Een Chinese vissersboot is in aanvaring gekomen met schepen van de Japanse kustwacht in de omstreden wateren rondom de Diaoyu-eilanden in de Chinese Oostzee. De Chinese regering heeft er bij Japan op aangedrongen “te stoppen met de zogenaamde rechtshandhaving” in het gebied en ook het “illegaal onderscheppen” van Chinese vissersschepen tegen te gaan.
“We hebben een plechtige verklaring ingediend bij de Japanse zijde”, zei Jiang Yu, afgevaardigde van het ministerie van Buitenlandse Zaken, tijdens een reguliere persvoorlichting. “We houden de situatie nauwlettend in de gaten en behouden ons het recht voor verder stappen te ondernemen”. Ondertussen vroeg China aan Japan om de kapitein vrij te laten. Hij werd echter naar Japan overgebracht voor “juridisch” verhoor.
reconstructie van het incident
Het Chinese vissersschip werd door de Japanse kustwacht verzocht het vissen te staken en de wateren rondom de eilandgroep te verlaten. Toen hier geen gehoor aan werd gegeven, volgde een confrontatie waarbij de schepen met elkaar in aanvaring kwamen. De bemanning van het Chinese vaartuig besloot daarop rechtsomkeer te maken, waarop er een achtervolging kwam. Drie kwartier later botste het vissersschip met een andere boot van de Japanse kustwacht, de Misuki, waarop de kapitein van het schip door de Japanners werd gearresteerd. Het schip werd gedwongen naar Japan te varen en bemanning blijft er, na verhoor, aan boord. Volgens de kustwacht kunnen deze mensen terugkeren naar China zodra ze worden opgehaald. De eigenaar zegt dat de boot opereerde in internationale wateren.
In China zijn inmiddels demonstranten de straat op gegaan om te protesteren tegen de Japanse handelswijze. Spanningen tussen de twee landen worden door overheidsfunctionarissen erkend, maar tevens genuanceerd. Vorige maand beweerden Japanse media dat Japan de eilanden registreerde als staatseigendom. Een Japanse woordvoerder van het ministerie beloofde een berechting volgens de Japanse wet. De kapitein zou, om een proces te vermijden, een boete moeten betalen en bekennen dat hij ‘ambtenaren bij het uitoefenen van een openbare functie zou hebben gehinderd’.
De Verenigde Staten overhandigde in 1972 de zeggenschap over de eilandengroep over aan Japan, maar China en Taiwan hebben deze overdracht nooit erkend en zijn van mening dat de eilandengroep Chinees grondgebied is. Ondanks het verschil van mening blijft de kwestie over het algemeen onaangeraakt ten gunste van de diplomatieke verstandhoudingen. Door de jaren heen zijn er echter diverse incidenten met vissersboten geweest. Het vermoeden dat er onder de eilandengroep olie in de grond zit, maakt de situatie enkel gecompliceerder.
Eeuwenlang waren de wateren in die buurt alleen voor de (Chinese) visvangst van belang. In 1895, na de Japans-Chinese oorlog, moest het Chinese keizerrijk als verliezer, Taiwan en de eilandjes als oorlogsbuit afstaan aan Japan. Na de Tweede Wereldoorlog werd er een verdrag gesloten met China, toen een van de geallieerde overwinnaars, dat Taiwan en de eilandjes zouden worden teruggegeven. Taiwan scheurde zich echter in 1949 in de praktijk af van het vasteland China en de VS hield de Diaoyu-eilandjes verder bezet om ze in 1972 aan Tokio over te dragen. De drie betrokken landen besloten om het meningsverschil niet aan te wakkeren, hoewel er onder de drie volkeren nationalistische stromingen bestaan die vinden dat hun land de soevereiniteit moet krijgen en daar een punt van moet maken. Het op een laag pitje doorsudderen lukte goed tot het moment dat op het eind van de jaren 70 bleek dat er in de wateren daar en in de buurt olie en aardgas te vinden zijn.
Bron: Radio86, Global Times, SCMP
Zie ook http://www1.american.edu/TED/ice/DIAOYU.HTM en http://en.wikipedia.org/wiki/Senkaku_Islands#Recent_developments
