Zondag zijn in Myanmar zware gevechten uitgebroken langs de Chinese grens. Etnische milities raakten slaags met regeringstroepen. Duizenden vluchtelingen trekken de grens over. China roept op tot nationale verzoening. Sommigen zien ook geopolitieke elementen in het geweld.
Ongeveer 800 personen van drie etnische milities vielen zondag gecoördineerd militaire regeringsposten en een centrum voor grenshandel aan in de deelstaat Shan. Er vielen acht doden en 29 gewonden. Verschillende bruggen zijn vernield of beschadigd. De drie milities – Kachin Independence Army (KIA), Ta’ang National Liberation Army (TNLA) en de Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA) hebben tot nog toe geweigerd het nationale wapenstilstandsakkoord te ondertekenen dat een jaar geleden tussen de vorige regering en een aantal rebellenorganisaties afgesloten werd.
Nog deze maand plant de huidige regering van sterke vrouw Aung San Suu Kyi een nationale politieke dialoog en ze hoopte de drie rebellengroepen alsnog in de wapenstilstand te betrekken. Myanmar kent conflicten met etnische rebellen sinds de onafhankelijkheid in 1948; het gaat meestal om regionale autonomie en controle over bodemrijkdommen.
In een mededeling drukt de Chinese ambassade in Myanmar haar bezorgdheid uit over de uitbraak van geweld. Ze roept alle partijen op tot terughoudendheid en het overeenkomen van een onmiddellijke wapenstilstand. Chinese burgers wordt afgeraden naar de conflictzone te reizen. Het Chinese leger is in staat van alarm.
Meer dan drieduizend vluchtelingen zijn intussen opgevangen in China. Gewonden zijn overgebracht naar ziekenhuizen. De Chinese krant Global Times heeft de Chinese regering opgeroepen actief te bemiddelen in het conflict, het liefst in samenwerking met ASEAN.
Geopolitiek?
De huidige etnische conflicten hebben potentieel geopolitieke aspecten. Toen de generaals die al tientallen jaren aan de macht waren in Myanmar vorig jaar de macht overdroegen aan een verkozen regering, verwachtten velen dat Myanmar zijn langdurige samenwerking met China zou afzwakken en in het Amerikaans kamp belanden.
Een belangrijk symbooldossier is de Myitsone-dam , een door China gefinancierd en uitgevoerd project van 3,6 miljard dollar. De dam zou aanvankelijk vooral stroom produceren voor uitvoer naar China. Minderheden in Kachin protesteerden tegen het project dat in 2011 stilgelegd werd voor verdere impactstudie. Er wordt verwacht dat Aung San Suu Kyi binnenkort zal beslissen over het definitieve lot van het project.
Er gaan geruchten dat China het MNDAA, dat voornamelijk uit Kokan – etnische Chinezen- bestaat en gegroeid is uit de vroegere communistische partij van Birma, stilzwijgend zou ondersteunen om Myanmar onder druk te zetten. Officieel is daar niets van waar; China roept op tot dialoog en verzoening. Maar het zou oogluikend privé-initiatieven via het internet toelaten die de Kokan steunen. Sinds een eerdere uitbraak van geweld, in 2009, zijn al naar schatting 50.000 Kokan de Chinese grens overgetrokken.
Eerder werd ook al geschreven dat de VS het verzet tegen de betwiste stuwdam van Myitsone steunt om het Chinese project definitief te kelderen.
Myanmar is niet alleen belangrijk als handelspartner en doel van investeringen voor China. Het is vooral strategisch gelegen omdat Zuidwest-China via Myanmar verbonden is met de Indische Oceaan, zonder dat goederen en personen door de Straat van Malakka moeten gaan, die door de marine van de VS kan worden gecontroleerd.
Bronnen: Xinhua, Global Times, South China Morning Post
