De Chinese centrale bank heeft dinsdag de wisselkoers van de yuan herberekend en komt op een 1,9% lagere koers uit. Woensdag volgde een verdere daling met 1,6%. Vandaag daalde de koers verder met 1% tegenover de dollar. Officieel zijn dat geen devaluaties want de munt blijft vlottend zoals voorheen. Maar de nieuwe wisselkoers zou de uitvoer moeten stimuleren. Een dollar is nu 6,40 yuan waard. Waarnemers vragen zich af of China zich hiermee in de muntoorlog van de VS, de EU en Japan stort.
China zal alle zeilen moeten bijzetten om de beoogde groei van 7% dit jaar te halen. Deze week werd bekend dat de uitvoer in juli maar liefst 8,3% lager lag dan een jaar eerder, door minder uitvoer naar Europa, de VS en Japan. Er was een daling van slechts 1,5% verwacht! Over het jaar tot nu toe is er een daling met 0,9%. De uitvoer laat het dus afweten als motor van economische groei en China hangt nu voor groei helemaal af van zijn binnenlandse consumptie, een weinig benijdenswaardige positie. De index van de productieprijzen, dat wil zeggen de prijzen die fabrieken krijgen voor hun producten, lag 5,4% lager dan een jaar eerder; ook dat wijst op een zwakke vraag. De centrale bank heeft heel snel gereageerd om de uitvoer te stimuleren. Door de devaluatie worden Chinese producten in het buitenland meteen 1,9% goedkoper. Deze reactie van de centrale bank komt onverwacht. Waarnemers gingen er immers van uit dat de centrale bank eerder met klassieke instrumenten zoals verlaging van de rentevoet de economische groei zou ondersteunen.
De maatregel wordt niet voorgesteld als een devaluatie, maar als een herberekening die de Chinese munt beter moet doen aansluiten bij de markt. 1,9% kan weinig lijken, maar de grootste dagelijkse schommeling dit jaar bedroeg tot nu toe 0,16%.
De koers van de yuan wordt elke morgen berekend door de centrale bank en mag dan vlotten volgens vraag en aanbod op de interbancaire geldmarkt, met een maximum dagelijkse schommeling van 2%. China zou willen dat het IMF de yuan opneemt in de korf van munten die dienen om de speciale trekkingsrechten (Special Drawing Rights, SDR) van het IMF te bepalen. Het IMF heeft dat nog niet gedaan met als argumenten dat er verschil is tussen de wisselkoersen in binnen- en buitenland, dat er slechts enkele uren per dag kan verhandeld worden in China en dat op de binnenlandse markt te weinig transacties gebeuren. Waarnemers denken dat de centrale bank door het rekenmechanisme te veranderen twee vliegen in een klap slaat: de bank kan de wisselkoers laten dalen en tegemoet komen aan enkele bezwaren van het IMF: de centrale bank gaat voortaan immers meer gewicht toekennen aan de buitenlandse geldmarkten tijdens de nachtelijke sluitingsuren van de Chinese geldmarkt.
Met de nieuwe berekening staat de koers tegenover de Amerikaanse dollar nu op het laagste peil in drie jaar. De Chinese yuan volgt sinds hij in 2005 begon te vlotten in grote lijnen de koers van die dollar. Toch is de yuan tegenover de dollar sinds 2005 beetje bij beetje met 30% gestegen. De voorbije jaren hebben zowel Japan als de EU echter hun wisselkoers tegenover de dollar naar beneden geduwd. Dat maakte Chinese uitvoer naar de EU en Japan moeilijker.
Met de mini devaluatie verzwakt de yuan voor het eerst substantieel tegenover de dollar. De centrale bank benadrukt dat het niet de bedoeling is de wisselkoers van de Chinese munt systematisch naar beneden te drijven en dat het om een eenmalige maatregel gaat. Buitenlandse waarnemers zijn daar niet zo zeker van. Na de herberekening van dinsdag zakte de koers woensdag dan ook 1,6% verder en op donderdag ging het nog 1% lager. De nieuwe berekeningswijze reageert immers gevoelig op de nachtelijke reacties op buitenlandse geldmarkten, die zelf reageren op de daling in China van de dag voordien. Dat leidt momenteel tot een negatieve spiraal en nogal wat experts zien de koers van de yuan verder dalen tot één dollar voor 6,5 yuan. Nadat eerst de VS met de quantitative easing, daarna Japan met de abenomics (genoemd naar premier Abe) en tenslotte de EU hun munt bewust naar beneden duwden, lijkt China nu gedwongen om te volgen.
De eerste reacties in de VS zijn negatief: de VS oefenen al jaren grote druk uit op China om de Chinese munt juist te versterken en zo hun concurrentiepositie te verzwakken tegenover de Amerikaanse bedrijven. De roep om economische sancties tegen China zal daar allicht opnieuw toenemen.
Waarnemers vrezen ook dat de Chinese maatregel opnieuw een reactie zal uitlokken in andere landen, die hun wisselkoers ook op één of andere manier verder zullen laten dalen; een opflakkering van de muntoorlog met nadelige gevolgen voor de internationale handel. Verder kan men uit de onverwachte maatregel van de centrale bank ook concluderen dat de Chinese groei sneller afremt dan gewenst of verwacht; en tragere groei van China betekent tragere groei van de wereld.
Toch zijn er ook waarnemers die in de maatregel meer zien dan steun aan de uitvoer. Beijing stond wel degelijk onder druk om snel marktgerichte hervormingen voor zijn munt door te voeren. Het IMF wil immers voor het einde van dit jaar beslissen over de nieuwe muntkorf. Er rest dus weinig tijd om het fonds te overtuigen ten voordele van de yuan. En het IMF herziet zijn muntkorf slechts eens om de vijf jaar. Door de tragere Chinese groei is heel wat buitenlands speculatief kapitaal recentelijk weggetrokken. Dat een meer marktgerichte yuan op dit moment in waarde daalt is dus niet onlogisch.
Bronnen: FT, BBC, Global Times, China.org.cn on, Guardian
