China blijft problemen hebben met grensgeschillen in de Zuid-Chinese Zee. Nauwelijks is de storm met de Filipijnen wat gaan liggen of daar verhit de discussie opnieuw met Vietnam.
Vietnam protesteert heftig tegen het openen van een aanbestedingsprocedure door China, waarbij internationale oliefirma’s uitgenodigd worden bepaalde blokken nabij de Paracelsus eilanden in de Zuid-Chinese Zee te komen exploreren. Zowat 200 personen hielden een anti-Chinese betoging in Hanoi. Vorige maand keurde het Vietnamese parlement een wet goed waarbij de twee belangrijkste eilandengroepen in de Zuid-Chinese Zee, de Spratley (Nansha) en de Paracelsus (Xisha), allebei door Vietnam geclaimd worden. Enkele maanden terug was er ook al een incident met een Chinese boot die elektrische kabels van een Vietnamees onderzoeksplatform naar olie zou doorgesneden hebben. China heeft intussen vier patrouilleboten gestuurd en beschuldigt Vietnam ervan illegaal 29 eilandjes of atol te bezetten. Enkele dagen geleden was er ook een (geweldloze) confrontatie met een Vietnamees patrouilleschip.China heeft de administratieve status van de stad Sansha op het eiland Hainan, van waaruit de betwiste gebieden bestuurd worden, opgewaardeerd en besloot ook nabij één van de eilanden van de Paracelsus een offshore platform te bouwen ‘om culturele relicten nabij de eilanden te beschermen’.
De conflicten over de Zuid-Chinese Zee hebben alles te maken met de vermoedelijk rijke bodemschatten . Naast China, Vietnam en de Filippijnen zijn in mindere mate ook nog Maleisië, Brunei en Taiwan betrokken.
De Filipijnen azen vooral op de Spratley, en verdedigen hun claim volgens het internationale recht dat voorziet in de economische verdeling van gebieden buiten de territoriale wateren in functie van de nabijheid van de kusten; zo zouden de Filipijnen grote stukken kunnen binnenrijven. Ze sturen dan ook aan op een multilaterale oplossing. China daarentegen baseert zijn claim op historische rechten, namelijk de eeuwenlange aanwezigheid van Chinese vissers op de onbewoonde eilandjes en atol. Vietnam doet net hetzelfde, maar dan omwille van de aanwezigheid van Vietnamese vissers, vooral op de Paracelsus eilanden.China en Vietnam mikken dan ook meer op bilaterale onderhandelingen.
De Filipijnen zijn traditionele bondgenoten van de VS en proberen de militaire en politieke macht van die laatste, die hun rol in Azië willen versterken, te laten spelen. Zo werd enkele dagen terug nog gemeld – en nadien tegengesproken- dat Amerikaanse spionagevliegtuigen in de regio zouden ingezet worden. Ook Vietnam en de VS onderhouden in dit dossier goede relaties, maar gezien hun vijandig verleden en ideologische verschillen is dat eerder wederzijds opportunisme tegen China.
China heeft geen historische vijandschap met de Filipijnen, terwijl de relaties met Vietnam complex zijn. Historisch is er Vietnamese wrevel tegen China waaraan het lange tijd feodaal schatplichtig was. In het dispuut tussen China en de vroegere USSR stond Vietnam ook aan de kant van de Russen,en de invasie door Vietnam in 1978 van Cambodja, toen een bondgenoot van China, lokte een kortstondige grensoorlog uit. Tegenwoordig zijn de beide socialistische landen eerder ideologische en economische bondgenoten en einde 2011 besloten de hoogste leiders nog dat ze alles zouden doen om hun meningsverschillen over de Zuid-Chinese Zee vreedzaam onder mekaar op te lossen. Beide partijen wijzen naar mekaar als verantwoordelijke voor de huidige toename der spanningen.
http://english.cntv.cn/program/china24/20120704/106652.shtml
China’s claim is gebaseerd op:
Als eerste heeft China de eilanden ontdekt en in kaart gebracht. En wat volgens internationaal wet belangrijk is. De eilanden in de meeste gevallen als eerste geclaimd en ingelijfd in de bestuurlijke systeem van het (keizer) rijk.
