Sector zonnepanelen ook aan consolidatie toe

Zowel in de sectoren van de zonne-en windenergie als in die van de LED-verlichting dringt een consolidatie zich op. Er komt een einde aan de wildgroei van de laatste jaren. Enkele groten met genoeg onderzoek & ontwikkeling blijven over en vele anderen zullen falen. We bekijken hieronder de sector van de zonne-energie.

-Volgens officiële gegevens heeft China 500 ondernemingen die zonnepanelen maken, vijf maal meer dan 3 jaar geleden. De helft van de 13 miljard $ die in 2011 wereldwijd aan zonne-energie werd gespendeerd, komt van nieuwe intreders. 80 % van de foto-voltaïsche overcapaciteit doet zich echter voor in China. Volgens gegevens van de China Nonferrous Metal Industry Association zijn in China de prijzen van de silicium-wafers die een onderdeel vormen van de zonnecellen, met 52 % gedaald. “Ik stop met de productie omdat de prijzen naar beneden duiken”, aldus Zhou Jianming, eigenaar van de Zhejiang Mingfeng Electronic Technology Co. “In Europa worden tegenwoordig minder toelagen gegeven voor de installatie en ook dat speelt mee”. Europa is voor 70 % de afzetmarkt van de Chinese zonnepanelen, de VS vertegenwoordigen maar 10 %.
Toch hebben uitgerekend daar zeven Amerikaanse producenten, nadat de twee Amerikaanse firma’s Solyndra en Evergreen failliet gingen, een klacht neergelegd tegen de Chinese collega’s wegens staatssteun en dumping. Volgens de klagers genieten de Chinese collega’s van quasi gratis kredieten door de Chinese Ontwikkelingsbank en “tegen gratis geld kan je niet concurreren”. Zo zou de Ontwikkelingsbank alleen al in 2010 voor 30 miljard $ lage-kost leningen aan de top 5 producenten hebben verstrekt. De Chinese producenten ontkennen dat en repliceren dat zij 10 % betalen voor hun leningen.   China heeft daarnaast een deficit met de VS van 1,88 miljard $ betreffende zonne-energieproducten. Het is echter niet denkbeeldig dat deze klacht overwaait naar Europa en dan hebben de Chinezen pas helemaal een probleem. Een van de klagers is immers Solar World, een Duitse onderneming. Vice-voorzitter Wang Guiqing van de China Chamber of Commerce (VS) zegt dat het comparatief voordeel van de Chinese bedrijven ligt in de concentratie van de industriële ketting. Volgens hem heeft SolarWorld 43 miljoen $ belastingvoordelen gekregen in de VS en 136 miljoen staatssteun in de EU. De Chinese producenten claimen ook dat ze in 2010 voor 3 miljard $ licenties en uitrusting hebben gekocht in de VS.
Maar ook op het thuisfront heeft de sector het moeilijk. Suntech bevestigde de halvering van zijn winst gedurende het tweede kwartaal. LDK Solar , grootste producent in Azië van polysilicium zonne-wafers, zag zijn winst tijdens het tweede kwartaal teruglopen van 31 % tot 2,2 %. De toestand zou tijdens het derde en vierde kwartaal enkel erger worden, aldus een kenner van de sector bij Snowball Finance. Hoewel de Chinese sector de grootste is in de wereld, geeft dat nog geen garantie voor kwaliteit. De segmenten met de hoge winst zoals het silicium-materiaal worden gecontroleerd door buitenlandse firma’s. De Chinezen zijn meer gespecialiseerd in assemblage, een activiteit waar de winsten geringer zijn. Volgens insiders zijn dit jaar al 50 ondernemingen er mee gestopt, anderen zullen volgen. Secretaris-generaal Shen Fuxin van de Zhejiang Solar Energy Industry Association voorspelt dat de komende 2 tot 3 jaar 30 % van de ondernemingen zullen moeten sluiten. Deze prognose wordt beaamd door vicedirecteur Li Junfeng van het Energy Research Institute onder de Nationale Ontwikkelings-en Hervormingscommissie. De kmo’s zullen het meeste te lijden hebben, aldus Shen omdat het voor hen moeilijker is krediet te verwerven. In zijn provincie zijn van de 210 fotovoltaïsche ondernemingen 60 % kmo’s. De provinciale productie van de sector zou van 60 op 50 miljard yuan vallen. Wu Chengzhi van de grootste in de provincie ReneSolar, wijt dit aan de daling van de vraag in Europa die instaat voor 60 % van zijn verkoop. Toch zou ReneSolar nog 1,2 miljard winst maken, niettegenstaande een daling van het zakencijfer van 10 miljard naar 8,3 miljard yuan. Renesolar heeft 400 personeelsleden afgedankt.  Een poging om 20 lokale kmo’s te integreren onder ReneSolar mislukte omdat ze allemaal al in het rood draaiden. Tientallen zouden al de productie gestaakt hebben. De winstmarge daalde van 139% tot 20%.Dan spreken we nog niet over de milieuverontreiniging die deze firma’s kunnen veroorzaken. In september protesteerden honderden dorpsbewoners in Zhejiang tegen de massale vissterfte veroorzaakt door afvalwater van Jinko Solar. De cijfers voor het derde kwartaal houden ook bij de groten eensluidend een vermeerdering van de verliezen in: dit is zowel het geval bij Suntech, JA Solar Holdings en LDK solar. De twee laatsten zagen een val van 30 % in hun zakencijfer, vooral door dezelfde achteruitgang in de Europese markt.
