Gordon Dumoulin
Er zijn westerse correspondenten die erg ver gaan in hun ijver om de feestvreugde over’Beijing 2022′ te bederven. Zo willen sommigen het voorstellen alsof China niets met wintersport heeft en de winterspelen er door China met haren bijgesleept zijn voor propagandistische doeleinden. Een andere kijk krijg je in het onderstaande stuk van Gordon Dumoulin. Bronnen: sixthtone en 5iZChina
Schaatsen in Beijing 100 jaar geleden was onderdeel van het anti-imperialistisch protest tegen de ‘kolonisten’ en van de ontvoogdingsstrijd om de modernisering van de sociale positie van vrouwen
De eerste moderne ijsbanen van China verschenen rond de eeuwwisseling in de buitenlandse concessies van Tianjin en wat nu Beijing is.
Westers
Aanvankelijk werden ze uitsluitend door westerlingen gebruikt voor hun schaats- en ijshockeyclubs. Tegen de jaren twintig was schaatsen in westerse stijl echter in zwang in Noord-China. Het was met name een belangrijk onderdeel geworden van de lessen lichamelijke opvoeding die in de winter gegeven werden op de scholen in de regio.
Kritisch
In de jaren 1920 lanceerde Zhang Jingsheng, die filosofie doceerde aan de Universiteit van Beijing, de Peking University Grand Tour Group Ice Skating Club met als doelstellingen ‘de bevordering van lichamelijke opvoeding, nationale wedergeboorte en het verzet tegen de buitenlanders’. Volgens hem ‘koloniseerden’ die Beihai, een plek waar veel mensen kwamen om te schaatsen. Met schaatsen konden Chinezen de eer van het land redden en het volk voor gezichtsverlies behoeden’, zoals Zhang het uitdrukte.
Maskerade
In datzelfde decennium werden ‘International Masquerade Ice Skating Competitions’ populair in het noorden van China met schaatsers van beide geslachten. Alle nationaliteiten waren hier welkom. Wen Shiquan, een voormalig hoffunctionaris van de Qing-dynastie (1644-1911) en later de baas van een theehuis in Beihai, hielp bij het organiseren van de eerste wedstrijd aan de voordeur van zijn zaak. Hoewel dit een internationale bedoening leek, moet het vriendschappelijke karakter van het evenement zeker niet geromantiseerd worden. Het ‘gemaskerde evenement’ werd keer op keer zwaar gekleurd door het westerse imperialisme en de gemaskerde personages waren duidelijk racistisch geïnspireerd.
Nieuwe vrouwen
Het was ook op de schaatsbanen dat Chinese vrouwen konden laten zien dat ze een ‘nieuwe vrouw’ waren, m.a.w. een voorstandster van de moderniseringsbeweging. De term ‘nieuwe vrouw’ was ontstaan uit de botsingen tussen Chinese en westerse culturen tijdens de late Qing-dynastie (1644-1911). Het begrip was in wezen een projectie van de hervormers, die meestal mannen waren, van hoe de toekomst van China eruit zou moeten zien. De moderniteit van de ‘nieuwe vrouw’ was voor vele van de betrokken vrouwen eerder een verplichting dan een keuze. De zelf opgelegde eis om modern te zijn bracht zware verantwoordelijkheden met zich mee. Je straalde naar buiten een positief, bevrijdend beeld uit, maar koesterde innerlijk het traditionele Chinese moederschap.
China en de wereld
Het was precies in deze context dat de stijgende trend van het schaatsen in de smaak viel bij ‘moderne vrouwen’ als een gezonde, door ‘westerlingen’ serieus genomen sport waaraan beide geslachten op voet van gelijkheid konden deelnemen. Voor Chinese vrouwen van de jaren twintig moet het glijden op het ijs het gevoel hebben gegeven dat ze met volle snelheid afstevenden op een revolutie. In zekere zin waren hun ervaringen niet zo heel anders dan die van de ‘nieuwe mannen’ van die tijd: beide geslachten zagen een steeds groter wordende kloof tussen de oude en nieuwe samenlevingen van China, tussen China en de wereld, tussen ‘zwak’ en ‘sterk’.
Van schaatsen naar schilderen
Voor sommigen was schaatsen echt bevrijdend. Xiao Shufang, nicht van de beroemde muzikant Xiao Youmei, zou later beter bekend worden als schilder, maar in de jaren twintig en dertig was ze een beroemde schaatsster op ijsbanen in heel Beiping, zoals Beijing toen heette. Schaatsen was een geliefd thema in haar schilderijen.
Bronnen:
Sixthtone 1. Skating Toward a Revolution
2. When Beijing’s Skating Rinks Were Battlefields
5iZChina In the light of China’s Winter Olympics, Ice Skating in Beijing 100 years ago…
