China riep dinsdag nogmaals op voor een onmiddelijke wapenstilstand te respecteren door alle partijen, en voor het zoeken naar een vreedzame oplossing. China ondersteunt de bemiddelingspogingen van de UNO secretaris-generaal, van de Afrikaanse unie en van de Arabische Liga. De betrokken landen moeten zich houden aan de doelstellingen en de principes van het Uno-handvest en aan de internationale wetten, de soevereiniteit, onafhankelijkheid, eenheid en territoriale integriteit van Libie respecteren. Bovendien maakt China zich ernstig zorgen over de burgerslachtoffers die de internationale militaire aanvallen maken.
Amerikaanse Stealth (Stiekemerd) ingezet
Het officiële Chinese Volksdagblad beschuldigt maandag al de VS en zijn bondgenoten ervan de internationale rechtsregels te breken en nieuwe ongeregeldheden in het Midden-Oosten uit te lokken.
Het dagblad trok expliciet een parallel met de door de VS geleide agressie tegen Irak in 2003. Het zag er een patroon in van Westers zelfoverschatting en tussenkomst in de binnenlandse aangelegenheden van andere landen. Enkele citaten: ‘De bloedige stormen waar Irak al 8 jaar doorgaat en het onnoemelijke leed van zijn bevolking zijn een spiegel en een waarschuwing’ ‘Na de oorlogen in Afghanistan en Irak is dit de derde oorlog die enkele landen lanceren tegen een onafhankelijk land.’ ‘Iedere keer dat militaire middelen ingezet worden om crisissen op te lossen is het een nieuwe slag voor het Charter van de UNO en voor de regels van de internationale betrekkingen’.
Het dagblad vreest dat de kwestie Libië een nieuw twistpunt wordt tussen de VS en China. Ter herinnering: in de Veiligheidsraad hebben naast Duitsland alle BRIC landen (Brazilie, Rusland, Indie en China) zich onthouden bij de stemming en duidelijk gemaakt dat ze tegen het instellen van een no-fly zone zijn.
Onmiddellijk na het begin van de militaire acties heeft het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken verklaard dat China deze acties ‘betreurt’ en ‘ernstige reserves’ heeft bij wat er gebeurt. Straffe diplomatieke taal. Rusland van zijn kant heeft opgeroepen de militaire acties die het omschrijft als ‘niet selectief’ en ‘gericht tegen niet-militaire dielen’ onmiddellijk te stoppen. China stuurt een speciale gezant voor het Midden-Oosten naar Israel, Libanon, Syrie, Qatar en Palestina. Bron: Xinhua
Eerlijk gezegd: als China echt zo’n groot probleem heeft met de interventie, hadden ze maar hun veto moeten gebruiken in de Veiligheidsraad. Al de rest is spelen voor de tribune.
Het argument dat China geeft voor zijn onthouding in plaats van veto is voornamelijk dat het de Arabische liga respecteert die zich voor een no-fly zone heeft uitgesproken.In Afrika was o.m. Zuid-Afrika ook pro. En alle BRIC’s hebben zich onthouden.Verder erkent China dat de situatie inderdaad slecht was en een initiatief om de normaliteit te herstellen wenselijk;’Met vreedzame middelen’voegt het eraan toe. Bij de stemming in de Veiligheidsraad hebben de Westerse naties mondeling waarborgen gegeven dat ze gematigd zouden optreden, maar nog geen 48 uur later gaat het al niet meer om het no-fly zones maar om het opgelegd veranderen van het regime, een schending van het internationaal recht. China en Rusland reageren scherp omdat ze zich bekocht voelen. Ook Zuid-Afrika heeft al laten weten dat het dát niet bedoelde. Daarom waarschuwt het Volksdagblad dat de huidige agressie het politiek klimaat tussen de landen grondig zal verstoren en de internationale rechtsorde een zware klap toebrengt
De VS was echt geen vragende partij om nog eens te interveniëren – ze hebben al genoeg om handen met de twee oorlogen die aan de gang zijn. Dat ze dan toch over de brug komen, overigens na lang aarzelen, kun je volgens mij niet (louter) als ‘agressie’ of imperial overstretch betitelen. Morele intenties spelen hier zeker een rol, en de druk van de publieke opinie. Khaddafi uitschakelen is ondertussen bijna een ‘public good’ geworden. En dan kun je China betichten van enig free rider gedrag. Overigens willen ze ‘normaliteit’ – wat bedoelen ze daarmee? Ze willen blijkbaar een stabiel Libië, maar hoe ze daar denken te geraken met louter een no-fly zone is me niet helemaal duidelijk. Beter zou zijn mocht China een brede internationale coalitie helpen vormen (zoals ze o.m. in de golf van Aden doen), en zelf ook zijn steentje bijdragen, allicht zouden we dan sneller komen tot een stabiele situatie in Libië. Het wordt zo al een kluwen. Het risico op een burgeroorlog is reëel.
China gaat ervan uit dat de Libiers het recht en de kracht hebben over hun eigen toekomst te beslissen: China kiest dus geen partij in de huidige burgeroorlog maar roept op tot een onderhandelde oplossing. De Westerse landen hebben al vóór dag 1 van de burgeroorlog gekozen tegen de Libische regering; het is hier niet de plaats hun motieven te ontleden, maar men kan er wel vragen bij stellen. China merkt terecht op dat het internationale rechtsbestel en de internationale relaties niet kunnen functioneren zolang een beperkt aantal dominante naties zich het privilege voorbehouden zonder vorm van proces te beslissen welke regering voor een land goed of slecht is, en die beslissing dan ook nog militair gaan afdwingen. Uiteraard weigert het aan dergelijke coalitie die tegen al haar principes ingaat, mee te werken.
De reacties laten zo duidelijk het verschil in Oosters(diplomatiek en geweldloos) en Westers (superieur en militair geweld)denken zien, als het gaat over inmenging in de binnenlandse politieke situatie van een ander land.
Wat kunnen we hiervan leren? Waar kiezen wij voor in de toekomst?
1 Het gaat niet om intenties. Er worden internationaal afspraken gemaakt en zolang het Westen bezig is met Libie en daar klappen krijgt, kan China’s ontwikkeling ongestoord doorgaan. De winnaar is China. De imperialisten creëeren zelf meer tegenstanders.
2 De Westerse ontwikkeling verloopt via geweld, bezetting, plaatselijke handlangers en economische monopolies. Er is geen andere weg voor het Westen, want dat is al meer dan 500 jaar de weg van het kapitaal. Geen enkel ander gebied in de wereld is kapitalistisch. Om het kapitalisme tot staan te brengen is tegengeweld nodig. Hoe sterker de ‘andere kant’ (Midden-Oosten, Latijns-Amerika, Afrika en Oost-Azie) worden, hoe kleiner de mond en gewelddadige uitvoering van Westerse financiele elites en hun lakeien: Obama, Cameron, Sarkozy en Rutte. Hoe ellendig ook voor de bevolking,nu in Libie, het kapitalistische Westen moordt sinds 1450 en goede intenties zijn bestemd voor wie erin wil geloven.