Sinds zaterdag protesteren duizenden bewoners van Lianyungang, provincie Jiangsu, tegen de komst van een fabriek voor de verwerking van kernafval. Het onderzoek naar de vestigingsmogelijkheden is stopgezet, in elk geval tijdelijk.
De overheid van de havenstad met zijn miljoenenbevolking, 500 km ten noorden van Shanghai, heeft een mededeling gedaan. Zonder nu verdere details te geven zegt ze dat ‘de selectie van de plek en het voorbereidend werk aan het project voor nucleaire recycling is opgeschort’. 
De geplande fabriek voor kernafval zou volgens de China Daily 100 miljard yuan, 13 miljard euro kosten (een Nederlandse krant spreekt van 3,9 miljard). Het is een project van het Franse Areva en de China National Nuclear Power Cooperation (CNNC), een voorbeeld van de Chinees-Franse nucleaire samenwerking die ook in het Verenigd Koninkrijk een controversiële rol speelt. De afdeling reactoren van Areva is gefuseerd met zijn Franse concurrent EDF. Areva en CNNC hadden het project aangekondigd zonder te specificeren waar het zou komen.
Kernafval, nee bedankt
De bouw moet in 2020 beginnen en af zijn in 2030. Eind juli zijn de inwoners van Lianyungang uit de media te weten gekomen dat mensen van CNNC en van het bevoegde ministerie een onderzoek deden om te zien of hun stad een geschikte locatie zou zijn voor de verwerking van nucleair afval. Vrijwel direct begonnen de protesten. Die werden door de ordetroepen op een rustige manier ‘begeleid’. Na enkele dagen is dan de mededeling van de lokale overheid gekomen. Het valt nog te bezien hoe de bevolking hierop zal reageren.
Geruststellende geluiden
De stadsregering heeft daarna beloofd dat ze op tijd met nauwkeurige gegevens zal komen en heeft gewaarschuwd tegen het verspreiden van valse informatie of geruchten. Xue Weiming, het hoofd van de Nuclear Fuel Reprocessing Co van CNNC, heeft door China Science Daily laten optekenen dat ‘de beslissing over de uiteindelijk locatie bij de centrale regering ligt. Die zal een wetenschappelijk onderzoek laten verrichten en het publiek op de hoogte stellen. De keuze moet de steun van de plaatselijk overheid krijgen.’ Xue voegde eraan toe dat de risico’s laag zijn en dat de invloed op het milieu en de inwoners in de buurt kan worden beheerst. Op de agenda van de Nuclear Fuel Reprocessing Co staan veel voorbereidende opdrachten voor de Chinees-Franse samenwerking bij nucleaire recycling. De afdeling van CNNC heeft sinds 2015 al geprospecteerd naar 10 mogelijke locaties in provincies aan de kust zoals Shandong, Fujian en Zhejiang.
Ongeruste burgers
De demonstranten zijn niet onder de indruk van geruststellingen. Er zijn er die zich vooral zorgen maken over het transport van nucleair afval naar de fabriek, dat ‘nooit 100% veilig kan zijn’. Veel Chinezen vertrouwen de energiebron in het algemeen echter niet meer na de ramp in het Japanse Fukushima. Het is moeilijk hen te overtuigen, zoals de overheid probeert, dat de centrales gecontroleerd, verbeterd en veilig bevonden zijn. Bovendien vinden ze dat er genoeg vervuilende en gevaarlijke bedrijven in het gebied rond hun stad staan: een chemisch industrie terrein en de kerncentrale Tianwan, met zijn Russische reactoren, ook door CNNC beheerd. Aan die laatste worden minimaal twee eenheden toegevoegd. Volgens de Financial Times zouden er uiteindelijk acht gepland zijn. Dat er volgens sommige geruchten buitenlands kernafval in China zou worden verwerkt laat bij enkele burgers de vraag rijzen: als het allemaal zo veilig is, waarom verwerken ze hun afval dan niet in eigen land?
De evenwichtsoefening
De regering wil ervoor zorgen dat tegen 2030 een vijfde van de energie in China, waarnaar de vraag blijft groeien samen met de economie, geleverd wordt door niet-fossiele brandstoffen van bronnen zoals zon, wind, water en nucleaire opwerking. Het land moet de steenkolenindustrie sterk beperken om de luchtvervuiling tegen te gaan. In China zijn er nu 34 actieve kerncentrales. Volgens de World Nuclear Association worden er 20 bijgebouwd en liggen er plannen voor nog meer. Kernenergie, dat volgens sommigen de beste schone energiebron blijft levert een aantal problemen op die de regeringsplannen fel bemoeilijken. China heeft momenteel niet genoeg voorzieningen voor verrijking van de brandstoffen voor zijn kerncentrales. Aan de andere kant van het proces heeft het zelf niet genoeg mogelijkheden voor de verwerking van kernafval. De ongerustheid van de bevolking en de protesten maken de kwestie nog complexer. De regering voert een grote evenwichtsoefening uit. Een correcte manier van omgaan met de demonstraties is daar een belangrijk element in.
China Daily Asia, Financial Times
