Xi Jinping brengt van maandag tot en met vrijdag een staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk en verblijft in de officiële residentie van de koningin. Verwacht wordt de ondertekening van een document over de politieke koers op lange termijn, dat al de naam ‘gouden tijdperk’ heeft gekregen. China zal in Londen werken aan een financieel centrum voor de Renminbi, de Chinese firma’s zullen een bod doen op de aanleg van een HST-lijn. Erg belangrijk is het gesprek over de financiering van een kerncentrale in Hickley Point.
Het is op uitnodiging van koningin Elisabeth dat president Xi Jinping ditmaal een vijfdaags bezoek brengt aan het Verenigd Koninkrijk, en alleen daar. Dit is het eerste staatsbezoek sinds Hu Jintao in 2005 naar Londen kwam. De betrekkingen gingen bergaf nadat premier Cameron erop had gestaan in 2012 de dalai lama te ontmoeten, onder protest van Beijing. Het VK was een van de landen waarvan de regering niet overdreven veel belangstelling toonde voor samenwerking met China. Sinds vorig jaar lijkt dat allemaal anders geworden. Het VK was het eerste grote westerse land dat ging deelnemen aan de Aziatische Infrastructuur Investeringsbank, een Chinees initiatief.
Xi uitgenodigd en ontvangen door koningin en premier
Beide partijen zijn klaar om een politiek document te tekenen met toezeggingen voor pragmatische, maar ook hartelijke betrekkingen dat naar verluidt model zal staan voor de relaties tussen China en andere landen. Naast het politieke document zal een reeks van overeenkomsten worden getekend over energie, vastgoed, financiën, gezondheidszorg, medische wetenschappen en de auto-industrie. Xi Jinping is vergezeld van zijn echtgenote Peng Liyuan en ze logeerden in Buckingham Palace waar ze getrakteerd werden op een staatsbanket bereid door 20 koks. Xi heeft premier Cameron ontmoet in Chequers, het officiële landgoed van de Britse eerste ministers. De Chinese president heeft ook het parlement toegesproken en tijdens het banket, aangeboden door de burgemeester van Londen, een toespraak tot de gasten gericht.
Xi Jinping en Jeremy Corbyn
De oppositieleider Jeremy Corbyn gaf aan dat hij de mensenrechten aan de orde wilde stellen. De Chinese ambassadeur bij het Verenigd Koninkrijk, Liu Xiaoming, liet in de pers weten dat China gesprekken over de mensenrechten niet uit de weg gaat, maar niet zal accepteren dat politici uit andere landen dat onderwerp gebruiken om zich met de interne aangelegenheden van China te bemoeien of pogingen te doen om voor het land een ander politiek systeem te adviseren. UPD De Labourleider heeft intussen met Xi Jinping een ‘hartelijk gesprek’ gehad, over mensenrechten en over de concurrentie tussen de Chinese en de Britse staalindustrie, maar eerst heeft Corbyn de Chinese president gefeliciteerd met de historische resultaten die China heeft geboekt met de armoedebestrijding. (Zie ook het artikel van Jenny Clegg, voorafgaand aan de ontmoeting van de beide politici ‘When Jeremy Corbyn meets Xi Jinping’).
Innovatie in wetenschap en technologie
UPD De Chinese president heeft een bezoek gebracht aan Imperial College London, (voluit The Imperial College of Science, Technology and Medicine). Dat is de Britse universiteit die het nauwst samenwerkt met Chinese partners. Xi spendeerde het meeste tijd in het Data Science Institute onder leiding van de Chinese professor Guo Yike en in het Hamlyn Centre for Medical Robotics, waar geavanceerde medische technieken worden ontwikkeld, in sterke mate gericht op toepassing in derdewereldlanden en dat geleid wordt door een andere landgenoot , professor Yang Guangzhong. Op de laatste dag van zijn staatsbezoek gaat de Chinese president naar het noordwesten van Engeland. Zijn reisdoel daar is Manchester, de op een na grootste stad van het VK. Xi zal er het National Graphene Institute bezoeken, een onderzoekscentrum voor de studie van grafeen, een grondstof met een grote toekomst in moderne industriële toepassingen.
Creatieve industrie en onderwijs
Nog een programmapunt was het leggen van contacten met de ‘creatieve industrie’ (beeldende kunst, ambachten, muziek, reclame, vormgeving en softwareontwikkeling). De Chinese president is langs geweest bij het Britse kantoor van het Chinese telecombedrijf Huawei en bij Inmarsat, een provider van satellietcommunicatie, dat al dertig jaar diensten bewijst aan China. Inmarsat helpt bij de veiligheid en security in de hulpverlening na natuurrampen en verleent diensten aan de Chinese scheepvaart en visserij, de luchtvaart en de energie- en mediabedrijven. Het zal ook technologie leveren voor het ‘One Belt One Road-project’ (OBOR).
