Keith Lamb
Keith Lamb gaat na hoe de organisatie van Paralympische Winterspelen 2022 aansluit bij het toenemend bewustzijn van rechten voor mensen met een beperking (of ‘extra uitdaging’). Het artikel verscheen in het Engels bij CGTN en bij Friends of Socialist China. ChinaSquare neemt het over als opiniestuk.
Dat Beijing zowel de Olympische Zomer- als de Winterspelen heeft mogen organiseren is een unicum.
Extra betekenis
Het is een even grote prestatie dat China de beide versies van de Paralympische Spelen zal hebben gehouden. De Olympische Spelen betekenen het harmonieuze samenbrengen van wereldwijde diversiteit en het streven naar uitmuntendheid door de ‘competitie voor het goud’. De Paralympische Spelen gaan een stap verder. Zij vieren het feit dat die uitmuntendheid door alle leden van de samenleving kan nagestreefd en bereikt worden.
Verschillen en gelijkwaardigheid
Sommige mensen zien de Paralympische Spelen als een vorm van liefdadigheid, een ‘nakomertje’ van de Olympische Spelen, maar dat klopt niet. Ook op de Olympische Spelen zijn atleten verdeeld in verschillende afdelingen die evenwaardig zijn. Het goud in de 100 meter sprint van de Jamaicaanse Elaine Thompson-Herah, in Tokyo 2020, is geen kleinere prestatie dan het goud bij de mannen. Bij de vechtsporten heb je gewichtscategorieën. Weltergewicht bokser Floyd Mayweather zou misschien worden gevloerd door een niet zo talentrijke zwaargewicht, maar hij wordt in zijn categorie geclassificeerd als een van de beste boksers aller tijden. De prestaties van paralympiërs is aantoonbaar groter dan die van olympiërs. Giacomo Bertagnolli uit Italië zal bijvoorbeeld deelnemen aan de slalom met een verminderd gezichtsvermogen onder leiding van een skigids. Doe zijn olympische tegenhanger een blinddoek om en gegarandeerd zal Giacomo elke keer zal winnen.
Andere uitrusting, andere visie
Omdat veel mensen met een beperking afhankelijk zijn van uitrusting om vrij hun weg te zoeken, geven de Paralympische Winterspelen bijzondere gelijke kansen, aangezien wintersporten gespecialiseerde uitrusting vereisen om op ijs en sneeuw te kunnen bewegen. Uiteraard is de uitrusting anders. Para-ijshockey maakt gebruik van een slee, terwijl Olympisch ijshockeyers zich op schaatsen voortbewegen. Het punt is echter dat paralympiërs de elite in deze bijzondere sport vertegenwoordigen. Zet ijshockeyolympiërs in de slee en ze kunnen niet meedoen. Op die manier kunnen de Winter Paralympics zowel de paralympiërs als de kijkers inspireren om te streven naar persoonlijke perfectie, ook als ze te kampen hebben met tegenspoed. Daarom leidt dit belangrijke bewustzijn er vervolgens toe dat mensen met een beperking erbij horen en respect krijgen. Ze worden dan gezien als waardige leden van de samenleving en niet als personen die ‘beroep moeten doen op liefdadigheid’.
Voor allen
Deze visie is belangrijk omdat, ten gevolge van leeftijd of letsel, niemand van ons immuun is voor het ervaren van een vorm van handicap. Dit betekent echter niet dat we geen bekwame en gewaardeerde leden van de samenleving kunnen zijn. Van deze houding wil Winterparalympiër Sheina Vaspi anderen overtuigen als ze mensen probeert te motiveren om ‘ te durven handelen’. Na het verlies van haar been bij een auto-ongeluk, is ze door vastberadenheid en harde training de eerste paralympiër van Israël geworden.
