De honderden ICT-winkeltjes in de torens van Zhonguancun -Beijings meest bruisende hightech wijk- sluiten een voor een de deuren. De online handel heeft er toe geleid dat de winkeltjes nauwelijks nog bezocht worden. Ook in de gezondheidszorg komt het gebruik van online diensten in China aardig van de grond. Een ander terrein waar internet echt in opmars is, betreft het online onderwijs.
Zhonguancun was en is de bruisende ICT wijk van Beijing, maar de torens met de vele winkeltjes tellen momenteel meer verkopers dan klanten. Wang Ning heeft een winkeltje in Hailong Electronics City die zes verdiepingen telt, maar de afgelopen week verkocht hij helemaal niets. “De markt die eens de meest drukke ICT-markt was, gaat dood”, zo schudt hij zijn hoofd “iedereen koopt online nu”. De torens werden dus het slachtoffer van Jack Ma’s Alibaba en van Richard Liu Qiangdong’s JD.com die uitgerekend 2 decennia geleden in Zhongguancun begon.
Volgens McKinsey kan de online revolutie China tegen 2025 46 miljoen nieuwe banen opleveren, maar anderzijds zullen er 31 miljoen traditionele verloren gaan, het equivalent van de gehele bevolking in het Verenigd Koninkrijk. De snelheid en de schaal waarop dit proces momenteel gaande is, kent geen parallel aldus directeur Cao Lei van het China E-Commerce Research Centre. Cao merkt op dat de boekenwinkels het eerst vallen, daarna de kledingketens, gevolgd door de winkels consumentenelektronica en burelen voor het reserveren van vliegtickets. In de toekomst ziet hij bankkantoren en nog andere traditionele diensten eveneens aan de beurt komen.
McKinsey voorspelt dat de online verschuiving tegen 2025 goed kan zijn voor 22 % van de productiviteitsgroei en ook voor tussen 7 en 22 % van de totale bnp-verhoging tussen 2013 en 2025. Volgens Jack Ma heeft Alibaba 14 miljoen banen geschapen, direct of indirect. “In plaats van een groot warenhuis voor 10.000 klanten te bouwen, heb ik enkel twee servers nodig” aldus Ma.
Bij de voorstelling van de statistieken van 2014 zei het hoofd Ma Jiantang van het National Bureau of Statistics dat zijn hoop ligt bij de ontwikkeling van de online handel. Dit moet ook China’s tweede rijkste man Wang Jianlin gedacht hebben die eigenaar is van vastgoedontwikkelaar Dalian Wanda. Hij is van plan 10 van zijn grote winkelcomplexen te sluiten en de 25 andere een nieuwe bestemming te geven. Voorts staan naar verluidt in Guangzhou honderd groothandelsmarkten op het punt er de brui aan te geven. Kortom de clash tussen de oude en de nieuwe economie dreigt nog heviger te worden, aldus onderdekaan Ouyang Rihui van de Academy of Internet Economy, dat een onderzoek orgaan is bij de Central University of Finance and Economics in Beijing. Het is nu al duidelijk dat de nieuwe economie zal winnen.
Waar het daarbij naar toe gaat, wordt duidelijk bij Haier waar baas Zhang Ruimin zijn bedrijf wil herstructureren van een pyramidale bevelsstructuur naar een netwerkstructuur. Dit heeft tot gevolg dat 10.000 banen uit het middenkader op 70.000 in totaal geschrapt worden. Wie echter een business plan kan voorleggen om mee te draaien in de nieuwe structuur, krijgt subsidies. Zhang staat volgens Euromonitor aan het hoofd van ’s werelds omvangrijkste keten van grote huishoudtoestellen en hij is plaatsvervangend lid van het Centraal Comite van de Chinese Communistische partij. Een trendsetter dus.
Gezondheidszorg
Voorheen was de spoeddienst van het Nanhai District People’s Hospital in Foshan een hectische bedoening met 400 tot zelfs 800 patiënten per dag. Sinds in april te Nanhai de gezondheidsinformatie geïnformatiseerd werd, hebben de ingeschreven gebruikers evenals de dokters snelle toegang tot eerdere gegevens, ziektes en voorschriften. Zo kunnen de dokters beter en sneller en diagnose opstellen met de voorgeschreven behandeling. Nanhai is maar een concreet voorbeeld van het doel dat de regering zich in 2010 heeft voorop gesteld: namelijk de uitbouw van een geïnformatiseerd gezondheidssysteem op nationaal, provinciaal en prefectuurniveau.
