In Oost-Europa rijzen de eerste ’16+1′ projecten uit de grond

Op de eerste vergadering met de 16 premiers van Oost- en Centraal Europa in 2012 te Warschau beloofde toenmalig premier Wen Jiabao dat China een krediet van $ 10 miljard zou vrijmaken voor projecten in Oost-Europa. De eerste resultaten zijn op het terrein al merkbaar en de Chinese handel met Europa’s meest dynamische deel neemt ook toe.

De structurele ontmoeting tussen de 16 landen van Oost- en Centraal-Europa met China dateert sinds de eerste top die in 2012 te Warschau werd gehouden. Premier Wen beloofde toen een krediet van $ 10 miljard te reserveren voor gemeenschappelijke projecten in de 16 landen. Het secretariaat tussen die landen werd in september 2012 opgericht. De volgende bijeenkomsten van de 16+1 vonden plaats in Boekarest, Belgrado en Suzhou. Ondertussen kwam er nog een investeringsfonds van 3 miljard bij. Op de Suzhou top werden de prioriteiten voor samenwerking in de periode 2015-20 vastgelegd met vooral het ‘Belt and Road Initiative’ (de nieuwe zijderoutes) want Oost-Europa is nu eenmaal de toegangspoort om vanuit China over land West-Europa te bereiken.

Werken te Stanari

Het afgelopen jaar blijkt nogal vruchtbaar geweest te zijn voor de 16+1. Een voorbeeld is de thermische centrale in Stanari 180 km ten noordwesten van Sarajevo in Bosnië Herzegovina. De centrale wordt gebouwd door Dongfang Electric Corporation met een krediet van 350 miljoen euro van de China Development Bank. Het is het eerste project dat de beloofde $ 10 miljard krediet gebruikt, aldus de Chinese ambassadeur Chen Bo.
Een ander voorbeeld van samenwerking staat in Roemenië te gebeuren met de bouw van een kerncentrale die een van ’s lands prioriteiten is. Vorig jaar werd de MoU getekend tussen China General Nuclear en het Roemeense Nuclearelectrica opdat ze samen eenheid 3 en 4 van de Cernadova centrale zouden ontwikkelen, bouwen en uitbaten. Met een investering van 7 miljard euro is dit het grootste samenwerkingsproject wat kapitaal betreft tussen China en de Centraal- en Oost-Europese landen.
Het derde voorbeeld is de modernisering van de spoorweg tussen Belgrado en Boedapest. De bouw van het gedeelte in Servië begon vorig jaar al en het Hongaarse parlement zette dit jaar het licht op groen in april. De 370 km lange spoorweg zal de reistijd tussen de twee landen inkorten van 8 tot minder dan 3 uur.

Handel

De landen van Centraal- en Oost-Europa kennen momenteel in Europa de hoogste bnp-groeicijfers .

De eerste vrachttrein uit Zhengzhou naar Europa vertrok in 2013

Vorig jaar bedroeg het handelsvolume tussen China en de landen van Centraal- en Oost-Europa $ 56 miljard en dat is 28 % meer dan in 2010. Dit jaar ging het cijfer tot oktober opnieuw vooruit met 10 %. Verder hebben die landen ook de samenwerking verdiept op het vlak van traditionele Chinese geneesmiddelen, landbouwproducten en financiële netwerking. De eerste vrachttrein uit China naar Europa dateert uit 2011. Ondertussen werden 39 treinlijnen georganiseerd, met name uit 16 verschillende Chinese steden met een twintigtal verschillende Europese bestemmingen van Hamburg tot Madrid.
Kortom voor China is de werking van de 16+1 een voorbeeld van hoe andere regio’s hun eigen ontwikkelingsstrategie kunnen koppelen aan het Chinese ‘Belt and Road Initiative’ (de nieuwe zijderoutes). Wellicht een stille hint aan West-Europa dat Chinese medewerking op prijs zou stellen aan het Juncker Fonds.  Of het zover komt zal in eerste instantie afhangen of de EU de status van de Chinese markteconomie erkent zoals 15 jaar geleden met de intrede in de WTO beloofd werd.

Reacties

Prof Jing Men

Volgens prof Jing Men bij het Center for EU-China study van het Europacollege te Brugge geven de meer oostelijke Europese landen de voorkeur aan het gebruiken van de sterkte van China qua infrastructuur en verbindingen omdat ze meer investeringen wensen om hun eigen economie te verbeteren. Wat het Chinese ‘Belt and Road Initiative’ (de nieuwe zijderoutes) betreft, bevinden zich de sleutelpunten in Oost-Europa. Hun economieën zijn complementair, aldus professor Jing Men die vooral wijst op het vlak van industriële uitrusting en de verbindingen. Ze herinnert ze de betreffende landen aan hun plan om, voor wat betreft de 3 zeeën, de Baltische zee via een omgekeerd Y-vormig kanaal te verbinden met de Adriatische en de Zwarte zee. Een project waar premier Li dit weekend in Riga zijn steun voor uitsprak.
‘Binnen de EU zagen sommigen het 16+1 mechanisme als een tactiek van China om de EU te splitsen’ legt Shada Islam van de denktank Friends of Europe uit. Ondertussen staat de EU meer positief tegenover het initiatief omdat het de kloof tussen Oost- en West-Europa wat kan dichten, zo beweert prof Professor Wang Yiwei, directeur bij het Center for European Studies aan de Renmin University. Ook ambassadeur Yang Yanyi bij de EU-missie beaamt dat China de EU noch wil, noch kan  splitsen. Yang zegt ‘dat China al van in 2011 de EU heeft willen betrekken bij het initiatief dat volledig openbaar en transparant is. China steunt immers de integratie van Europa en wenst een verenigd, stabiel en voorspoedig Europa’.
Bron: 16+1 denktank (ook de lidstaten),  China.org
zie ook https://chinaglobalimpact.com/2016/11/07/chinese-premier-raises-proposals-for-161-pragmatic-cooperation-xinhua-news/