Crisis staalsector geen reden om China aan te vallen

Vandaag demonstreren duizenden staalarbeiders uit heel Europa in Brussel. Zij hebben groot gelijk dat ze opkomen voor de werkgelegenheid die in de staalsector ernstig wordt bedreigd. Alleen jammer dat een deel van hun actie zich richt tegen het toekennen van de status van markteconomie aan China. Dat helpt hun zaak immers geen meter vooruit, integendeel volgens Jenny Clegg, een stem van de Britse linkerzijde en al een leven lang solidair met het Chinese maatschappijproject.

Het volgende opiniestuk van Jenny Clegg stond afgelopen zaterdag in The Morning Star, een linkse Britse krant. Haar visie bevat sterke argumenten die ook voor werknemers in andere Europese landen het overwegen waard kunnen zijn. Het geeft haar eigen mening weer, dus niet noodzakelijk die van het webteam van ChinaSquare.

Wie de schuld voor de crisis in de staalsector op China afschuift gooit zijn eigen ruiten in

Dat er nog meer ontslagen komen in de staalsector is verschrikkelijk voor de arbeiders en hun gezinnen en de zoveelste opdonder voor de Britse industrie. Zover had het nooit mogen komen. De regering hoort te zorgen voor de toekomst van deze arbeiders en van de economie in hun streek. Maar waarom zou dat ten koste moeten gaan van Chinese arbeiders? De huidige campagnes onder de naam van Save British Steel moeten niet verstrikt raken in de kwestie van de marktstatus van China (market economy status, MES).
Goedkoop staal komt het Verenigd Koninkrijk binnen vanuit vele andere landen. China neemt maar 8% van de totale invoer van staal in het VK voor zijn rekening — er komt zeker tien keer meer uit de rest van Europa. Het gaat al langer slecht met de staalindustrie in de wereld.
De vraag naar staal in de landen van de OESO, die voor 2008 veel groter was dan die van China, is zeer sterk afgenomen: na de financiële ineenstorting verloopt het economisch herstel traag.
Wereldwijd nemen landen hun toevlucht tot dumping. Vorig jaar heeft de Amerikaanse AK Steel Corporation een klacht ingediend tegen Groot-Brittannië.
Groot-Brittannië is een van de zwakste schakels van de staalindustrie in de wereld. De bedrijfstak gaat gebukt onder hoge energiekosten en milieubelastingen. De regering doet met mondjesmaat toezeggingen over compensatie. Maar in wezen zijn de fabrieken klein en niet erg efficiënt, wat hen bijzonder kwetsbaar maakt. Dat is het resultaat van jaren van verwaarlozing door regeringen, zowel van Labour als van de Tories, die de voorkeur hebben gegeven aan de groei van de financiële sector en aan de versterking van het pond ten nadele van andere sectoren van de economie. Voor niets van dit alles is China verantwoordelijk.
In overeenstemming met de mondiale trend om primaire industriële activiteiten aan de ontwikkelingslanden

over te laten, zijn de minder geavanceerde en meer risicovolle segmenten van de Britse productie van de hand gedaan aan bedrijven zoals Tata Steel uit India en SSI uit Thailand. Intussen heeft het kapitaal in het imperialistische centrum zich vooral gericht op financiën om de winsten uit de hele wereldeconomie af te romen en is er geïnvesteerd in nieuwe technologie om zeker te zijn van het monopolie over de economische sectoren van de toekomst. Het is dankzij de sterke prijsstijgingen teweeggebracht door de opkomst van China en de BRICs van de laatste tien jaar dat Tata Steel en het Thaise SSI er tot nog toe in geslaagd zijn successen te behalen. Het banenverlies werd uitgesteld.
De groei met dubbele cijfers van China was echter niet vol te houden— de huidige groeivertraging was aangekondigd en is bewust tot stand gebracht.
Andere Europese landen begrepen sneller dat de concurrentie hard zou worden en dat ze hun industrie moesten aanpassen en moderniseren. Ze gingen zich toeleggen op de productie van ‘speciaal staal’, waarvan er veel naar China wordt geëxporteerd. Met regeringssteun en meer investeringen komt de staalproductie in andere landen de laagconjunctuur beter te boven. In Duitsland en Spanje gaat de productie zelfs omhoog.

De producten die China uitvoert naar de EU worden over de hele lijn onderworpen aan enorme en discriminerende anti-dumpingboetes, want de EU erkent niet dat de Chinese economie een markteconomie is. Eigenlijk staat China meer open dan vele andere ontwikkelingslanden en meer dan 80 landen erkennen China als markteconomie. De EU wil de kwestie opnieuw bekijken in de loop van dit jaar, maar wordt onder druk gezet door de VS. Die weigert ook al jaren China als een normaal handeldrijvend land te erkennen en voert nu, omdat het in China meer en meer een bedreiging ziet, de discriminatie nog op — aan containment doe je immers niet alleen met militaire middelen.

