De voorbije week gooide de VS olie op het vuur van conflicten met China en de EU. De EU zet zich af tegen de VS én tegen China. Invoerrechten, intellectuele eigendom en de controle over de Zuid-Chinese Zee waren de brandpunten.
Ross en Liu He
Op het economisch vlak is de missie van de VS Handelsminister Wilbur Ross naar China zonder duidelijk resultaat geëindigd.
China is bereid maatregelen af te spreken om de invoer in het algemeen en die uit de VS in het bijzonder te verhogen. De overheidskrant Global Times meldt dat er voor bepaalde domeinen zoals landbouwproducten en energie specifieke afspraken gemaakt zijn die het eerder bereikte principieel akkoord invullen.
Maar die maatregelen zullen volgens een officieel Chinees communiqué slechts toegepast wanneer de VS-regering haar invoerrechten van vorige week op Chinese producten intrekt en zo het eerder bereikte principieel akkoord naleeft.
Het conflict draait om nieuwe invoerrechten op Chinese producten, die de VS vorige week ondanks de bereikte ‘wapenstilstand’ toch aankondigde. Het gaat om 25% rechten op producten voor een totale waarde van 50 miljard dollar; daarbij zitten vooral hoogwaardige technologische producten. De definitieve lijst komt op 15 juni uit.
China wil toegevingen doen om een handelsoorlog te voorkomen. Maar wanneer de andere partij doorzet met onverwachte aanvallen dan vervallen de eerder afgesproken toegevingen. Als de invoerrechten blijven, dan zal China zelf ook opnieuw tegenmaatregelen nemen. China weigert de politiek van voldongen feiten te accepteren.
EU ‘wil geen partij kiezen’
Vorige week had de VS-regering ook besloten dat de eerder ‘uitgestelde’ invoerrechten op Europees staal en aluminium op 1 juni toch ingevoerd werden. Op de vergadering van G7 ministers van financiën dit weekend had de EU zware kritiek op de VS wegens het niet respecteren van de bestaande handelsregels. De Franse minister sprak van G6+1 in plaats van G7.
De EU heeft verder gereageerd door een klacht in te dienen bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en tegenmaatregelen aan te kondigen. Dat is een beetje bizar, aangezien de EU zelf al bij de Wereldhandelsorganisatie door China betwiste invoerrechten op Chinees staal heft.
Tegelijk diende de EU echter ook een klacht in tegen China, wegens diefstal van intellectuele eigendom. EU-Commissaris voor handel Malmstrom stelt deze gelijktijdige klacht tegen de VS en China expliciet voor als een illustratie van ‘geen partij kiezen in een handelsconflict’.
De ‘diefstal van intellectuele eigendom’ betreft de verplichting van buitenlandse bedrijven die in China in bepaalde sectoren investeren om een joint venture met een Chinees bedrijf aan te gaan. Dat zou hen verplichten een deel van hun technologie in China bekend te maken. Beijing heeft altijd ontkend dat er zo een verplichting bestaat, maar geeft toe dat er wel individuele misbruiken geweest kunnen zijn. Het is bereid te bespreken welke maatregelen genomen kunnen worden om de toestand te verbeteren.
Ook de VS hebben tegen China een gelijkaardige klacht geformuleerd. Het is echter twijfelachtig of die bij de Wereldhandelsorganisatie hard gemaakt kan worden. Buitenlandse bedrijven zetten immers al vrijwillig joint-ventures op in China sinds 1982 en het is nogal merkwaardig dat pas na al die jaren technologieoverdracht ‘diefstal’ wordt.
Vorige vrijdag hebben de Amerikaanse US Trade Representative Lighthizer, Malmstrom en de Japanse minister van economie een gezamenlijk standpunt uitgegeven. Ze engageren zich om ‘ niet-marktgerichte praktijken die tot ernstige overcapaciteit leiden en unfaire concurrentievoorwaarden ‘ aan te pakken. Ze willen ‘strengere regels voor industriesubsidies en staatsbedrijven’ en geven kritiek op gedwongen technologietransfers. China wordt niet bij naam genoemd maar de boodschap is duidelijk.
VS en EU politiek eensgezind tegen China
Op een door de Britse denktank IISS georganiseerd veiligheidsforum voor Azië, de Shangri-la dialoog in Singapore, kwam het tot een scherpe woordenstrijd tussen de VS en China. VS defensieminister Jim Mattis beschuldigde China van het militariseren van de Zuid-Chinese Zee en zei dat het land ‘veel zwaardere gevolgen’ te wachten staat.
De VS is van plan de militaire oefeningen in de regio op te drijven. Amerikaanse oorlogsschepen zijn onlangs voor het eerst de territoriale wateren rond een betwist eiland binnengevaren.
China had in Singapore alleen een militaire delegatie van lager niveau. Die repliceerde dat het juist de bemoeienissen van de VS zijn die de spanningen in de regio aanwakkeren. China is voorstander van een onderhandelde oplossing voor de Zuid-Chinese Zee, door de betrokken omliggende landen zonder inmenging van buitenaf.
Frankrijk en Engeland schaarden zich echter achter de VS. Ze kondigden aan dat ze volgende week al samen oorlogsschepen naar de Zuid-Chinese zee gaan sturen, om daar ‘de op regels gebaseerde orde’ af te dwingen. Er zouden ook Duitse waarnemers meegenomen worden, om de operatie een Europese stempel te geven.
De defensieminister van Frankrijk, Florence Parly, suggereerde dat ze daarbij zouden binnen dringen in door China geclaimde territoriale wateren en de confrontatie met de Chinese zeemacht niet uit de weg zouden gaan. Frankrijk is verder van plan dergelijke operaties ‘op een regelmatige basis te herhalen’ om te tonen dat het zich blijvend verzet tegen een Chinese aanwezigheid op betwiste eilanden.
Ook de Britse minister van defensie Gavin Williamson sprak agressieve taal over het ‘afblokken van kwaadaardige invloed’ en over de ‘gevolgen voor wie zich niet aan de regels houdt’.
China antwoordde dat de Zuid-Chinese zee open is voor normale vrije doorvaart en er geen beperkingen komen. Maar ‘schending van de Chinese soevereiniteit ‘ zal niet getolereerd worden.
Bron: South China Morning Post, People’s Daily, Global Times, Wall Street Journal, Financial Times