Ook in China
Ook in Beijing verandert de perceptie ten aanzien van mensen met een beperking (of ‘extra uitdaging’) doordat de stad de Paralympics te gast heeft, maar dat is niet het enige. Het gaat ook om het aanbrengen van echte materiële veranderingen die de basis vormen voor de menselijke waardigheid. Voorafgaand aan de Paralympische Spelen van 2008 was ik er getuige van dat er rolstoeltoegangen in alle metrostations van Beijing werd gebouwd. Sir Philip Craven, voormalig voorzitter van het International Paralympic Committee, beschrijft hoe China in de zeven jaar voorafgaand aan 2008 ongeveer 150 miljoen dollar heeft uitgegeven om 14.000 voorzieningen toegankelijk te maken en 17 miljoen dollar om 60 populaire toeristische bestemmingen toegankelijk te maken met rolstoelhellingen en liften.
Beijing 2022
Deze infrastructurele vooruitgang is al even uitgesproken voor 2022. Zo heeft het National Aquatics Centre, waar rolstoelcurling zal plaatsvinden, nu een extra oprit van 130 meter; het Olympisch dorp Zhangjiakou is volledig uitgerust voor rolstoelgebruikers; het National Alpine Skiing Centre heeft speciaal ontworpen kabelbanen voor mensen met een tekort aan de onderste ledematen. Nog belangrijker: de hele samenleving zal profiteren van de verbeterde toegankelijkheid in 25 ziekenhuizen, 77 hotels en 10.000 locaties binnen een straal van 1 kilometer van alle locaties van de Winterspelen. Als we uitgaan van het ontwikkelingsmodel dat China hanteert kunnen we voorspellen dat deze ‘best practices’ zich over de rest van het land zullen verspreiden.
Extra vooruitgang ?
Vooral in China hebben de Paralympische Spelen bijgedragen aan een nieuwe manier van denken over de status van mensen met een beperking, en het verlaten van het ‘liefdadigheidsidee’. Dit hoeft ons niet te verwonderen. China heeft sinds 2004 bij alle Paralympische Zomerspelen de beste medailleresultaten behaald. Dat succes is het resultaat van een enorme financiering voor gehandicaptensport in China, waarbij paralympiërs hun eigen trainingscentra hebben. Tussen de honderden gespecialiseerde sportcentra is de concurrentie intens; talenten worden ontwikkeld, en de besten mogen opkomen voor het nationale team. Bij paralympische winterspelen was China echter nog geen succesverhaal. Zijn eerste gouden medaille behaalde het land in PyeongChang 2018 toen Wang Haitao China de eerste succesvolle gooi naar goud deed in rolstoel curling. China zal echter beter worden: er is veel geld uitgetrokken voor financiering van faciliteiten zoals de nationale trainingscentra voor wintersporters en ijshockeyers met een beperking. China neemt in 2022 deel met zijn grootste team van paralympiërs voor wintersport: 96 atleten. Chinese atleten zoals de 17-jarige vrouwelijke snowboarder Geng Yanhong en Yi Fengshen, de Chinese topscorer in het mannelijke para-ijshockeyteam, zullen een nieuwe generatie jongeren, zowel die zonder als die ‘met een extra uitdaging’, inspireren.
Mensenrechten
De toegenomen zorg die China geeft aan zijn atleten met een beperking, waar de Paralympische Winterspelen in Beijing slechts een facet van zijn, is ook een weerspiegeling van China’s vooruitgang op het gebied van mensenrechten. Met de Paralympische Spelen van 2008 in Beijing werd China een van de eerste ondertekenaars van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een beperking. Met de veranderende percepties ten aanzien van beperkingen (of extra uitdagingen), werd in 2017 de Chinese wet gewijzigd om in het openbaar onderwijs kinderen met een beperking en plaats te geven en ze niet langer van de anderen te scheiden.
Chinese ambities
Met zijn hoge ontwikkelingsambities zal China deze vooruitgang willen en moeten voortzetten. De symboliek van de Paralympische Spelen van 2022 in Beijing; de infrastructurele verbeteringen; de financiering van gehandicaptensport; de aanpassing van de wet; en de inspiratie die uitgaat van atleten die extra prestaties leveren, het werkt allemaal aan de versterking en verbetering van de perceptie van mensen met een beperking, wat op zijn beurt werkt om de mensenrechten van iedereen te garanderen.
Vertaling en tussentitels ChinaSquare
