‘Vergeet de Facebook-lek: China verzamelt op industriële schaal data rechtstreeks uit de hersenen van werkers’. Onder deze sensationele titel brengt de South China Morning Post (SCMP) een artikel over het gebruik van hersenscans in China. Het vond intussen reeds zijn weg naar de eerste Nederlandstalige media. Is dit de gedachtepolitie van Orwell? De werkelijkheid is iets minder sensationeel dan de titel laat vermoeden.
Waarover gaat het? Met sensoren die verwerkt zitten in petten of helmen monitort naar schatting een goed dozijn Chinese instellingen en bedrijven de hersenactiviteit van hun personeel. Daaruit kan men via algoritmen voor artificiële intelligentie proberen af te leiden of de persoon in kwestie fris of vermoeid is, of hij zich goed voelt of neerslachtig, angstig of kwaad.
De technologie op zich bestaat in vele landen. Nieuw is dat China ze systematisch uittest voor praktische toepassingen. In de VS is de technologie alleen getest voor het verbeteren van prestaties in de sport van het boogschieten.
Proefprojecten
In de fabriek van Hangzhou Zhongheng Electric dragen bandwerkers petten met sensoren. Daarmee kan men detecteren wanneer ze moe of onoplettend worden en de rusttijden aanpassen. Daardoor kan het werk efficiënter georganiseerd worden.
Bij State Grid Zhejiang Electric Power, een provinciaal distributienet voor elektriciteit met 40.000 personeelsleden, wordt de technologie sinds 2014 uitgetest. Deze technologie maakt het mogelijk de kwaliteit van het werk te verbeteren. Volgens de verantwoordelijke voor het project heeft dat al 2 miljard yuan (255 miljoen euro) opgebracht.
Bij Ningbo Shenyang Logistics worden helmen met sensoren in combinatie met virtuele realiteit gebruikt voor de opleiding van treinpersoneel. Dit zou helpen om het aantal menselijke fouten te verminderen.
Volgens het technologiebedrijf Deayea in Shanghai worden speciale petten om de hersenactiviteit te volgen ook op regelmatige basis gedragen door treinbestuurders op de zeer drukke hogesnelheidslijn Beijing-Shanghai. Ze zouden vermoeidheid of daling van concentratievermogen voor 90% juist kunnen registreren; in dat geval gaat een alarm af.
Het Changhai Hospital in Shanghai zoekt samen met Fudan universiteit naar medische toepassingen. De pet met sensoren wordt gecombineerd met camera’s die de gelaatsuitdrukking volgen en sensoren in het bed die de lichaamsbewegingen registreren. Op die manier wil men de mentale staat van de patiënt beter opvolgen en emotionele crisissen tijdig opmerken. Voor het gebruik van het systeem is de toestemming van de patiënt vereist.
Volgens Zheng Xingwu, professor aan de Civil Aviation University of China zou het nuttig zijn ook het brein van vliegtuigpiloten met sensoren te volgen. De meeste ongevallen met vliegtuigen gebeuren immers door een menselijke fout. Maar de overheid heeft er geen plannen voor.
Door de overheid gesteund project
Volgens de SCMP is Neuro Cap, een door de overheid betaald project van de universiteit van Ningbo een belangrijk onderzoekcentrum voor het monitoren van het menselijk brein. Neuro Cap zou het monitoring programma geïnstalleerd hebben in meer dan een dozijn bedrijven en instellingen.
Het doel is de efficiëntie en de veiligheid van productieketens te verhogen door werkers met een probleem tijdig te detecteren en te kunnen ingrijpen. Een woordvoerder van het instituut verklaarde dat er aanvankelijk enige weerstand bij het personeel was. Men vreesde dat via het toestel gedachten zouden kunnen gelezen worden. Het programma wordt ook uitgetest voor niet nader genoemde militaire toepassingen.
Het toepassen van de technologie heeft uiteraard ook al geleid tot kritische bedenkingen over mogelijk misbruik en over de noodzaak van wettelijke reglementering. SCMP laat professor Qiao Zhian van de Beijing Normal University aan het woord. Hij denkt dat de technologie kan misbruikt worden door bedrijven om inbreuken te plegen op de privacy of om gedachten te controleren. China mag niet in het straatje geraken van de ‘gedachtepolitie’ uit het fameuze boek ‘1984’ van Georges Orwell. Qiao stelt dat het tijd is regels op te stellen om het gebruik van emotionele controle te beperken en werkers mogelijkheden te geven om hun belangen te beschermen.
Bron: South China Morning Post
Sommige chauffeurs worden al gecontroleerd door camera in de auto of ze vermoeid zijn. Als het wel vermoeid stuurt de taxi bedrijf wel een nieuwe chauffeur op de plaats. Dus niks nieuw. Hopelijk zou deze technologie bij de blanke politie in de VS toepassen of ze racistische bedoelingen hebben voordat ze een zwarte burger doodschiet.