Xi woonde ook twee conferenties bij van het Confucius Institute, dat in het VK 27 vestigingen telt, meer dan waar ook in Europa. Een van die bijeenkomsten was in University College London.
Peng Liyuan, de echtgenote van de Chinese President, heeft hem meestal vergezeld. Ze bracht ook, zonder Xi, een bezoek aan Fortismere, een bekende Londense middelbare school, waar ze ook lessen Mandarijn geven.
Voetbal
Xi en Cameron gaan daarna naar het stadion van Manchester City. De Chinese president wil graag dat de begonnen samenwerking tussen het Britse en het Chinese voetbal wordt verdergezet en tot iets moois leidt. De burgemeester van Manchester biedt de Chinese gast dan een lunch aan, samen met vertegenwoordigers uit de zakenwereld en de politiek. In Manchester zal Xi ook het vliegtuig terug nemen.
Zaken
Bij de overeenkomsten behoren contracten voor de HST-lijn en voor de kerncentrale Hinkley Point C in Somerset, waarvoor Chancellor George Osborne een garantie wil bieden van £2 miljard. De centrale kost echter £24 miljard en naar verluidt was China niet direct bereid om een meerderheidsaandeel in Hinkley te nemen. (upd) Intussen is er meer zekerheid: China neemt een aandeel van 33,5% in de kerncentrale van Hinkley Point. De Franse energie-multinational EDF zal de rest van de bouw financieren, zo’n 60%, en het krijgt de leiding van het project. De top van EDF en een onderhandelingsteam van het Chinese staatsbedrijf China General Nuclear Power Group hebben vlak voor de aankomst van Xi Jinping in Londen een principebesluit hierover genomen. Hinkley Point C is een reusachtig infrastructuurproject dat over tien jaar moet af zijn en zal instaan voor 7% van de energiebehoefte in het Verenigd Koninkrijk. Het heeft de volledige steun van de politieke leiders van het VK, van Frankrijk en van China. De Chinese nucleaire staatsonderneming CNNC zal als joint venture-partner fungeren. Volgens Greenpeace leeft er onder een groot deel van de bevolking (34%) twijfel en kritiek over het plan voor de nieuwe reactor in Hinkley.
Er komt misschien ook samenwerking met China bij de projecten rond de centrales van Sizewell in Suffolk en Bradwell in Essex. In het laatstgenoemde bedrijf wil China graag zijn technologisch vermogen demonstreren, als het daarvoor de toestemming krijgt van de regelgevers van het VK.
Voor de eerste fase van de HST tussen Londen en Birmingham die £22 miljard zal kosten, ligt een Chinees bod goed in de markt. De voorgestelde begroting is niet buitensporig en de Chinese constructies zijn aangepast aan diverse klimatologische omstandigheden. Omdat de Chinese constructeur CRRC minder goed is op het terrein van comfort (bijvoorbeeld het voorkomen van geluidshinder), heeft hij een partnerschap afgesloten met universiteiten van Southampton, Londen en Manchester specifiek gericht op onderzoek en ontwikkeling. Filiaal CSR-Sifang heeft een overeenkomst met PriestmanGoode over treindesign.
Financiën
China wil ook financieel samenwerken bij de uitgifte van schulden in yuan op korte termijn en ook een haalbaarheidsstudie verrichten om de Chinese beursmarkt te verbinden met die van Londen. Zowel het VK als China willen Londen uitbouwen als mondiaal centrum voor offshore Chinese financiën en daarover gaat de toespraak van Xi in Guildhall, het Londense stadhuis. Vooral het Brits pragmatisme en de openheid in energie en infrastructuur, terreinen die in vele andere landen afgeschermd worden, blijkt cruciaal te zijn in de samenwerking. Groot-Brittannië is China’s tweede handelspartner, de tweede bron en EU-bestemming van investeringen. China is de vierde handelspartner van het Verenigd Koninkrijk en de beide partijen hopen de band nog te verbeteren. Het vierde kwartaal van dit jaar zal voor de Chinese diplomatie in het teken van Europa staan, want bij zijn terugkeer is Xi Jinping gastheer voor de Franse president Hollande, de Duitse kanselier Merkel en voor het Nederlandse vorstenpaar.
China Daily, Financial Times, Guardian
video van The Guardian over het gesprek tussen Xi Jinping en Jeremy Corbyn
http://www.theguardian.com/world/video/2015/oct/21/china-president-xi-jinping-jeremy-corbyn-buckingham-palace-video