Polysilicium
Om uit de low-end productie te geraken stimuleert het ministerie het onderzoek en de ontwikkeling van high-end fotovoltaïsche cel-technologieën.  Vorig jaar besliste breigoedproducent LangSha uit Zhejiang echter nog om één miljard te investeren in een foto-voltaïsche onderneming. LDK solar maakte op 1 november 2011 bekend dat het stadsbestuur van Hohhot (Binnen-Mongolië) de eerste steen legde voor een vestiging die polysilicium zou produceren voor 30.000 ton. Dit is wellicht  een tendens voor de toekomst, maar ook bij de producenten van polysilicium doet zich een consolidatie voor. De al bekende ingrediënten zijn voorhanden: de kleinschalige producenten met oubollige technologie zullen uit de markt worden geprijst door de groten waarvan er een handvol zullen overblijven. De prijs voor polysilicium daalde van 72 $ tot 32 $ per kilo. De binnenlandse producenten vervaardigen met 43.000 ton de helft van de Chinese markt nodig voor de aanmaak van zonnecellen. Volgens Bloomberg zullen van de 30 polysiliciummakers enkel zij met expertise in chemische distillatie overblijven. Naar verluidt wenst Peking dat de nijverheid tegen 2015 gedomineerd wordt door mogelijks 2 producenten van minstens 50.000 ton en nog een drietal met een capaciteit van meer dan 10.000 ton.
De leider in de sector is het in Hong Kong genoteerde GCL-Poly Energy Holdings dat gebaseerd is in Jiangsu. GLC produceerde 17.600 ton laatst jaar, vervaardigde 25.000 ton tijdens het eerste semester en streeft tegen 2012 naar een jaarproductie van 65.000 ton. Naar verluidt is dit de enige Chinese producent die momenteel winst maakt. Ze staan op de derde plaats wereldwijd. Tweede grootste producent LDK solar wil zijn productiekosten met een kwart verminderen tot 30 $ per kilogram en de productie opdrijven van 17.000 tot 55.000 ton. LDK heeft 10 miljard yuan geïnvesteerd, maar dit bedrag wordt nog overtroffen door de plannen van Hon Hai (beter bekend als Foxconn) om de 100 miljard yuan te winnen in de sector van de zonne-energie. Hon Hai doet dit in samenwerking met GCL-Poly Energy Holdings en beiden hebben al 40 miljard in Datong (Shanxi) geïnvesteerd voor de verfijning van kristalsilicium en het bouwen van elektriciteitscentrales. GLC voorzitter Zhu wil dat beiden gezamenlijk een zonne-imperium uitbouwen. Vicevoorzitter Xie Ping legt uit dat Taiwanese producenten beter zijn betreffende batterijen en silicium-productie terwijl de voordelen van de vastelanders liggen in de upstream keten en de elektriciteit-faciliteiten. Toen Hon Hai-voorzitter Terry Gou GLC bezocht, was er zelfs sprake van de doeleinden 100.000 ton polysilicium en voor 10 miljoen kw cellen te bouwen; ondertussen is ook GLC getroffen door de overproductie.  Van Amerikaanse zijde meent GT Advanced Technologies een techniek gevonden te hebben waardoor de Chinese dominantie zou gebroken worden: hun nieuwe techniek laat toe dat niet 17 % van het zonlicht omgezet wordt in energie, maar wel 23 %. De omgekeerde beweging doet zich echter ook voor . De technologie van het failliete Evergreen werd opgekocht door China Private Equity.  China National Blue Star heeft van zijn kant voor 2 miljard $ het Noorse bedrijf Orkla opgekocht dat speerpunttechnologie bezit voor de aanmaak van silicium.
Dit is een gedeelte van een artikel dat op 1 januari verschijnt in ons tijdschrift “China Vandaag”. Daarin worden ook de sectoren van de windenergie en de LED-verlichting geanalyseerd