De Drieklovendam, de grootste in China, begon in 2003 elektriciteit te leveren, en in oktober 2010 bereikte het stuwmeer van de dam voor het eerst zijn maximaal niveau van 175 meter. Intussen leed de riviervallei onder sterke aardschokken, droogtes en overstromingen. Is er een verband? Tien vragen aan Cai Qihua, directeur van het Yangtze River Water Management .
1.Is de langdurige extreme droogte van 2010 stroomafwaarts van de dam uitgelokt door de dam?
Nee, de oorzaak lag bij extreme lage regenval, sinds het begin van het jaar voor de hele vallei 40% lager dan het historische gemiddelde, en stroomafwaarts van de dam zelfs 50% lager; het was de laagste regenval in 50 jaar. Het stuwmeer heeft voortdurend water geloosd om het tekort te bestrijden, maar toch was er stroomafwaarts nog 20-50% minder aanvoer dan gewoonlijk, waardoor het waterpeil 3 tot 5 meter daalde. Lozingen uit het meer van de Drieklovendam samen met het reservoir van Danjiangkou op de Hanjiang bijrivier konden het waterpeil slechts één meter verhogen zodat we in de benedenloop einde mei een historisch laag peil bereikten. De lage regenval dit jaar moet grotendeels toegeschreven worden aan de opwarming van de aarde. Ook de droogte in Sichuan en Chongqing in 2006 en de zondvloed in Chongqing in 2007 kunnen op dit conto geschreven worden. De opwarming verandert vooral de situtie in de gebieden boven 5500 meter, een dam van 185 meter is daarmee vergeleken peanuts.
2. En de recente aardbevingen?
Uit data blijkt dat er sinds het vullen van de dam inderdaad meer aardbevingen zijn, maar kleine met een magnitude van minder dan 3. Die concentreeren zich in de vooraf bepaalde gevaarszones tot maximum 10 km van de oevers. De meeste bevingen houden verband met het onderlopen van oude mijnen en karstgrotten, zodat het fenomeen allicht tijdelijk is. Wat de grote aardbeving in Sichuan in 2008 betreft, die kwam voort uit diepe botsingen tussen ondergrondse platen aan de noordelijke grens van het Tibet-Qinghai plateau.De geologische structuur in de buurt van het stuwmeer is totaal Andersen heft daar niets meet e maken. De ondergrond van het stuwmeer bestaat ook uit ondoordringbare lagen, er kan geen water wegsijpelen dat in Sichuan de stabiliteit van de aardlagen zou gaan verminderen.
3. Kan de dam door een bombardement vernietigd worden?
Bij gevaar van militair conflict kunnen we de dam preventief in zeven dagen tot niveau 135 meter laten leeglopen.Uit simulaties is gebleken dat de engten stroomafwaarts van de dam het water bij peil 135 meter in geval van dambreuk voldoende kunnen vertragen om in de benedenloop geen grote schade te veroorzaken.
4. De geplande capaciteit van de dam om overstromingen te vermijden zou verminderd zijn?
Helemaal niet. De dam werkt zoals voorzien. Dat wil zeggen dat de normale werking van de dam niet lijdt onder maximale wateroverlast van eens in de 1.000 jaar , en dat hij structureel kan weerstaan aan wateroverlast van eens in de 10.000 jaar. Daarentegen kan hij stroomafwaarts ‘slechts” overstromingen van eens in de 100 jaar verhinderen. Maar tot nu toe was de norm één overstroming om de tien jaar.
Watersnood in Chongqing
5. Men spreekt van ‘Chongqing blank zetten om Wuhan te redden’. Klopt dat?
Nee, de hoogwaterstanden in Chongqing (stroomopwaarts van het meer) zijn het gevolg van het hoge debiet in de rivieren stroomopwaarts en van het opstuwend effect van de Tongluo vallei stroomafwaarts Chongqing. De bovenwaters van het stuwmeer hebben Chongqing nooit bereikt, ook niet wanneer het meer tot zijn hoogste peil gevuld was om Wuhan (stroomafwaarts) zoveel mogelijk te beschermen tegen de vloed.
6. Speelt verzanding een rol om de capaciteit van bescherming tegen overstromingen te verminderen?
Nee. De verzanding bedraagt maar 40% van wat in de studies voorzien was. Dat komt doordat intussen stroomopwaarts nog andere structuren gebouwd zijn die al veel sediment tegenhouden.
7. Maar door verzanding zal het niveau van de rivierbodem stroomopwaarts rijzen en komt Chongqing uiteindelijk toch in gevaar?
Door de constructies stroomopwaarts van Chongqing is de hoeveelheid zand en modder in de rivier verminderd en in feite daalt de rivierbodem in de buurt van Chongqing door uitschuren.
8. Wat met gevaar op dijkbreuken stroomafwaarts?
Het water dat de dam loost bevat weinig zand of modder. Dit nu zuivere water erodeert vroeger neergezet materiaal van de bodem en oevers stroomafwaarts. Dit fenomeen is erger dan we in de voorstudies voorzien hebben. Daardoor is er gevaar op dijkbreuken stroomafwaarts. Doch de erosie gebeurt voornamelijk op plaatsen die we toch al als critisch geklasseerd hadden en waar sowieso al dijkversterkingen aangebracht werden. Dus het fenomeen lijkt onder controle.
9. Verergert de dam de verzilting van de monding van de Yangtze?
Verzilting is het gevolg van lager debiet. Uiteindelijk bereikt elk jaar nog steeds evenveel water als vroeger de monding van de stroom. De dam kan slechts 3,7% van het totale jaarvolume enkel tijdelijk opslaan. Alleen in september-oktober is er door de dam een gevoelige daling van het debiet van de stroom. Maar verzilting is vooral een verschijnsel van november tot april en dan zorgt de dam juist voor een hoger debiet dan zonder dam. De vermindering van het debiet ter hoogte van de monding heeft andere oorzaken, zoals hoger waterverbruik en dus meer aftappen onderweg.
10. Vernietigt het meer de natuurlijke omgeving?
Uiteraard verdwijnen door het hogere waterpeil bepaalde stukken landschap. Doch op de mooiste plaatsen is de vallei meer dan 1000 meter diep en steil. Een verhoging van het waterpeil met 50 tot 80 meter maakt niet zoveel verschil uit.
(B ron: Volksdagblad)
