Premier Wen is in België voor een tweedaags bezoek in het kader van de 15de China-Europa top. De eurocrisis, de Europese handelsklacht tegen Chinese zonnepanelen, en de internationale spanningsgebieden staan boven op de agenda.
Wen ontmoette de Europese toppolitici Barroso en Van Rompuy. Hij zal premier Di Rupo apart ontmoeten en hoopt een roadmap uit te stippelen om de betrekkingen van China met België op een niveau te brengen waarop ze ‘model’ kunnen staan voor de rest van Europa. Voor China heeft België als hart van Europa een speciale status en invloed. Het is Wen’s derde en vermoedelijk laatste bezoek aan ons land als premier (zijn ambtstermijn eindigt in het voorjaar 2013).Hij is de derde minister van het Chinese kernkabinet die België aandoet dit jaar.
Belgische firma’s waren bij de pioniers buitenlandse investeerders in China in de jaren 80 (Schreder, Bell Telephone, Janssens Pharmaceutica). Ze waren de eerste om China hoogtechnologische toepassingen aan te bieden. België was het eerste land dat China een zachte lening aanbood, en het eerste dat een Fonds voor Industriële Samenwerking opzette.
In 2011 bedroeg de wederzijdse handel 29,1 miljard dollar, 35% meer dan in 2010. De Belgische uitvoer stijgt snel en bedraagt 2% van het BNP; we voeren naar China vooral chemische producten, transportmateriaal (auto-onderdelen), machines en gewone metalen (inclusief schroot) uit.
China is na de VS de grootste handelspartner van de EU en de EU is de grootste handelspartner van China. In 2011 steeg de Europese uitvoer van goederen naar China met 20%, de invoer uit China met 3%. Het gaat in twee richtingen vooral om machines, transportmiddelen en allerlei nijverheidsproducten. De EU heeft een tekort van 156 miljard euro op goederen maar een veel kleiner- overschot op diensten. De EU had vorig jaar voor 17.7 miljard investeringen in China en China 3.1 miljard in de EU. De EU stippelde in 2006 een nieuwe, hardere China-strategie uit die vooral streeft naar vlottere markttoegang voor grote Europese bedrijven van de dienstensector in China, en voor betere bescherming van intellectuele eigendom. De discussies die in 2007 gestart zijn voor een Algemeen Partnerschap en Samenwerkingsakkoord zitten vast omdat de standpunten te ver uiteen liggen.
Toeval of niet, EU-commissaris voor handel, Karel De Gucht, heeft net voor het bezoek van premier Wen aangekondigd dat de onderzoek wegens illegale subsidies aan de Chinese telecombedrijven Huawei en ZTE opgeschort wordt wegens gebrek aan bewijzen. Dat onderzoek werd eerder door hem voorgesteld als illustratie van een meer assertieve houding tegenover China. Het onderzoek stuitte echter op een weigerachtige houding van de grootste Europese fabrikanten van telecommateriaal die allemaal zelf grote belangen in China hebben, en werd in Zweden en Duitsland slecht onthaald. Het is ook De Gucht die onmiddellijk na het recente bezoek van Merkel aan Beijing roet in het Europees-Chinees eten strooide door tegen de zin van Merkel een onderzoek aan te kondigen naar illegale subsidies voor Chinese fabrikanten van zonnepanelen; in omzet uitgedrukt is dat het grootste dossier dat ooit geopend werd.
De Chinese Premier Wen Jiabao heeft intussen op de top een vier punten voorstel gelanceerd.Protectionisme bestrijden, opkomen voor vrijmaking en vergemakkelijken van handel en investeringen. De samenwerking focussen op de nieuwe industrieën zoals moderne fabricage, nieuwe energie, nieuwe materialen, biogeneesmiddelen, informatica, telecom; samenwerken voor onderzoek en ontwikkleing, technologietransfers, incubators. Mechanismen opstarten voor meer samenwerking op het gebied van transport, elektriciteit, en telecom;China spoort zijn bedrijven aan zich te engageren in de Europese infrastructuur en streeft naar een logisitek netwerk dat de hele Euraziatische regio omspant.Samenwerken voor de hervorming van het internationale financiële stelsel om tot wereldwijde economische en financiële stabiliteit te komen.
Off the record zei Wen dat hij het sinds 1989 aanslepende Europees wapenembargo tegen China en de weigering van de EU om China het statuut van markteconomie te geven diep betreurt. Met deze uitspraak van Wen gaf hij voor de zoveelste keer een hint hoe de EU naar China toe een symbolische daad van goodwill zou kunnen stellen.
Langs Europese kant waren Van Rompuy en Barroso gastheren. Uit hun perscommuniqué na de top blijkt dat de economische en financiële situatie cruciaal was in de besprekingen. Ze hebben premier Wen proberen te overtuigen dat de EU op de goede weg is en de financiële steun van China terecht is. Een andere economische bezorgdheid is dat de EU een ‘level playing field’ wil op het gebied van handel en investeringen. Verder brachten ze nog de situatie van de mensenrechten te berde om te eindigen met een hoofdstuk Syrie.
(Bronnen:Xinhua, Financial Times, Reuters)
Zie ook Dialogue (27min)