Op 1 mei is de nieuwe wet op de geestelijke gezondheid eindelijk van kracht geworden. Het wetsontwerp van 2011 is in oktober door de bevoegde parlementscommissie goedgekeurd na drie lezingen. Bedoeling is vooral de geesteszieken beter te beschermen tegen misbruiken.
De voorbije jaren kwamen vele gevallen in de media van personen die verkeerdelijk geestesziek verklaard worden. Meestal regelden familieleden de opname na een familieruzie, maar er zijn ook gevallen bekend van werkgevers die werknemers lieten opnemen naar aanleiding van loonsgeschillen en van politie die lastige protesteerders lieten opsluiten. Global Times en China Daily laten een expert aan het woord die verklaart dat 70-80 % van de opgesloten geesteszieken tegen hun wil behandeld worden. Belangrijkste zondebok is de echtgeno(o)t(e). Vraag is of de nieuwe wet dit allemaal gaat oplossen.
De wet wil de waardigheid, de veiligheid en het eigendom van geesteszieken beschermen. Ze bepaalt wie geesteszieken wanneer mag laten onderzoeken en hoe meningsverschillen moeten opgelost worden. Zo voorziet de wet in een aantal gevallen een tegenonderzoek in een erkende instelling. Ze vereist dat geesteszieke patiënten zelf akkoord moeten gaan bij opname in een instelling. De uitzondering hierop vormen personen met een zware geestesziekte, of personen die een gevaar voor zichzelf en anderen vormen. De instellingen moeten ook de wens van de patient die weg wil respecteren. De privacy van de patiënten moet gerespecteerd worden: persoonsgegevens mogen slechts uitgewisseld worden voor zover dat strict nodig is.
Er zijn ook kritische stemmen over de wet. Zo schrijft Southern Metropolis Daily dat de macht van de voogd te groot is. De zieke zelf is niet echt beschermd tegen gedwongen opname. Het risico dat men valselijk geestesziek verklaard wordt , meestal door familieleden die er belang bij hebben, blijft.
Aan de andere kant van het spectrum zijn er ook experts die oproepen tot een betere gezondheidszorg om geesteszieken sneller te kunnen opsporen en behandelen. De wet kan tot gevolg hebben dat sommige patiënten die hulp nodig hebben geen behandeling meer krijgen. Van de naar schatting 16 miljoen ersntig geesteszieken in China wordt slechts de helft behandeld.
(Bronnen:BBC, China Daily)
