Greenpeace East Asia stelt elk jaar een rangschikking op volgens de graad van luchtvervuiling in de Chinese steden. Die is verminderd, ondanks de smog die het noorden eind 2015 teisterde. De grote boosdoener blijft steenkool, maar het 13e Vijfjarenplan kan het verbruik daarvan verder beperken.
Enkel met overschakeling op schone steenkool redt China het niet
Voor 2015 blijkt uit de studie van Greenpeace dat de PM2.5 concentratie (vervuiling door het mogelijk kankerverwekkende fijn stof) in 189 Chinese steden met 10 % is gedaald tegenover 2014. Dit neemt niet weg dat 80% van 366 onderzochte steden in China nog steeds de nationale kwaliteitsnorm voor schone lucht niet haalt.
Nog een vaststelling: de zomer van 2015 was de beste voor Beijing, maar in de winter had de stad weer te lijden van de ergste luchtvervuiling sinds de ambassade van de VS in 2008 met metingen en de publicatie van de resultaten daarvan begon. Greenpeace besluit zijn perscommuniqué als volgt: ‘met de aankondiging van het 13e Vijfjarenplan, de Chinese blauwdruk voor de lange termijn, in maart aanstaande, is nu voor de overheid het beste moment gekomen om drastische maatregelen te nemen betreffende de luchtvervuiling. Een limiet is nodig op het nationale verbruik van steenkool, de voornaamste bron van stoffen die de lucht vervuilen in China’.
Eerste tekenen van een kentering
Op 7 januari had de Huffington Post al een artikel gewijd aan de strijd tegen de luchtvervuiling in China, gebaseerd op een eerste reeks cijfers van Greenpeace en op een studie van het Amerikaanse Paulson Institute. Het artikel op de website sprak over de eerste voorzichtige tekenen van een overwinning in de strijd tegen de pollutie, die volgens deskundigen te danken zou zijn aan de herstructurering van verouderde industrietakken en de strengere regelgeving en handhaving van milieuwetten.
De studie van Greenpeace deze week laat zien dat in Beijing en de hele regio Beijing-Tianjin-Hebei, in Guangzhou en Shenzhen de gemiddelde concentratie van PM2.5 in 2015 daalde, terwijl ze in Shanghai weer heel licht omhoog ging. In het noordelijke gebied rond de hoofdstad is de gemiddelde jaarlijkse PM2.5-vervuiling met een kwart gedaald sinds 2013. De regio Beijing-Tianjin-Hebei haalt nu al bijna de doelstelling die het planbureau, de Nationale Commissie voor Ontwikkeling en Hervormingen (National Development and Reform Commission NDRC) in december heeft opgesteld voor 2017.
Volgens het onderzoek van Greenpeace East Asia is de voornaamste reden waarom de smog in Beijing en in het noorden van China op het eind van 2015 zo hevig was dat de weersomstandigheden (wind en luchtvochtigheid) bijzonder ongunstig uitpakten. De hoofdoorzaak echter is en blijft de verbranding van steenkool over het hele noorden van China. Dit en de verklaringen van de Wereldgezondheidsorganisatie over een mondiale noodtoestand wijzen duidelijk aan in welke richting de aanpak moet gaan: de beperking van het steenkoolverbruik. De organisatie doet een beroep op de Chinese regering om een nationaal plan voor de beperking van steenkool op te nemen in het 13e Vijfjarenplan, om de normen voor Beijing-Tianjin-Hebei, de Delta’s van de Jangtserivier en de Parelrivier opnieuw te bekijken na een tussentijdse beoordeling van de resultaten van het Air Pollution Prevention and Control Action Plan dat de regering in 2013 heeft aangenomen, en om de strengere regionale normen uit te breiden tot andere regio’s.
Optimisme gewettigd?
Bron: WHO.
Lanzhou staat op 50
China geeft toe dat het met zijn kolencentrales in absolute cijfers de grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld is, maar wijst erop dat de Verenigde Staten per hoofd van de bevolking nog altijd veel meer uitstoten. Bovendien moet de reputatie van de Chinese steden enigszins worden gerelativeerd: in vele andere wereldsteden is de situatie jammer genoeg nog erger. Van de steden in landen zoals China en India zijn de cijfers bekend, van die in andere continenten ontbreken vaak gegevens. Gisteren heeft de China National Coal Association bekendgemaakt dat China de afgelopen vijf jaar de productiecapaciteit van steenkool met 560 miljoen ton heeft verminderd in het kader van de strijd tegen de overcapaciteit in kolen en staal. Gedurende het aflopende 12e Vijfjarenplan zijn er 7250 mijnen gesloten. China had eind 2015 nog 11.000 mijnen. De vraag is in 2014 met 2,9% gedaald tegen over 2013 en in 2015 daalde de vraag nog eens 4%. De Chinese overheid pakt de pollutie nu ernstig aan: in 2014 heeft premier Li Keqiang aan de vervuiling ‘de oorlog verklaard’ en hij en zijn regering hebben een grote stimulans gegeven aan de ontwikkeling van hernieuwbare energie. China zal de uitstoot duurder maken met een cap-and-trade systeem. Dat de trager verlopende groei van de economie de vraag naar steenkool heeft laten verminderen is een extra factor, een ‘geluk bij een ongeluk’.
Bronnen: www.greenpeace.org/eastasia/, Xinhua, Huffington Post, China Daily, Guardian
