Het aantal hospitalen en het aantal acute ziekenhuisbedden daalt; de zorg voor ouderen en chronisch zieken verschuift van het hospitaal naar verzorgingstehuizen; de bezettingsgraad van acute hospitaalbedden is gestegen en de verblijfsduur verkort; een onderzoek of behandeling in het goedkopere daghospitaal vermijdt dure ziekenhuisopname; en de keuze van een behandeling verloopt op basis van wetenschappelijke evidentie, met klinische richtlijnen en volgens vaste werkafspraken in klinische zorgpaden. De focus van de hospitaalhervorming in westers landen ligt op kostencontrole, terwijl in China de hoofddoelstelling van de openbare ziekenhuizen ligt in hun functie van sociaal welzijn en het verstrekken van openbare dienstverlening door het realiseren van toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg voor de bevolking.
Zowel de binnenlandse politiek als internationale trends wijzen er op dat het openbaar ziekenhuis van de toekomst in China zal functioneren op arrondissementsniveau. Het ziekenhuis wordt voornamelijk gefinancierd vanuit de ziekteverzekering en overheidssubsidies. Die subsidies zijn vooral gericht op publieke dienstverlening, kwaliteitsverbetering en opleiding van personeel. Het hospitaal zal niet langer instaan voor routine zorgverlening voor veelvoorkomende ziekten want die zullen op de eerstelijn worden aangepakt.
Bron: The hospital of the future in China: China’s reform of public hospitals and trends from the industrialized countries.(Health policy and planning, Oxford Journals ,Medicine)
Sarah L Barber, Michael Borowitz, Henk Bekedam and Jin Ma.
http://heapol.oxfordjournals.org/content/early/2013/04/23/heapol.czt023.short