China claimde “slechts” de eilanden waar andere landen (ten tijde van de claim) nog geen claim op heeft gedaan.
Alles keurig met historische documenten ondersteund. Gek dat zulke details weinig aandacht krijgen in de pers.
Nog een opmerking.
De conflicten is veel langer aan de gang dan het vermoeden dat er wel eens rijke bodemschatten in en op de zeebodem kan liggen.
Het is in essentie echt een territoriale kwestie. China weigert de dispuut met de Filipijnen naar de internationale gerechtshof te brengen met de opmerking in de trend van “je ga toch niet aan iemand vragen of je schuur van je is of niet?
Dat China deze eilanden als eerste “ontdekt” zou hebben is geen argument. Amerika werd eerst “ontdekt” door Columbus, heeft Spanje er daarom een claim op? De Chinese zee-kaarten werden opgemaakt toen geheel China deel uitmaakte van het Mongoolse rijk, en behoren in die optiek aan Mongolië.
Het huidig conflict met de Filipijnen gaat over het Scarborough shoal dat 880km van Hainan ligt en 230km van het Filipijnse hoofdeiland Luzon. Het ligt dus ruim binnen de 200 mijls exclusief economische zone van de Filipijnen, volgens het UNCLOS verdrag dat ook China heeft getekend. Haast 900 km verder gaan vissen heeft geen zin.
Uiteraard weigert China het dispuut voor het UNCLOS tribunaal te beslechten, gewoon omdat ze het zullen verliezen. Ze hebben geen poot om op te staan.
Uiteraard zullen de Filipijnen dit conflict verliezen omdat ze geen verkenningsvliegtuigen meer hebben om het gebied te observeren. Alle gekregen afgedankte jachtvliegtuigen van de VS zijn ondertussen gekannibaliseerd voor onderdelen. De Filipijnen hebben de beschikking over één afgedankte coastguard cutter, gekregen van de VS die er wel eerst alle kanonnen afsloopte behalve één. Het is ondertussen uit het gebied verdwenen wegens defecten. De Filipijnen beschikken ook niet over enige betekenisvolle radar om hun kusten te bewaken.
Militair zijn zij dus geen match tegen China en die toestand zal niet snel wijzigen door de dodelijke corruptie die de Filipijnse politiek en het leger lam legt van de top tot de grassroots. De Chinezen buiten die situatie natuurlijk heel slim uit. De meest waarschijnlijke “oplossing” is een Chinees-Filipijns pact over de oliewinning (70/30) waarvoor de Filipijnse top zal worden omgekocht in een media-mistgordijn en veel blabla over de Filipijnse “vredeswil”.
Alleen ontdekken niet. Maar wel als het voor lange tijd onderdeel is van je bestuurlijk gebied.
Voor de volledigheid. Officiële kaarten van de Filipijnse regering (van de laatste decennia) gaven tot voor kort ondubbelzinnig aan dat de Nansha eilanden niet tot hun grondgebied behoren. Chinese kaarten van ver voor de Yuan dynastie gaven al de Nansha eilanden weer. Maar laten we niet al te ver in tijd teruggang. Volgens officiële Chinese regeringskaarten zijn de Nansha eilanden een onderdeel van De Chinese republiek en later de Volksrepubliek. De Filipijnen hebben de claim van de Volksrepubliek in de jaren 50 nooit aangevochten. Toen beschikte China niet één oorlogsschip dat een bedreiging kan vormen voor de Filipijnen. Wel visboten die zoals hun voorvaderen bij de Nansha eilanden vissen.
Zover de feitjes, later de retoriek
Falkland ligt heel dicht bij Argentinië en heel ver van England. Wil dat zeggen dat de Falkland eilanden van Argentinië zijn?
Ik weet niet wat men tegenwoordig op school leren. Columbus ontdekte een klein stukje Amerika. Grote stukken Amerika was wettelijk Spaans grondgebied. Later werd vlaggen planten op eilanden een rage. England en Frankrijk waren daar kampioenen in.