Daartoe moet pet personeel wel opgeleid zijn, maar ook in Hainans ruraal kanton Chengmai kregen 100 landelijke dokters een training over hoe intelligente apparaten bloed, suikergehalte en bloeddruk kunnen meten en hoe deze gegevens naar het ziekenhuis kunnen worden opgestuurd. Deze technologie heeft al zijn weg gevonden in de 2476 gemeenten van het eiland en daarbij zijn gegevens opgeslagen van 5 miljoen bewoners, bijna het equivalent van Vlaanderen. Gebaseerd op de computerinformatie geeft de dokter dan advies waar zich te laten behandelen. In het dorp Louyi dat zich in Chengmai bevindt, werd gezondheidsinfo van 4828 bewoners via het internet opgeslagen met meer dan 31.000 resultaten van check-ups. Dokter Li Shouxing verkiest de nieuwe methode boven de oude die te omslachtig was en het vlot uitwisselen van informatie in de weg stond.
De patiënten zelf gebruiken ondertussen 2000 medische applicaties van een 500-tal verschillende ontwikkelaars en het meest gebruikt is Doctor Spring Rain, een applicatie die toelaat dat gebruikers hun gezondheidstoestand kunnen voorleggen aan professionals voor gratis advies. De toepassing werkt via voice-messaging en foto’s en telt al 20 miljoen gebruikers. 15.000 dokters zijn er mee verbonden en beantwoorden dagelijks een 25.000 vragen. Het antwoord volgt normaal binnen het half uur aldus CEO Zhang Rui. De dokters krijgen betaald naar gelang de kritieken van de patiënten.” Een bijkomend voordeel van dit systeem is dat het druk wegneemt bij de topspecialisten in de hospitalen die anders overbevraagd worden. Uit de praktijk van het Beijing Union Medical College Hospital blijkt immers dat 95% van de gevallen niet gecompliceerd zijn waarbij de oplossing ook door online interactie kan worden verstrekt. Voorlopig is dit wettelijk niet mogelijk, maar een toepassing zoals Spring Rain zet de patiënt toch al aardig op weg.
Volgens een rapport van ABI Reseach zal de markt van de draadloze online medische diensten $ 1,34 miljard bedragen in 2016: dan zullen 30 miljoen mobiele gadgets draadloos verbonden zijn net de medische netwerken en zullen er 100 miljoen draagbare medische sensoren in omloop zijn. Gezien de toestand van de gezondheidszorg zelf weinig toegankelijk is, kan de online toegang weliswaar ook geen mirakels verrichten, maar niettegenstaande de uitdagingen zit ook de gezondheidszorg via internet in de lift. Bij Spring Rain behoren betalende patiënten maar tot 5% van het cliënteel. De website schiet met eigen geld toe bij de dokters die antwoorden en dit wordt dan weer gedekt met reclame-inkomsten voor moeder- en babyproducten
Onderwijs
De e-opleidingen in China hebben 3 stadia doorlopen. Vooreerst was er het afstandsleren in rudimentaire vorm, later online programma’s door conventionele opleidingsagentschappen en tenslotte de directe programma’s van internetfirma’s. Zo bestaan op Taobao zowel B2C als B2B opleidingen, In het jaar 2012 noteerde Taobao voor 330 miljoen yuan zaken waarvan 200 miljoen voor het abonnement en de rest voor de handboeken. Een afgestudeerd ingenieur ontbeert vooral veldpraktijk die echter met een goed geprogrammeerde cursus adequaat kan worden opgevangen.
Gezien het succes van xue.taobao.com zijn er veel initiatieven die in het voetspoor treden en de interesse is groot voor academische- en beroepsopleidingen. Ook sina.com.cn merkt een sterke interesse naar e-opleidingen. Gong Haiyan verliet haar positie als CEO van dating website jiayuan.com om de online opleidingssite tizi.com (ladder) op te starten. De site met al 10.000 cursussen en artikels profiteert voornamelijk van de gaten in het conventioneel onderwijssysteem en de ouders kunnen met een applicatie de resultaten van hun kinderen volgen. Ongepaste inhoud wordt weg gefilterd. Tizi is vooral een weldaad voor studenten in ver afgelegen gebieden.
Volgens het China E-learning Development Report, (2013-14) van iResearch bedroeg de online opleidingsmarkt in 2013 83 miljard in 2013 in China en zou dit jaar 160 miljard yuan bereikt worden. Volgens directeur Michael Gao bij Nielsen online participeren 200 miljoen Chinezen in online opleidingen. Gezien de enorme omvang analyseert Alibaba deze big data en distilleert er tendensen uit die dan weer ten gelde kunnen worden gemaakt. Naar verluidt spenderen de klanten relatief weinig: 66 % van hen willen niet meer dan 50 yuan per les uitgeven. Ook blijkt dat maar 5 % van zij die een cursus starten dit tot het einde volhouden met certificaat. Pei Binfeng die verantwoordelijk is voor xue.taobao.com vertelt de collega’s dat zijn initiatief de komende jaren meer op openbaar onderwijs zal lijken dan enkel een initiatief dat geld oplevert.
Bronnen: SCMP, China Today 63 n 8