Dinsdag vond de negende EU-China Dialoog op Hoog Niveau over Economie en Handel virtueel plaats. Beide partijen schoven vooral hun eigen wensen naar voor. Toch was de toon positiever dan op de EU-China top in april. Op een aantal punten is besloten tot win-win samenwerking.
De top vond plaats op een moment dat Europa in vrees voor een recessie leeft, door een tekort aan energie en andere producten.
In 2021 was China de derde partner voor de EU uitvoer van goederen en de eerste voor de import van goederen in de EU.
In december 2020 werd een EU-China investeringsverdrag afgesloten. Kort daarop vaardigde de EU sancties uit tegen China wegens beweerde schendingen van de mensenrechten; China trof tegensancties waarop het Europees Parlement besloot het verdrag niet te ratificeren.
Geen van beide partijen vermeldt vandaag het akkoord in hun perscommuniqué, vermoedelijk omdat de kansen op ratificatie op korte termijn nihil zijn.
De negende Dialoog werd voorgezeten door Europees vice-president en handelscommissaris Dombrovskis en Chinees vicepremier Liu He. Eurocommissaris voor financiën McGuinness nam vooral deel aan het financiële luik.
De Europese versie
Volgens het perscommuniqué van de EU lag de focus op de globale economische uitdagingen, zoals de onderbrekingen in de leverketens door Covid-19 en de impact van de oorlog in Oekraïne, in het bijzonder op voedsel, energie en financiën. Ook bilaterale handel en investeringen kwamen aan bod, plus financiële diensten.
Dombrovskis vroeg samenwerking voor het behoud van leverketens, voor voedselzekerheid, schuldvermindering voor de kwetsbaarste landen en voor de hervorming van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Daarbij zette hij de Russische verantwoordelijkheid in de huidige problemen dik in de verf, in een impliciete kritiek op de Chinese neutraliteitspolitiek, maar zonder het twistpunt rechtstreeks naar voor te schuiven.
Voor de bilaterale relaties vroeg Dombrovskis meer evenwicht in de handels- en investeringsrelaties. De onuitgesproken premisse is hier uiteraard dat de EU-China relaties in onevenwicht zijn in het voordeel van China en dat de EU veranderingen in haar voordeel wil forceren.
Commissaris voor financiële dienstverlening McGuinness zei op de persconferentie dat de EU en China beiden voordeel kunnen halen uit samenwerking op financieel gebied. Het gaat bijvoorbeeld over opstellen van gemeenschappelijke regels, ook voor de ‘groene’ financiering die nodig is om de klimaatdoelstellingen te halen. Zij is tevreden dat er over concrete actie gesproken is om Europese financiële instellingen meer armslag in China te geven.
Concrete Europese intenties
Volgens het EU-perscommuniqué werden volgende concrete punten besproken:
De EU vraagt dat China samenwerkt om de uitdagingen veroorzaakt door de Russische agressie aan te pakken. Ze noteert dat China bereid is mee te werken aan de stabiliteit van de wereldmarkten, en de voedselzekerheid, bijvoorbeeld door export van kunstmest.
Beide landen zijn tevreden met de recente ministerconferentie van de WTO. Ze zullen zich samen inzetten voor de hervorming van de WTO. Dat ze daarmee niet helemaal hetzelfde bedoelen bleek al meteen uit de EU-vraag om distorsies, zoals op het gebied van industriële subsidies of overcapaciteit, aan te pakken. De hervorming van de WTO moet volgens de EU vooral dienen om Chinese staatsinmenging in de economie te smoren, volgens China eerder om de ontwikkelingslanden meer gewicht te bezorgen.
Om stabielere leverketen te hebben werd gediscussieerd over meer transparantie en uitwisseling van data over de levering van kritieke materialen en andere producten.
De financiële gesprekken waren het meest constructief: China belooft dat toekomstige binnenlandse regelgeving Europese leasingbedrijven niet zal beletten in China te opereren. Er is een intentieverklaring ondertekend tussen de Chinese centrale bank en de European Securities and Markets Authority om Europese banken toegang te verlenen tot het Shanghai Clearing House, wat grensoverschrijdende geldtransfers moet vergemakkelijken. Er zal bekeken worden of Europese banken toegang kunnen krijgen tot de Carbon Emissions Reduction Supporting Tool, een instrument voor de Chinese handel in emissierechten.
Verder deed de EU haar beklag over het gebrek aan eerlijke concurrentie en de toenemende politisering van de zakenwereld in China .
In verband daarmee aanvaardt de EU geen economische drukkingsmiddelen, ook niet tegen Litouwen (dat momenteel aanschurkt tegen de separatisten in Taiwan)
De EU vindt dat zowel China als de EU in de Covid-19 pandemie hard gewerkt hebben om mensenlevens te redden. Ze biedt verdere samenwerking en uitwisseling aan.
Maar China zou moeten beginnen met de beperkingen op het vliegtuigverkeer tussen de EU en China te versoepelen.
Een positief punt is de vooruitgang op het gebied van samenwerking voor dierengezondheid. De EU zou daar graag een bilateraal akkoord zien uit voortkomen.
De Chinese versie
Het Chinese communiqué stelt dat beide partijen actief een vrijere handel en investeringen zullen promoten, meer open naar elkaar zijn, eerlijke concurrentie bevorderen en intellectuele eigendom beschermen. Ze gaan samen werken aan de veiligheid en de vlotheid van de wereldwijde handelskanalen.
Beide partijen geloven dat de wereld gebaat is bij een gezonde en stabiele relatie tussen China en de EU.
Volgens China is er een consensus over betere macro-economische coördinatie, samenwerking voor de leverketens, hervorming van de WTO, meer opening van de markten, quarantaine en inspectieregels voor planten en dieren, wederzijdse financiële opening en samenwerking voor de normen en regels.
Concrete resultaten van de Dialoog?
Wat meest opvalt is meer positieve geest van samenwerking, vergeleken met de EU-China top van april. Die vond plaats in de schaduw van de pas begonnen oorlog in Oekraïne en werd door een deelnemer omschreven als een dovemansgesprek. De moeilijke situatie waarin zowel de EU als China zich nu bevinden is hier zeker niet vreemd aan. De stem van de rede stuurt beide partijen naar samenwerking, eerder dan naar confrontatie.
Concreet is er niet gesproken over het belangrijkste dossier – de ratificatie van het EU-China Investeringsverdrag- maar er zijn wel belangrijke projecten gelanceerd: Meer Chinese uitvoer van kunstmest, betere uitwisseling van data rond de leverketens van kritieke materialen, gunstige toekomstige Chinese regelgeving voor Europese leasing bedrijven, betere communicatie rond macro-economische politiek.
Bronnen: EU Persdienst, South China Morning Post, Bloomberg, Reuters, Global Times, Xinhua
