Op 15 maart hield de Communistische Partij van China (CPC) een digitale bijeenkomst met 500 leiders van politieke partijen of organisaties uit 150 landen, met als thema de modernisering van de wereld en de rol van politieke partijen in dat kader. Bij deze gelegenheid lanceerde president Xi Jinping het Global Civilisation Initiative (GCI), een oproep tot wereldwijde samenwerking tussen verschillende beschavingen.
Xi begon zijn toespraak ‘Samen op weg naar modernisering’ met een aantal open vragen: ‘ Het moderniseringsproces van de mensheid bevindt zich opnieuw op een kruispunt van de geschiedenis. Kiezen we voor polarisatie of voor gemeenschappelijke welvaart? Streven we enkel naar materiële voordelen of naar een gecoördineerde materiële en cultureel/ethische vooruitgang? Gaan we de vijver leeg laten lopen om de vis te vangen of scheppen we harmonie tussen mens en natuur? Spelen we een nulsomspel of werken we samen aan win-win? Moeten we elkaars ontwikkelingsmodel kopiëren of ontwikkelen we ons onafhankelijk rekening houdend met de omstandigheden in elk land? Welk soort modernisering hebben we nodig en hoe geraken we daar?’
Modernisering is niet gelijk aan verwestering
De kern van Xi’s betoog ging in tegen de mythe dat modernisering gelijkstaat met verwestering. Elk land heeft het recht zich op zijn eigen manier te moderniseren in functie van de behoeften van zijn volk en de omstandigheden van het land. Ontwikkelingslanden hebben andere opties dan het westen te volgen. Ook China toont dat het mogelijk is een eigen weg te gaan, met een beter sociaal systeem. Er moet een nieuwe, betere wereldorde komen die eerlijker, rechtvaardiger en vredevoller is voor iedereen.
Xi vermeldde de inspanningen en successen van China op weg naar de moderniteit. Het heeft zijn weg gekozen van gemeenschappelijke welvaart voor zijn bevolking, vooruitgang op alle vlakken, harmonie met de natuur en nastreven van vrede. Het moderne China zal meer open zijn, zijn markt meer openstellen voor buitenlanders, over de modernste industrie beschikken, meer buitenlandse handel drijven in hoogwaardige producten, zijn binnenlandse vraag zal groeien en zijn hulp aan ontwikkelingslanden verhogen.
Global Civilisation Inititiative
Een tweede focus was de noodzaak tot samenwerking om de ernstige uitdagingen van de moderne wereld aan te kunnen. Het nieuwe element was het lanceren van het ‘Global Civilizationg Initiative’ (GCI). Dit initiatief completeert het Global Development Initiative van 2021 (rond de ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030 van de VN) en het Global Security Initiative van 2022. In alle gevallen nodigt China andere landen uit om samen te werken rond een aantal principes om in het ene geval ontwikkeling, in het andere vrede te bevorderen. Het zijn een soort intentieverklaringen die zich moeten vertalen in concrete projecten zoals de recente toenadering tussen Iran en Saoedi-Arabië en het Chinese vredesplan voor Oekraïne.
Het GCI heeft volgens Xi vier uitgangspunten.
Samen respect vragen voor de diversiteit van de beschavingen in de wereld, vasthouden aan gelijkheid, leren van elkaar, dialoog voeren en tolerant zijn tussen beschavingen, en de grenzen tussen beschavingen overstijgen.
Samen streven naar de universele waarden van de mensheid: vrede, ontwikkeling, eerlijkheid, rechtvaardigheid, democratie en vrijheid. Daarbij moet men een brede geest hebben en begrijpen dat iedere beschaving die universele waarden deels op zijn eigen manier invult. Men kan zijn eigen visie op waarden en zijn eigen model niet opleggen aan anderen of een ideologisch gevecht daarover aangaan.
Samen in het proces van modernisering het belang erkennen van zowel de historische ervaringen als van de innovatiekracht van beschavingen, maximum gebruik maken van de historische en culturele waarden van elk land en de creatieve aanpassing en innovatieve ontwikkeling van de beste traditionele culturen van alle landen ondersteunen.
Samen de internationale culturele uitwisseling en samenwerking versterken, kijken hoe een wereldwijd netwerk van dialoog en samenwerking tussen culturen kan groeien, uitwisselingen inhoudelijk verdiepen, meer samenwerkingskanalen opzetten, wederzijds begrip bepleiten, ontmoetingen tussen mensen van alle landen vergemakkelijken en zo samen werken aan de vooruitgang van de menselijke beschaving.
Twee visies op de wereld
Het GCI voorstel komt kort voordat de VS een tweede ’top van democratische landen’ willen organiseren en is er eigenlijk een ideologisch antwoord op. De VS willen met die top alle landen die hun versie van democratie delen verenigen tegen de rest van de wereld. China wil geen opgedrongen eenheidsworst van democratie in westerse stijl maar een veelheid van specifieke oplossingen, waaronder uiteraard de Chinese. China wil in tegenstelling tot de VS niet tussenkomen in de binnenlandse zaken van andere landen en wil dat er voor de ontwikkelingslanden eindelijk een faire wereld met gelijke ontwikkelingskansen komt. Die visie wordt samengevat onderde noemer’multipolaire wereld‘.Het wordt boeiend te zien tot welke concrete projecten het GCI leidt.
Na de keynote toespraak van president Xi waren er nog toespraken van de presidenten of premiers van Zuid-Afrika, Venezuela, Servië, Mongolië, Papoea-Nieuw-Guinea, Zuid-Soedan, Nicaragua, Grenada, Togo en Oost-Timor en van de partijsecretaris van Verenigd Rusland. Ze belichtten specifieke aspecten van hun samenwerking met China. Het was een illustratie dat China met het GCI in het globale Zuiden niet alleen staat.
Bron: Xinhua
De volledige toespraak van Xi Jinping vind je hier
