Op 27 en 28 april is er in Beijing een forum voor ministers van Aziatische landen gehouden, georganiseerd door een organisatie voor veiligheid in Azië. Het thema was: ‘veiligheid dank zij dialoog’. Xi Jinping sprak er de hoop uit dat de bijeenkomst bevorderlijk zou zijn voor de consensus tussen de Aziatische landen en de veiligheid in de regio.
Azië is volgens Xi belangrijk op zich en voor de wereld in zijn geheel. Hij verwees naar de onrust en de conflicten in sommige gebieden van het continent door traditionele en nieuwe bedreigingen van de veiligheid en zei: ‘een stabiel en zich ontwikkelend Azië is een zegen, een roerig en kwijnend Azië geeft de wereld niets dan ellende.’
CICA 2014 en 2016
De Chinese president herhaalde eerdere voorstellen om gezamenlijk ontwikkeling na te streven. Het forum dat gisteren en eergisteren de ministers Buitenlandse Zaken van vele Aziatische landen bijeenbracht was de vijfde ministersconferentie van CICA. Deze Conference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia bestaat sinds 1992 en telt 26 lidstaten. Twaalf 12 landen en internationale organisaties hebben er een waarnemersstatus. Het voorzitterschap was achtereenvolgens voor Kazachstan (waar het initiatief ontstond), Turkije en China. Beijing is gastheer sinds 2014 en zal dat naar verwachting nog twee jaar blijven. De Chinese president ziet een belangrijke rol weggelegd voor CICA als een organisatie die het wederzijds vertrouwen en de onderlinge afstemming van haar leden kan begunstigen zonder te streven naar overheersing door een van de landen of zonder een nieuwe militaire bondgenootschap.
Veiligheid met Aziatische kenmerken
Dit nieuwe model voor veiligheid moet Aziatische kenmerken hebben en zorgen voor veiligheid in de regio. Wel zou CICA de opbouwende voorstellen en een vredelievende houding door landen van buitenaf verwelkomen en meenemen. Xi heeft dit plan een eerste keer naar voren gebracht op de top van CICA in 2014 en hij stelde nu voor om het verder uit te voeren. Volgens Xi Jinping is een nieuw Aziatisch veiligheidssysteem mogelijk als de landen elkaar respecteren, als gelijken behandelen, hulp bieden en met anderen solidair zijn. De Chinese president meent dat er in Azië een grote variatie van culturen en beschavingen is. Zij moeten ontmoetingen organiseren en van elkaar leren. Conflicten en belangentegenstellingen kunnen volgens hem ‘op zijn Aziatisch’ worden geregeld door tot een vergelijk te komen en door dialoog en gedachtewisseling.
Haarden van onrust
Xi raakte ook de meest in het oog springende haarden van onrust en conflicten in het continent aan: de nucleaire dreiging op het Koreaanse schiereiland die uiteindelijk enkel via een vredesconferentie kan worden gekeerd, de noodzaak tot verzoening en wederopbouw in Afghanistan, de nood aan vrede in Syrië en tussen Palestina en Israël (in het westen van Azië). Voor elke kwestie prees hij het voorbeeld van China aan dat telkens zoveel mogelijk zoekt naar gelijklopende belangen, systematisch en consequent strevend naar vreedzame oplossingen. Wat Korea betreft verklaarde Xi Jinping dat China niet zal toestaan dat het op het schiereiland tot oorlog of chaos komt. Het zal met dat doel onder meer de resoluties van de VN waarmee het eens is uitvoeren en blijven ijveren voor een hervatting van de onderhandelingen met 6 betrokken landen.
Xi Jinping noemde in een alinea over de Zuid-Chinese Zee de rol van de VS niet bij naam, maar zinspeelde daar wel op. De VS heeft (zoals Japan en de Filippijnen) een waarnemersstatus in CICA. De laatste tijd is er heel wat te doen over de ‘operaties voor de vrijheid van navigatie’ (Freedom of Navigation Operations, FONOP) van de US Navy en Air Force in de Zuid-Chinese Zee. Het Pentagon geeft openlijk toe dat zijn strijdkrachten controles uitvoert gericht tegen 13 landen in het gebied, waaronder enkele bondgenoten. Volgens de VS zijn deze operaties dus niet eenzijdig tegen China gericht, maar er zijn weinig landen die dat geloven. Dat de VS in de geschillen geen partij zou kiezen is ook al door vele feiten tegengesproken. In Washington gaan nu stemmen op om FONOP nog op te voeren.
Over de strubbelingen in de Zuid-Chinese Zee zei Xi Jinping: ‘wij zijn klaar om onze soevereiniteit, rechten en belangen in de Zuid-Chinese Zee te verdedigen. Wij blijven ervan overtuigd dat de landen die direct betrokken zijn zelf hun geschillen kunnen bijleggen door vriendschappelijke besprekingen en onderhandelingen. Wij zullen met ASEAN blijven verder werken om van de Zuid-Chinese Zee een zee van vrede, vriendschap en samenwerking te maken.’
Xinhua, China Daily, South China Morning Post, www.s-cica.org, www.fmprc.gov.cn
video http://english.cctv.com/2016/04/29/VIDEiLeRbsy5BBzMyTTQC0R8160429.shtml
Dit is de volledige tekst van Xi’s toespraak voor CICA: http://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1359296.shtml
Dit is de Officiële Verklaring na afloop van de CICA ministersbijeenkomt: http://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1359621.shtml
