Afgelopen maandag hebben India en China besloten om de aanwezigheid van hun troepen in het grensgebied bij Bhutan ‘dadelijk te verminderen’. Dat is ook gebeurd: een extra kans op slagen voor het komende Brics-overleg.
India trok zijn soldaten terug uit de hoogvlakte die China en Bhutan als hun territorium beschouwen. Vervolgens werd het aantal Chinese troepen, dat was vermeerderd nadat India de grens had overschreden, ingekrompen.
Uitweg
Een aanleiding voor de impasse die er op 16 juni in Dong La of Doklam ontstond, was de aanleg van een weg door China. Of dat project opgeschort is of afgelast wordt is niet duidelijk. India en China laten dat in het midden. Zo lopen de overeenkomst en de diplomatie het minste risico. Wel heeft China gemeld dat het zoals tevoren zijn patrouilles in het gebied zal voortzetten. De regering van Bhutan volhardt in haar stilzwijgen over het geschil. De kleine staat wil met de twee buurlanden goede betrekkingen onderhouden. Een oplossing voor meningsverschillen over de grenzen met China kan alleen voortkomen uit gesprekken van Bhutan zelf met Beijing.
Belangen
In de beide landen zijn er opiniemakers en burgers die van een overwinning willen spreken. De beide regeringen moeten met de emoties bij een deel van de publieke opinie rekening houden. Dat geldt in de eerste plaats voor de regering van premier Modi die met een nationalistisch programma aan de macht is gekomen. Zowel voor India als China zijn de internationale machtsverhoudingen van belang. De toenadering tussen de VS en India is bijvoorbeeld opmerkelijk. Japan bemoeide zich ook met het geschil.
Brics
In India en China is een meerderheid tevreden dat de beide Aziatische grootmachten deze ruzie over de grenzen door onderhandelingen hebben beëindigd. De meeste waarnemers in de beide staten en daarbuiten zijn ervan overtuigd dat de bijeenkomst van de Brics-landen van 3 tot 5 september de voornaamste stimulans is geweest om snel een einde te maken aan de impasse. Naar de top in Xiamen komen alle Brics-landen en landen in ontwikkeling die waarnemers sturen. Er is nu geen conflict tussen twee prominente leden van de club dat een schaduw kan werpen over de bijeenkomst. De Brics hebben een aantal uiteenlopende of tegengestelde belangen. Het conflict in Doklam was daar een indicatie van. Slagen ze erin de enorme voordelen van teamwork het zwaarste te laten doorwegen? Dan wordt de Brics-groep misschien de nieuwe ‘groeimotor’ van de wereldeconomie.
Potentieel
Op langere termijn begrijpen India en China dat er een ‘enorm potentieel is voor samenwerking’. De Chinese minister van Buitenlandse zaken Wang heeft dat ook met zoveel woorden gezegd. Hij gaf een hint dat er tijdens de top misschien wel een een-op-eengesprek in zat tussen premier Modi en president Xi. Dat zou echter ‘afhangen van de bereidheid van beide partijen’. Een ding is zeker: zonder oplossing in Doklam/Dong Lang was zo een gesprek helemaal onmogelijk geweest, of had Modi zelfs afgezegd. Daarom noemt de Global Times de overeenkomst een ‘overwinning voor Azië’.
Reuters, South China Morning Post, Times of India, Global Times, The Diplomat, Daily O (Indiase opinie-website), fmprc.gov.cn (website BuZa China). MO*
