De verkozen voorzitter van de dorpsraad van Wukan, Lin Zulian, wordt gerechtelijk vervolgd voor het aannemen van steekpenningen. De bevolking protesteert hiertegen en steunt het dorpshoofd massaal. Wukan, een vissersdorp in het Zuiden van China, kwam al eerder in het nieuws en nu opnieuw vanwege conflicten over onrechtmatige onteigeningen en basisdemocratie.
Op 17 juni is Lin gearresteerd vlak voordat hij een protestmars zou leiden tegen wat vele bewoners zien als een nieuwe landroof door lokale vastgoedondernemers.
Massaal verzet
Vele honderden demonstranten kwamen hier tegen in opstand en de protesten, met nationale vlaggen en spandoeken, volgden elkaar de afgelopen weken op. Het dorpshoofd werd op televisie opgevoerd voor een openbare bekentenis dat hij smeergeld zou hebben aangenomen. (video: https://www.youtube.com/watch?v=XXJ9Nj7jUzc)
Het stadsbestuur van Lufeng, waar Wukan onder valt, heeft geprobeerd de bewoners te sussen met een uitleg over een onderzoek en beloften dat de projectontwikkelaars illegaal verworven grond zouden moeten teruggeven. Persconferenties en huis-aan-huisbezoeken van gemeenteambtenaren, het mocht allemaal niet baten. Vandaag is Lin dus officieel in beschuldiging gesteld. De meeste mensen in Wukan blijven ervan overtuigd dat hij onschuldig is. Volgens hen is hij tot zijn ‘bekentenis’ gedwongen en sommigen denken dat hij zijn kleinzoon die bij een demonstratie was gearresteerd heeft willen beschermen.
Lins ‘bekentenis’ op tv
Onvolmaakte democratie, onrechtmatige onteigeningen
Lin Zulian is in 2012 verkozen nadat hij maandenlange acties in Wukan had geleid tegen corrupte ambtenaren die grond hadden verkocht aan projectontwikkelaars zonder een behoorlijke compensatie. Toen draaide het om twee problemen: dat van de nog onvolmaakte basisdemocratie in China en dat van de onrechtmatige onteigeningen. De debatten hierover staan ook nu op de agenda. Een artikel in Global Times geeft nuttige en voor westerse lezers nodige achtergrondinformatie over dit geschil.
Wukan ligt in het gebied van de stad Lufeng, binnen de stadsprefectuur Shanwei in de zuidelijke provincie Guangdong. De 15.000 bewoners van het dorp hebben een conflict over onteigeningen en compensaties met de twee lokale regeringen van de hogere niveaus van stad en stadsprefectuur. Het lijkt erop dat Wukan zich alleen door het dorpscomité van zijn eigen laagste niveau begrepen en verdedigd voelt. Misschien verdenken de bewoners ambtenaren van de iets hogere overheden ervan dat die zich ten koste van hen willen verrijken door deals met vastgoedondernemers. Dat komt tegenwoordig vaak voor in China en zeker in gebieden, zoals het welvarende Guangdong, waar de snelle economische ontwikkeling zorgt voor een instroom van investeringen in infrastructuur, vastgoed en ondernemingen. Plaatselijke regeringen, zoeken financiering voor hun beleid door grondverkoop, individuele corruptie gaat ook meespelen. Dat gebeurt op alle niveaus, tot en met het laagste, zoals in Wukan in 2011 waar het dorpscomité vanwege corruptie werd afgezet door de bevolking.
boeren en ontwikkelaars hebben wel eens andere belangen
Het gevolg is vaak dat boeren niet genoeg geld krijgen voor hun onteigende land of dat aan de wettelijke verplichting niet wordt voldaan om bij de verkoop van collectieve gronden alle bewoners een aandeel uit te keren. In dit soort conflicten doen de dorpsbewoners meestal een beroep op het nationale Bureau voor Petities en op de provinciale of centrale regering. Zij willen zich daarbij uiteraard laten vertegenwoordigen door iemand die hun vertrouwen heeft gewonnen, zoals Lin Zulian, de man die hun acties in 2011 leidde. Deskundigen stellen een mogelijke oplossing voor waarmee Foshan, een andere stadsprefectuur in Guangdong, blijkbaar experimenteert: de splitsing van de economische en politieke functies van de lokale overheden, waarbij de bewoners als aandeelhouders hun collectieve economische zaken zoals de verkoop van grond aan ontwikkelaars zelf behartigen.
BBC, South China Morning Post, Global Times
