BuZa minister Wang Yi bezoekt van 26 mei tot 4 juni een reeks eilandstaatjes in het Zuiden van de Stille Zuidzee. Maandag werd op een top met de eilanden een Gemeenschappelijke Ontwikkelingsvisie’, bediscuteerd waarbij het akkoord met de Salomonseilanden model staat.
Het bezoek van BuZa minister Wang Yi doet de Salomonseilanden, Kiribati, Fiji, Tonga, Vanuatu, Papoea-Nieuw-Guinea en Oost-Timor aan en zal via video ook gesprekken voeren met Micronesië en de leiders van de Cook eilanden en Niue. Het is vooral de bedoeling om de samenwerking te versterken op het vlak van veiligheid en economie. In Fiji zal Wang de tweede vergadering voorzitten van de tweede ‘China-Pacific Island Countries’ vergadering van ministers van Buitenlandse zaken.
Zijn bezoek start in de Salomonseilanden dat vorige maand al een dergelijk akkoord met China sloot. Daarbij mag de Chinese marine de eilanden gebruiken als aanleg- en bevoorradingsplaats. In ruil is er samenwerking met de Chinese politie die opleiding zal verstrekken in ordehandhaving want vorig jaar waren er erge incidenten gericht tegen expats en ook Chinese zakenlui die volgens China veroorzaakt waren door pro Taiwan separatisten. Dus houdt het win-win verdrag dat China aanbiedt meer veiligheid in opdat de economische ontwikkeling beter zou gedijen. Beijing ontkent formeel de westerse geruchten als zou de overeenkomst ook een marinebasis bevatten. Volgens de Volkskrant is er ondertussen ook een visserijluik aan het akkoord toegevoegd. Het bezoek van Wang werd afgesloten door een akkoord in acht punten. .Na de meeting met zijn Salomons collega J. Manele zei Wang dat alle eilanden uit de Stille Zuidzee het recht hebben de overeenkomsten te sluiten die ze willen.
Vrijdag bevestigde Wang in Kiribati dat China wil samenwerken om de gemeenschappelijke ontwikkeling te versnellen en onrecht uit te bannen. Het Volksdagblad meldt dat een traject voor de aanleg werd ondertekend onder het Belt & Road Initiative naast samenwerkingsakkoorden over handel, hernieuwbare energie en douanesystemen. In totaal zouden 10 voorakkoorden met Kiribati ondertekend worden maar zonder een veiligheidsakkoord. In Samoa onthulde Wang dat China een samenwerkingscentrum heeft opgericht voor China en de eilanden in de Stille Oceaan op het gebied van klimaatverandering. Global Times sprak met de directeur van het centrum Chen Dezheng . In Tongo sloot de minister akkoorden over rampenhulp, landbouw, visserij en gezondheidszorg.
Model
Wang Yi zei met zoveel woorden dat samenwerking met de Salomonseilanden model staat voor de andere landen die hij bezoekt. China voert van de eilanden grondstoffen in evenals producten uit de primaire sector. De Chinese vissersvloot werkt er mee samen en dit met speciale aandacht voor milieu en duurzaamheid. Ook helpt China bij het uitbouwen van infrastructuur, gezondheidszorg en onderwijs. De Chinese investeringen in de regio bereikten in 2021 $ 2,72 miljard en het totale handelsvolume steeg van $153 miljoen in 1992 tot $5,3 miljard vorig jaar. Drie Chinese provincies hebben woensdag de resultaten belicht van hun samenwerking met de eilanden uit de Stille Zuidzee. De westerse hulp is echter meestal gericht op defensie, ordehandhaving en de administratie maar zonder maatregelen die het lot van de bevolking verbeteren.
Hoogtepunt van Wangs reis was maandag wanneer hij met Fiji, Tonga, de Salomonseilanden, Kiribati, Samoa, Vanuatu en Papoea-Nieuw-Guinea probeerde tot een collectief samenwerkingsplan te komen dat de ‘Gemeenschappelijke Ontwikkelingsvisie’ wordt genoemd. Dit plan zal ook voorgesteld worden aan Micronesië, Niue en de Cook eilanden. Er werd volgens Reuters een overeenkomst bereikt over 5 gebieden waarbij de economische heropleving na Covid, armoedebestrijding, klimaatwissel, nieuwe centra voor landbouw en natuurrampen maar niet over veiligheid waarover nog verder zal gediscuteerd. De landen streven volgens de Fiji eerste minister Bainimarama ‘naar een consensus over het voorstel’ van tekst dat China pas recentelijk opstuurde. “Het politiek vingerwijzen betekent weinig voor iemand wiens gemeenschap wegglijdt onder de stijgende zeeën, wiens baan is verloren als gevolg van de pandemie, of wiens gezin wordt getroffen door snel stijgende grondstofprijzen”, aldus nog Bainimarama. Met Fiji zelf werden drie overeenkomsten getekend: namelijk over de samenwerking op het gebied van economie, handel, landbouw, visserij, toerisme, burgerluchtvaart, onderwijs, wetshandhaving en rampenbestrijding .
Reacties
Australië beschouwde de eilanden als armlastig maar wel als de eigen achtertuin. De regering Morrison heeft tevergeefs de regering van de Salomonseilanden pogen om te praten en donderdag vertrok de nieuwe Australische minister van Buitenlandse Zaken Penny Wong naar Fiji om hen betere betrekkingen aan te bieden dan tijdens de voorbije tien jaar Morrison bewind. .Ze geeft toe dat de eilanden verwaarloosd werden en wil hen vooral helpen qua klimaat. De Australische regering heeft over 4 jaar gespreid $525 miljoen over voor de hulp aan de eilanden.
De president van Micronesië Panuelo vindt van zijn kant dat de voorgestelde ‘Gemeenschappelijke Ontwikkelingsvisie’ China te veel invloed zou geven in de Stille Zuidzee. Hij zegt te willen voorkomen dat de staatjes het strijdtoneel worden van een koude oorlog tussen China en de VS.
Fiji eerste minister Bainimarama had vorige week een videogesprek met Witte Huis Indo-Pacific verantwoordelijke Kurt Campbell. Die beloofde Fiji meer veiligheid- en economische akkoorden. Fiji vervoegt volgens de VS de discussies over het door de VS voorgesteld Indo-Pacific Economic Framework (IPEF). Oud Australische premier Rudd heeft gezegd dat de westerse landen moeten stoppen met de eilanden de les te lezen en hen integendeel moeten helpen bij hun problemen zoals de weerslag van de klimaatopwarming.
Gedurende de tiendaagse reis van Wang werden in totaal 52 akkoorden gesloten op 15 domeinen waaronder die in het kader van het Belt and Road Initiative, de klimaatverandering, de pandemie, groene ontwikkeling, gezondheid, handel en toerisme,
Bronnen: Global Times, de Volkskrant, The Guardian, Financial Times, abc.net.au, SCMP
