50 jaar betrekkingen tussen Frankrijk en China

Op 27 januari 1963 erkende Frankrijk de Volksrepubliek China. De relatie verliep ondertussen niet altijd rimpelloos, maar beide landen hebben elkaar veel te bieden. Naar aanleiding van de 50-ste verjaardag worden zowel in Frankrijk als in China feestelijkheden, evenementen en tentoonstellingen georganiseerd.

De aankondiging van de diplomatieke betrekkingen was buitengewoon kort -nauwelijks 45 karakters lang- maar de weerslag werd wereldwijd gevoeld. Generaal De Gaulle schoof de bezwaren van de Amerikanen, die vonden dat dit de VS-diplomatie in Azië zou schaden, opzij. Ook recentelijk kreeg Frankrijk twee premières: de Chinese ambassadeur Kong Quan was de eerste ambassadeur die de pas verkozen president Hollande in mei 2012 ontmoette en de Franse president was het eerste westers staatshoofd om de Xi Jinping geluk te wensen toen hij in maart 2013 president van China werd. De relaties verliepen echter niet altijd even rimpelloos.

In 1992 besliste Frankrijk wapens te leveren aan Taiwan. China reageerde met het stopzetten van projecten, het sluiten van het Consulaat in Guangzhou en het bevriezen van bilaterale contacten boven het ministerieel niveau. Pas in 1994 werden de relaties genormaliseerd met een gemeenschappelijke mededeling waarin Frankrijk beloofde in de regio geen wapens meer te zullen verkopen. Tijdens de volgende 10 jaar werden de betrekkingen meer intenser zowel op politiek, economisch als wetenschappelijk en cultureel vlak.
 
Op 1 juli 2008 nam Frankrijk het roterend voorzitterschap van de EU waar. President Sarkozy zette China onder druk door te beweren dat hij niet aanwezig zou zijn bij de opening van de Olympische Spelen als China niet de dialoog aanvatte met de Dalai Lama. In december ontmoette hij als eerste president de Dalai Lama en dit veroorzaakte een sterke reactie van China: de geplande top EU-China werd uitgesteld en tijdens het bezoek van Wen Jiabao aan Europa liet de premier Frankrijk links liggen. Op 1 april 2009 werden de plooien dan weer glad gestreken door een gemeenschappelijke mededeling waarbij Frankrijk de soevereiniteit van China over Tibet erkende. Tijdens het bezoek van president Hu Jintao aan Parijs in november 2010 belandde de samenwerking tussen beiden in een nieuwe fase.

Betekenis

Frankrijk heeft veel bijgedragen tot de promotie van de betrekkingen tussen China en de EU. Het land fungeerde bijvoorbeeld als gangmaker bij het tot stand komen van de betrekkingen met Italië in 1970. Tijdens de jaren 90 was Frankrijk het eerste westerse land dat de Amerikaanse voorstellen afwees om China te veroordelen in de UNO-commissie voor de Mensenrechten te Geneve. Frankrijk was zowel het eerste grote westerse land om met China samen te werken op het vlak van kernenergie voor burgerdoeleinden, als met een akkoord qua samenwerking op het vlak van luchtvaart als op wetenschappelijk en technisch vlak.
Frankrijk droeg in belangrijke mate bij in het tot stand komen van het strategisch partnerschap met de EU in 2003. Sinds lang ijvert het land voor het opheffen van het EU-embargo op het leveren van wapens aan China. Ook toen Frankrijk fungeerde al voorzitter van de G20 vloog Sarkozy even vlug naar Beijing om advies. Tijdens het laatste bezoek van president Hollande zei Xi Jinping klaar te zijn voor de verdere ontwikkeling van een nieuw type van alomvattend strategisch partnerschap met een verhoogd politiek vertrouwen, praktische samenwerking, maar ook coördinatie en samenwerking in internationale en regionale zaken.
Complementair

Frankrijk en China zijn op verschillende stadia aangekomen qua ontwikkeling, maar zijn beiden complementair. Dit kan resulteren in een win-win situatie, Frankrijk is nu de vierde grootste handelspartner in de EU na Duitsland, Nederland en het VK.  Ook de bilaterale investeringen gaan omhoog. Momenteel studeren 38.000 Chinese studenten in Frankrijk en 7600 Chinese in Frankrijk. Daarmee is China in Frankrijk het land met het grootste aantal buitenlandse studenten. Tegen 2015 zouden de aantallen respectievelijk 50.000 en 10.000 moeten belopen. Op het ogenblik leren 45.000 Fransen Chinees, terwijl 100.000 Chinezen Frans leren. In 2012 bezochten meer dan een half miljoen Fransen China, terwijl 1,5 miljoen Chinezen Frankrijk bezochten. Vanaf vandaag worden de 50 jaar betrekkingen gevierd zowel in Frankrijk als in China. Premier Ayrault bevetigde tijdens de nacht van China dat president Xi Jinping in maart het land bezoekt. Meer over de vieringen op http://www.france-chine50.com

Chronologie van de Chinees-Franse betrekkingen

27 januari, 1964: China en Frankrijk knopen diplomatieke betrekkingen aan. Daarmee is Frankrijk het eerste westerse land dat het nieuwe China erkent.
11-17 september, 1973: De Franse president Pompidou bezoekt als eerste West-Europees staatshoofd China.
12-18 mei, 1975: De Chinese vicepremier Deng Xiaoping bezoekt Frankrijk in de eerste trip van een Chinees leider aan een westers land.
15-18 oktober, 1979: De Chinese premier Hua Guofeng is de eerste Chinese premier die Frankrijk bezoekt.
7-12 november, 1987: De Chinese president Li Xiannian bezoekt Frankrijk, het eerste bezoek aan het land door een  Chinees president.
27 september, 1991: Frankrijk verkoopt 6 Lafayette-fregatten aan Taiwan tot grote ontevredenheid van China
12 januari, 1994: China en Frankrijk vaardigen een gemeenschappelijke mededeling uit waarbij Frankrijk zich verbindt Taiwan niet meer te bewapenen.
8-14 september, 1994: De Chinese president Jiang Zemin bezoekt Frankrijk naar aanleiding van de 30-ste verjaardag van de diplomatieke betrekkingen. Die zullen verder ontwikkeld worden op basis van gelijkheid en wederzijds voordeel.
16 mei, 1997: De Chinese president Jiang Zemin en de op bezoek zijnde Franse president Jacques Chirac tekenen een overeenkomst voor een “alomvattend partnerschap”.
26-29 januari, 2004: De Chinese president Hu Jintao bezoekt Frankrijk gedurende 3 dagen. Beide landen zijn het eens de wederzijdse relatie op te trekken tot op het niveau van een “alomvattend strategisch partnerschap”
25-27 november, 2007: De Franse president Nicolas Sarkozy bezoekt China.
2008: Sarkozy’s ontmoet de Dalai Lama zeer tot ongenoegen van China.
1 april, 2009: China en Frankrijk herstellen de betrekkingen met een verklaring waarin staat dat Tibet een integraal deel uitmaakt van het Chinees grondgebied.
4-6 november, 2010: China en Frankrijk tekenen enkele samenwerkingsakkoorden tijdens het bezoek van president Hu Jintao.
25-26 april, 2013: De Franse president François Hollande bezoekt China.
Bronnen: Beijing Review, La Chine au présent
Lees ook website Beijing Information
en http://www.faguowenhua.com/?lang=fr website over de Franse cultuur in China (gesteund door de ambassade)