De grenzen van ex kolonies volgen in grote lijnen de grenzen zoals de koloniale machten het hebben achtergelaten. Dat is nog steeds de grootste oorzaak van territoriale dispuut in veel landen. De Filipijnen halen graag een eeuwen oude kaart van Spanje aan waar de Nansha eilanden bij de Filipijnen zijn getekend. Wat er daarna allemaal is gebeurt laat men achterwege.
Zowel de Manchu’s als de Mongoolse heersers beschouwen zichzelf (aan het eind van hun macht in China) als de wettige vertegenwoordigers van de Chinese rijk waar Mongolië respectievelijk Manguo een onderdeel van is. En Chinezen beschouwen de Yuan en de Qing
dynastie als een integraal onderdeel van hun erfgoed. Opmerkelijk dat juist buitenstanders (zoals Japanners voor en tijdens de tweede wereldoorlog en huidige Amerikaanse “deskundigen”)steeds weer op de thema komt dat Mongolië, Zizang, Manguo,Fukian, Guangdong enz, enz eigenlijk niet bij China hoort. Sterker nog, dat China niet als land bestaat. In Japan bestaat onder rechtse kringen de zogenaamde 7 of 9 stukken theorie.
Ik dwaal teveel af. De Chinese kaarten van Nansha eilanden zijn eeuwen voor de Yuan (Mongoolse) dynastie gemaakt. En Chinese economische en bestuurlijk activiteiten daar nog langer. Niet China maar de Filipijnen hebben geen poot om op te staan. Maar door akkoord te gaan met een gang bij een internationale orgaan impliceer een land dat ze niet zeker is van haar soevereiniteit. Als Frankrijk de Ardenne claimt zou België ook niet ingang op een gang bij een internationale orgaan.
Hoe het verder zou verlopen durf ik niet te zeggen. China zegt zelf dat het in tegenstelling tot andere landen in de Zuid Chinese Zee geen olie wint in de betwiste gebieden. Maar daar komt waarschijnlijk verandering in. (Recentelijk aangekondigd dat inschrijvingen mogelijk zijn voor boringen in met Vietnam betwiste gebieden)
De Chinese leger heeft de laatste 30 jaar weliswaar grote vorderingen gemaakt maar zeis nog steeds niet adequaat toegerust voor oorlogvoering ver van de Chinese kust. De underdog rol die de Filipijnen naar buiten toe graag aanneemt is puur voor de Bühne. Tegen over China en eigen publiek bedient ze zich van harde taal en retoriek.
China probeerde aanvankelijk alles zo laag profiel mogelijk te houden. De Filipijnen stuurde oorlogsschepen. Als reactie stuurde China kustwacht schepen. Daarop stuurde de Filipijnen nog meer oorlogsschepen. China stuurde toen zijn grotere kustwacht schepen (en volgens Filipijnse pers (uit zicht) militaire schepen.)
China heeft nu absoluut geen baat bij het op de spits drijven van de Zuid Chinese Zee dispuut. De economische en politieke problemen eisen alle aandacht van de regering. China kan geen slechte relaties met Asean landen veroorloven. Maar landen als Filipijnen en Vietnam moeten niet denken dat ze jaar in, jaar uit landje pik kunnen doen en elke keer goed van afkomen. Zoals de Chinese minister van buitenlandse zaken recentelijk zei: “Grote landen mogen kleine landen niet onderdrukken, maar kleine landen mogen grote landen ook niet pesten” (mijn vertaling.)
Grondgebied is nu eenmaal een gevoelig onderwerp voor landen en volkeren. Hoever kan je beroepen op het verleden? Kan je oude verdragen die met een mes op de keel zijn ondertekend ongeldig verklaren? Een bezetting van 50 jaar is voor de internationale wet een reden om een annexatie rechtsgeldig te beschouwen. Maar dat lost grondgebied dispuut zelden op.
De Volksrepubliek heeft sinds haar bestaan met verschillende buurlanden grens conflicten opgelost door gebiedenruil. Voordeel van deze manier is dat de geloofwaardigheid van beide regeringen/landen zo min mogelijk worden aangetast en dat ondanks kritiek van patrioten de akkoorden vaak worden geaccepteerd door de bevolking