Bolivië heeft de grootste lithiumreserves ter wereld. Ondanks de toenemende vraag naar het metaal kreeg het de lithiumontginning- en verwerking nog niet uit de startblokken. Chinese investeringen en technologie kunnen hopelijk soelaas brengen.
Op 20 januari is een overeenkomst ondertekend door het Boliviaans staatsbedrijf Yacimientos de Litio Bolivianos en een consortium van Chinese bedrijven onder leiding van batterijenfabrikant Contemporary Amperex Technology Ltd. (CATL). Ze gaan samen lithium ontginnen, raffineren, verwerken en verkopen.
President Luis Alberto Arce Catacora sprak van ‘een historische dag’ en zei ‘Vandaag is het begin van de industrialisering van Boliviaans lithium’.
Dat laatste is erg belangrijk voor het land. Sinds drie jaar is de prijs van lithium, dat noodzakelijk is voor batterijen van elektrische voertuigen, vertienvoudigd.
Het raamakkoord is het resultaat van een lang proces. De oproep aan bieders voor de exploitatie van de drie grootste zoutvoorraden – Uyuni, Coipasa en Pastos Grandes- werd in april 2021 gelanceerd. In juni 2022 werden zes kandidaten geselecteerd op basis van technische parameters: vier Chinese, één Russische en één Amerikaanse. De Boliviaanse regering wil in totaal zes verwerkingsfabrieken laten bouwen. Naast CATL zijn momenteel nog twee andere bedrijven in de running voor een gelijkaardig akkoord: China’s Citic Guoan en het Russische Uranium One.
Grote voorraden, grote hinderpalen
Bolivië heeft de grootste bekende lithiumreserves in de wereld (23,6% van het totaal). Lithium komt voor als erts en als zoutafzetting. Zoutafzettingen (vormen 70% van het totaal en vindt men vooral in Bolivië (21 miljoen ton), Argentinië en Chili. Waarom zijn die Boliviaanse ertsen dan nog niet eerder ontgonnen? In 2022 werden slechts enkele honderden tonnen uitgevoerd, terwijl marktleider Australië 550.000 ton uitvoerde.
Bolivië was een Spaanse kolonie en de beruchte Spaanse zilverwinning heeft er ravages aangericht die nog altijd nawerken. De wetgeving op de mijnbouw is er streng op het gebied van milieueffecten. Ze is ook niet erg aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders. De vorige (rechtse) regering voerde een wet in waardoor de ontginning 100% Boliviaans moet zijn en de verwerking minstens 51% Boliviaans. Een Boliviaans-Duits project van 2018 en een akkoord met de Chinese Xinjiang TBEA Group van februari 2019 liepen binnen het jaar spaak.
Lithiumwinning in Bolivië heeft nog andere problemen.
Het gaat om zoutvlakten, de lithium is er moeilijker uit te halen dan uit lithiumertsen.
De Boliviaanse zoutvelden zijn niet gemakkelijk te ontginnen: Uyuni ligt hoog, droog en ver in het binnenland, heeft nauwelijks wegen of toegang tot water en elektriciteit. Daarom moet men vooraf voor ongeveer 1 miljard dollar investeringen doen in voorbereidende infrastructuur.
Het lithiumgehalte van de zoutvelden ligt er ook een stuk lager dan in buurlanden Argentinië en Chili. Een lager lithiumgehalte maakt voor de klasieke extractie van het metaal grotere natuurlijke verdampingsbekkens nodig, wat de milieuschade van de winning vergroot. Deze methode is daarom door de Boliviaanse overheid verboden.
Waarom CATL meer kans op succes heeft
China is de grootste batterijenproducent en dus de grootste verbruiker van lithium. Niet te verwonderen dat Chinese bedrijven ervaring bij de winning, onder meer in Argentinië en Chili. Chinese bedrijven, ook private, zijn soepeler in het aanvaarden van de strenge voorwaarden van een regering en meer dan westerse bedrijven bereid moeilijke projecten aan te pakken.
Het CATL-consortium steekt boven de anderen uit omdat het in staat is om naast ontginning ook verwerking van het lithium en eventueel zelfs de volledige productie van batterijen in Bolivië op te starten. Dat is interessant voor een land dat meer dan een uitvoerder van grondstoffen wil worden.
Nog zeer interessant is de Chinese ervaring met lithiumwinning uit zoutpannen in China zelf. Het Qinghai zoutmeer heeft een lithiumgehalte dat nog lager ligt dan dat van de Boliviaanse zoutvlakten. Daardoor hebben Chinese bedrijven gezocht naar betere winningstechnologieën. De nieuwste technologie is efficiënter dan de traditionele winning door het verdampen in zoutbekkens. Dat laatste duurt 18 tot 24 maanden. In China experimenteert men nu met methoden die in tien dagen lithium kunnen extraheren uit zout. Daarmee wordt men concurrentieel met de goedkopere extractie van lithium uit rotsen. En de methode is milieuvriendelijker dan de klassieke verdamping. Men is van plan deze nieuwe methoden toe te passen in Bolivië
Relatief klein begin
In het beste geval start de productie in Bolivië in 2025. Vooraleer de ontginning kan starten, dienen immers voor 1 miljard dollar infrastructuurwerken uitgevoerd te worden door CATL. Op de sites van Uyun en Coipass komt telkens een verwerkingsfabriek die samen een capaciteit van 50.000 ton lithium voor batterijen zullen hebben. Dat is geen 10% van de uitvoer van Australië, maar voor een land als Bolivië is het een belangrijke stap in de industrialisatie.
Bron: Caixin.
