De twee presidenten (foto Xinhua)
Deze week is de Chinese president in Frankrijk en Portugal. Hij zal in beide landen met zijn collega’s en gesprekspartners de internationale handelsbetrekkingen bevorderen. Uitlatingen van diplomaten en een schriftelijk interview met Hu in Franse en Portugese media bevatten aanwijzingen dat het Chinese staatshoofd zijn reis ook ziet als een middel om reclame te maken voor de Chinese visie op internationale betrekkingen.
In Frankrijk is Hu intussen gastvrij ontvangen en de onenigheid over Tibet lijkt helemaal naar de achtergrond verwezen (twee jaar geleden ontving president Sarkozy de dalai lama en dreigde er zelfs even een Frans boycot van de Olympische Spelen, waarop China reageerde met het bevriezen van bezoeken en handelsbetrekkingen en het Chinese publiek met een boycot van Carrefour). Sarkozy’s bevestiging in april van dit jaar, dat er voor Frankrijk maar 1 China is en dat Taiwan en Tibet daar deel van uitmaken, was ook al goed gevallen.
Er is intussen inderdaad voor meer dan twintig miljard dollar aan contracten afgesloten en er zijn afspraken gemaakt tussen Chinese en Franse ondernemingen. De meest in het oog springende zijn die op het gebied van luchtvaart, kernenergie en petrochemie. Airbus zal 102 vliegtuigen, waarvan meer dan de helft nieuwe bestellingen, verkopen aan China Aviation Supplies. Airbus is zeer tevreden, maar zowel Duitsland als Groot-Brittannië zullen een graantje meepikken. Duitsland is een partner in Airbus en in Engeland werken er 10.000 arbeiders voor het bedrijf. Areva zal de komende tien jaar 20.000 ton uranium leveren en investeren in de bouw en verbetering van kerncentrales door Chinese partners, China Guangdong Nuclear Power en China National Nuclear Corporation (CNNC). Total zal miljarden investeren in petrochemiebedrijven in China. Er wordt ook voorspeld dat de export van Frankrijk naar China zal verdubbelen, een manier om de Franse export te diversifiëren, zoals Parijs graag wil.
De belangen van beide partners zijn bekend. China ziet kansen in het feit dat Frankrijk voorzitter wordt van de G20 en dat Parijs voorts een belangrijke bemiddelaar kan zijn om de relatie tussen China en de EU verder te verbeteren, iets waar alle partijen belang bij hebben. Frankrijk kan de steun van China gebruiken om zijn internationale diplomatieke status te verhogen. Beide landen kunnen elkaar vinden rond het thema van de hervorming van het monetair systeem in de wereld en ze zijn voorstander van stabiele internationale prijzen en munten.
Chinese diplomaten gaven echter in de wandelgangen signalen dat Beijing niet graag ziet dat er een wat eenzijdige nadruk gelegd wordt op het commerciële aspect, hoe essentieel ook, van de reis die Hu Jintao en de ministers en diplomaten in zijn gezelschap maken. Pu Tong, een beleidsadviseur betreffende culturele zaken in Frankrijk, had in een interview met Xinhua gezegd dat de karakteristieke overdadige, gevarieerde en creatieve cultuur van China en van Frankrijk en de overeenkomsten tussen beide een gunstige basis vormen voor uitwisseling en samenwerking. Hij herinnerde eraan dat de vroegste betrekkingen tussen beide landen juist cultureel waren en hij zag in beide culturen een sterke hang naar tolerantie en (in deze tijd) openheid. Voor het feit dat de culturele aspecten in de relaties tussen Frankrijk en China wel degelijk een bijzondere aandacht krijgen, is het organiseren van Culturele Jaren in beide landen, in 2003 en 2004, wellicht een goede aanwijzing.
Hu Jintao zelf heeft op 2 november een interview toegestaan aan de Franse krant Le Figaro en aan Lusa, het officiële Portugese persagentschap. Hierin is het frappant hoezeer hij erop hamert dat er meer moet zijn dan handelsbetrekkingen. China wil met Frankrijk een strategische en volwassen verhouding van gelijkwaardige partners die elkaar respecteren en die samenwerken om ook op het humanitaire vlak van elkaar te leren. Alweer verwijst hij dan naar de sterke kanten van de Chinese en de Franse cultuur en naar het gunstig effect van uitwisselingen. Zijn concrete positieve voorbeeld is dat van de wereldtentoonstelling in Shanghai.
Hu doet een oproep, niet alleen aan Frankrijk maar ook aan Portugal, om samen met de andere Europese landen de betrekkingen met China te verbeteren en te verstevigen en om binnen de G20 samen te werken aan het bezweren van de crisis en aan een meer rechtvaardige nieuwe wereldorde met meer (internationale) democratische verhoudingen tussen de staten. Hij zegt dat het nodig is het internationale financiële systeem te hervormen en de opkomende landen en derdewereldlanden hierin meer zeggenschap te geven. Hu heeft het concreet over het tegengaan van protectionisme, het respecteren van de Chinese aanpak om de munt op een rationele en voorzichtige manier op te waarderen en hij vraagt inspanningen om de derdewereldlanden te helpen de Millenniumdoelstellingen op tijd te verwezenlijken. Ook wil hij de assistentie van de Europese landen om de besprekingen in Doha zo af te ronden dat ook de nieuw opkomende landen er vrede mee kunnen hebben.
Het belang dat Beijing hecht aan het bezoek valt misschien af te lezen uit het feit dat de nummers twee en drie van de Chinese leiding het voorwerk hebben verricht. Wu Bangguo, de voorzitter van het Nationaal Volkscongres, bracht in juli een bezoek aan het Franse parlement om afspraken te maken over reguliere contacten en samenwerking tussen de beide volksvertegenwoordigingen. Premier Wen Jiabao had tijdens zijn besprekingen met de EU begin oktober in Brussel een speciaal onderhoud met de Franse president.
Bronnen: Financial Times, AFP, Xinhua. Zie ook CNTV video’s
