De Dag van de Arbeid is uiteraard een feestdag in China en sinds een aantal jaren zelfs een aanleiding voor een hele week vakantie. 1 mei 2023 is een bijzondere editie, omdat Chinezen eindelijk weer normaal, zonder restricties, kunnen reizen. Het is echter nog een hele kluif anderhalf miljard reizigers in goede banen te leiden.
De menigte voor de ingang van het Keizerlijk Paleis; foto Xinhua (disclaimer)
1 mei oude stijl
Ik kom al een tijdje in China. Mijn eerste 1 mei viering in China was in 1976. Die duurde voor ons, buitenlandse studenten, een hele dag. ’s Morgens in de bus naar een park, met de bus terug voor de lunch, ’s middags naar een ander park en ’s avonds een receptie in de school. In de parken zagen we voorstellingen die door scholieren, arbeiders, soldaten, etc., ingestudeerd waren. Die hadden uiteraard betrekking op de Dag van de Arbeid, maar dan wel in de context van de Culturele Revolutie die toen nog volop actueel was. Achteraf werd het de laatste 1 mei viering van die turbulente periode in de Chinese geschiedenis.
De 1 mei viering in het Zomerpaleis in 1976; foto van de auteur
Evolutie
In de jaren daarna werd de 1 mei viering in China soberder. Dat betekende niet dat het socialisme minder gewaardeerd werd. In 1976 was Chinees Nieuwjaar slechts twee vrije dagen waard, met nauwelijks enige festiviteit in de school. Nieuwjaar is en blijft voor Chinezen echter de belangrijkste traditionele feestdag. De Partij ging in de loop van met name de jaren negentig meer aandacht besteden aan de culturele traditie en Nieuwjaar werd al gauw een hele week vakantie met ook een uitbundige viering in de media.
Meer vrije tijd
In het begin van de huidige eeuw werd het begrip vrije tijd belangrijker en het consumptiepatroon van Chinezen paste zich daaraan aan. Met ging meer reizen, met het openbaar vervoer en ook steeds meer met de eigen auto. De behoefte aan meer vakantie groeide. Voor de nationale feestdag, 1 oktober, werd een week vakantie gegeven. Gezien het typische weer van die periode begon dat bekend te staan als de Gouden Week. 1 mei dreigde even tussen wal en schip te vallen. Toen werd ook voor dat feest een week vakantie gegeven. Ook die meiweek is qua weer ideaal voor reizen.
COVID
Toen kwam de pandemie. Langer dan bij ons in Europa hebben Chinezen nauwelijks kunnen reizen. Veel van onze kennissen zijn drie jaar niet buiten hun eigen stad geweest, behalve soms voor dienstreizen. Chinees Nieuwjaar 2023 stond nog in de schaduw van de laatste coronagolf in december 2022, dus was men nog uiterst voorzichtig. Nu met de meivakantie gaan letterlijk alle remmen los. De nieuwsprogramma’s op TV zijn gevuld met reportages over overvolle toeristische trekpleisters. Zelfs het TV weerbericht waarschuwde vanmorgen voor slagregens boven een aantal belangrijke snelwegen. Gelegenheidsschauffeurs passen hun rijstijl niet altijd tijdig aan.
Dag van de Arbeid
Uiteraard is de oorsprong van de 1 mei viering niet vergeten. De lange reeks TV-reportages over de manier waarop diverse Chinese steden de feestdag voorbereid hadden eindigde met een herdenking dat we op 1 mei de emancipatie herdenken van de mensen die de vooruitgang van de mensheid met hun arbeid mogelijk gemaakt hebben en nog steeds mogelijk maken. Het TV-journaal van vanmorgen begon met een gelukwens van gelijke strekking van President Xi Jinping. Veel Chinezen werken vandaag door om de feestdag voor hun medemensen onvergetelijk te maken. Oh ja, waarom ik de hoofdfoto van dit artikel niet zelf gemaakt heb? Ook ik bleef vandaag liever thuis bij vrienden dan mij in die enorme menigte toeristen te begeven.
Bronnen: Chinasquareredacteur Peter Peverelli is een aantal weken in China en zal geregeld rapporteren over onderwerpen die hij op straat tegenkomt, op de lokale TV ziet, of in gesprekken met Chinezen opdoet.
