De politie van Weinan arresteerde de gepensioneerde procureur Xie Chaoping (55) in zijn huis in Beijing op 19 augustus; hij is nog steeds niet vrijgelaten en de zaak zorgt voor heel wat beroering.
Officieel zit hij vast voor ‘illegale handelsactiviteiten’, maar dit is overduidelijk een voorwendsel. Het gaat om een boek ‘De grote hervestiging’, dat Xie schreef op basis van drie jaar privéonderzoek naar blijvende problemen met de hervestiging van 150.000 bewoners van Weinan bij de bouw van de eerste stuwdam op de Gele Stroom (Sanmenxiadam) in de jaren ’60. Reeds in 1984 hadden 8000 bewoners een aantal protestbetogingen gehouden voor hun slechte hervestigingsomstandigheden, en in 1985 beloofde de centrale regering dat een aantal mensen zou kunnen terugkeren naar de omgeving van het stuwmeer. Blijkbaar zijn rond die terugkeer echter nog altijd problemen.
Xie wilde zijn boek publiceren, maar bij de lokale uitgeverijen werd hij geweigerd. Ten slotte werd overeengekomen dat 500 exemplaren op kosten van Xie zouden gedrukt worden als gratis bijlage bij de provinciale editie van het tijdschrift ’Vonk’. Maar Xie liet er 10.000 drukken met de bedoeling ze gratis te verspreiden bij de gedupeerde bewoners. Waarop hij dus voor illegale handel werd aangehouden.
De Vereniging van Schrijvers van China heeft geprotesteerd. Kritische tijdschriften zoals Southern Weekend en Caixin zijn ook op de zaak gesprongen. Ook professor Zhan Jiang van de Universiteit voor Buitenlandse Studies in Beijing vindt het onverantwoord dat de overheid van Weinan een administratieve handelsovertreding gebruikt als voorwendsel om de vrije meningsuiting rond een delicaat onderwerp te fnuiken. Indien het boek staatsgevaarlijk is, dan moet men dat aantonen, en niet schermen met voorwendsels. Het is ook niet normaal dat de politie van Weinan naar Beijing trekt om daar iemand te gaan arresteren.
Ook de (intussen ex-) hoofdredacteur van de provinciale editie van ‘Vonk’ heeft over de zaak een open brief rondgestuurd om de anomalieën aan te klagen.
Xie moet normaal binnen de maand vrijgelaten worden, ofwel moet er een aanklacht onder het strafrecht geformuleerd worden, wat voor een administratieve handelsovertreding in principe niet kan.
Bron: Caixin
