Een grootschalige en langdurige bankfraude in Henan veroorzaakt sinds april onrust bij spaarders . Na straatprotesten in Zhengzhou begint de gedeeltelijke uitbetaling van gedupeerden. Bovenop de fraude is er grote verontwaardiging over misbruik van de covidcode om het protest te smoren. De verantwoordelijken zijn bestraft.
Eind april hebben een half dozijn plattelandsbanken (vier in Henan, twee in Anhui) plots alle online verrichtingen stopgezet. De spaarders bij deze banken konden niet meer aan hun centen. Volgens Caixin zouden tot 400.000 spaarders slachtoffer zijn. De banken in kwestie boden extra hoge interesten om spaarders van over heel China aan te lokken. Volgens de Financial Times zou het in totaal om 40 miljard yuan gaan.
Frauduleus
Terwijl de overheid de zaak onderzocht groeide de onrust en het ongeduld. Zondag betoogden honderden gedupeerde spaarders met spandoeken aan de lokalen van de Chinese centrale bank in Zhengzhou, de hoofdstad van Henan. Daarbij kwam het tot incidenten met de politie. Intussen heeft het financiële controle-orgaan van de provincie opdracht gegeven de kleinere spaarders tot 50.000 yuan terug te betalen. De grotere moeten nog wachten op een oplossing. Het geld wordt uitbetaald door de Henan Rural Credit Union. Fondsen die aangetrokken werden met een illegaal hoge rente worden voorlopig niet terugbetaald. Fondsen van verdachte herkomst evenmin.
Het bleek al snel niet over gewone banken in moeilijkheden te gaan. Volgens de overheid zit er een crimineel netwerk achter de zaak. De bende wordt geleid door de controlerende aandeelhouder van Henan Xincaifu Group Investment Holding Co. een zekere Lü Yi. Xincaifu betekent ‘Nieuw Fortuin’. Het bedrijf heeft via dochterbedrijf Xuchang Rural Commercial Bank door allerlei slinkse middelen en met de hulp van corrupte directieleden de controle over de betrokken rurale banken verworven De bende had via een dochterbedrijf ook een eigen platform opgezet om in naam van de rurale banken via makelaars fictieve financiële producten te verkopen en had zelfs eigen softwarebedrijven opgezet hebben om informatie te kunnen wegmoffelen of te vervalsen. De zaak zou sinds 2011 al lopen. Spaarcenten uit heel het land werden aangelokt door extra hoge interestvoeten.
Nadat de bankverrichtingen op 18 april stilgelegd waren, heeft de nationale bankwaakhond samen met de People’s Bank of China aan hun provinciale afdelingen opdracht gegeven om de zaak op te lossen. Er bleek een vermoeden van fraude en de politie werd in mei ingeschakeld. Vorige maand en deze maand zijn tientallen personen die bij de fraude betrokken waren aangehouden. Het is onduidelijk of de bendeleider daar bij is. Er loopt een onderzoek naar minstens drie ambtenaren bij het provinciale controle-orgaan voor financiën. Een deel van het verduisterde geld zou gerecupereerd zijn.
Begin juli is een oproep gelanceerd aan de gedupeerden om zich te registreren. Het bestuur van de vier betrokken rurale banken in Henan is intussen vervangen. Volgens de provinciale financiële regulator is het onderzoek en de recuperatie van fondsen nu voldoende gevorderd om te kunnen beginnen met terugbetalingen. Toch lijkt die maatregel eerder een gevolg van de hevige protesten.
Verontwaardiging en een twee groot schandaal
Het financieel schandaal heeft tot publieke verontwaardiging in heel het land geleid. Hoe heeft dit zo lang kunnen duren en een dergelijke omvang aannemen zonder dat de financiële controle-organen iets opmerkten? Volgens de Financial Times is Liu Rong, een voormalig topkader van de nationale bankwaakhond intussen naar Henan gestuurd om orde op zaken te zetten.
Bovenop het financiële schandaal is er nu een tweede bron van verontwaardiging. Een aantal gedupeerden hebben geklaagd dat hun covidcode door de lokale overheid van groen in rood veranderd is om te beletten dat ze zich naar Zhengzhou kunnen verplaatsen om te protesteren. Volgens de lokale politie gaat het om 1.300 personen.
Een rode covidcode betekent dat de persoon in een zone met ernstig risico op covid geweest is of een nauw contact met een besmette persoon had. Met code rood mag men niet reizen en moet men in sommige gevallen in quarantaine.
Dit misbruik van de covidcode wordt zowel door het publiek als door de nationale overheid zeer ernstig genomen. Vijf personen, waaronder vier ambtenaren van Henan en een kader van een dataverwerkend bedrijf, zijn intussen gestraft wegens machtsmisbruik.
Het officiële partijblad Renmin Ribao noemt het misbruik van de covidcode ‘erg ernstig’. Het stoot het publiek tegen de borst en gaat in tegen de richtlijnen van de centrale regering. De nationale regering verklaarde eind juni dat ‘ Lokale overheden absoluut geen toelating hebben om de covidcode van de mensen te bepalen op andere gronden dan preventie en controle van de epidemie’
Op de website van Renmin Ribao wordt de vraag gesteld of de schuldige ambtenaren wel voldoende gestraft werden: afzetten of degraderen van kaders komt erop neer dat men de wettelijke straf vervangt door een disciplinaire. Lao Dongyan, professor recht aan Tsinghua University schrijft op Weibo dat een dergelijke ‘flagrante wetsovertreding’ zeker een zaak voor de rechtbank is.
Bronnen: Caixin, Financial Times, China Daily
Onbegrijpelijk. Elk woord wat iemand verkeerd zegt wordt opgepikt, maar een GROOTSCHALIGE fraude heeft niemand in de gaten.