Britse en Chinese banen

Wie China en de staalimport uit dat land speciaal uitkiest om er zich tegen af te zetten, zal echter zijn eigen ruiten ingooien. Het is mede dankzij Chinese investeringen dat er in 2014 en 2015 in Groot-Brittannië ongeveer 5.000 banen bij zijn gekomen. Huawei heeft direct en indirect 7.000 Britse banen gecreëerd sinds het in 2010 in het Verenigd Koninkrijk op de markt is gekomen. Een Chinees bedrijf heeft zelfs aangeboden om te investeren in Sheffield Forgemasters. Dat mocht echter niet van de Tory-regering, waarschijnlijk om redenen van nationale veiligheid. Het Britse staalbedrijf maakt immers staal voor de Trident onderzeeërs. Met nog meer miljardencontracten voor handel en investeringen op tafel lijkt het niet onredelijk als China verwacht dat het in ruil voor forse investeringen in toonaangevende Britse sectoren steun krijgt voor zijn gooi naar de status van markteconomie (MES).
De staalindustrie is een van de grootste bronnen van CO2-uitstoot en de mondiale herstructurering van de sector wordt aangedreven door de inspanningen om aan een koolstofarme toekomst te bouwen. De uitdaging komt van nieuwe materialen zoals grafeen, dat door Manchester University wordt ontwikkeld. Robots spelen een steeds grotere rol in het productieproces. Daar komt de opkomst van China bij, die bezig is het landschap van economie en industrie in de wereld te veranderen. China wil weg van de onderkant van de productieprocessen en is van plan samen met de geavanceerde economieën deel te nemen aan de race naar de top.
Het land is bezig zijn productieprocessen te stroomlijnen en de technologie te upgraden. Het verlegt de nadruk van een grondstoffenintensieve en zwaar vervuilende traditionele industrie naar een groenere groei, bijvoorbeeld via de dienstensector. De staalproductie ondervindt daardoor een scherpe daling en duizenden werknemers verliezen hun baan. Vanuit China bekeken, met zijn economie die zich moet aanpassen, lijkt het maar normaal dat dit in Groot-Brittannië ook moet gebeuren. Waarom zou enkel China de lasten op zich moeten nemen van de mondiale herstructurering? We mogen niet vergeten dat China nog altijd een ontwikkelingsland is, waar het gemiddelde inkomen krap een vijfde is van dat in Groot-Brittannië.

Mondiale herstructurering

We moeten er niet meer van uitgaan dat welvaart en winst van het zich ontwikkelende Zuiden naar de al ontwikkelde economieën van het Noorden vloeien, zoals vroeger het geval was. Gedurende meer dan honderd jaar hebben imperialistische landen hun overtollige productie in de ontwikkelingslanden gedumpt. China concurreert echter niet op basis van een ‘de-ene-zijn-dood-is-de-andere-zijn-broodpolitiek’. Het probeert met onderhandelingen contracten met wederzijds voordeel af te sluiten om toegang te krijgen tot moderne technologie. Zo schept het kansen om het industriebeleid en de economische herschikkingen op een wereldwijde schaal te coördineren.
De benarde situatie van de staalarbeiders nu moet dringend worden aangepakt. De belanghebbenden horen een toekomstscenario voor de staalsector echter in een context te plaatsen. Hun beslissingen zouden moeten passen in een geïntegreerde strategie waarin ze de economische en industriële herstructurering, de investeringen, innovatie, onderwijs en opleiding op elkaar afstemmen. De harde werkelijkheid is dat de staalsector, om in Groot-Brittannië te overleven, substantiële nieuwe investeringen moet krijgen.
Wie echter zijn kapitaal steekt in een traditionele productiewijze loopt ongetwijfeld het risico geld te weg te gooien en op andere gebieden kansen te verspelen. Wij zouden moeten samenwerken met China om hoogwaardige arbeidsplaatsen te scheppen in bedrijfstakken die internationaal kunnen concurreren, terwijl we tegelijk gezamenlijk de problemen van overcapaciteit wegwerken om elkaar bij de herstructureringen bij te staan.
Een deel van de grotere context is het recente plan van China om over heel Europa en Azië de netwerken langs de Zijderoutes te laten herleven. Dit initiatief onder de naam ‘One Belt, One Road’ wordt waarschijnlijk het grootste infrastructuurproject ooit en China wil het samen met Europese partners ontwikkelen. De onderneming zal van een geweldige betekenis zijn voor de mondiale reorganisatie van een aantal bedrijfstakken zoals bouw, connectiviteits- en digitale economie. Ongetwijfeld zal er ook op de staalsector een beroep worden gedaan. Groot-Brittannië moet ervoor zorgen dat het op die trein stapt met nieuwe joint ventures.
Jenny Clegg liet op zaterdag 13 februari de originele Engelse tekst plaatsen in The Morning Star
http://www.morningstaronline.co.uk/a-a0ef-A-blame-game-hinders-highly-beneficial-co-operation-with-China#.VsBolUAvlrk