De noodzaak voor een multipolaire wereld waarin meerdere politieke ideologische systemen gebaseerd op eigen sets culturele waarden gelijkwaardig naast elkaar bestaan wordt door steeds meer leiders van niet-westerse landen onderschreven. Op 29 april werd hierover een online conferentie gehouden waarop o.a. Prof. Li Xiguang van de Tsinghua Universiteit sprak.
Prof. Li Xiguang; foto Katehon.com (disclaimer)
Wie is Li Xiguang
Professor Li Xiguang is hoogleraar global communication aan de Tsinghua University, Directeur van het Tsinghua University International Center for Communication, Directeur van het Tsinghua University Center for Pakistan Cultural and Communication, lid van de Chinese Foreign Ministry Advisory Committee on Public Diplomacy, Chief Expert van de National Social Science Foundation for the Culture of Chinese Traditional Medicine, Directeur van de UNESCO-UNAOC UNITWIN Global Chair on Media and Information Literacy and Intercultural Dialogue, consultant bij de CICTIC Reform and Development Research Foundation en redacteur bij het Global Media Journal.
Tekst van de lezing
Na het 20e Nationale Congres van de Communistische Partij van China werden “Chinese moderniteit”, “nieuwe vorm van menselijke beschaving”, “diversiteit van beschavingen”, “coëxistentie van beschavingen die de superioriteit van beschavingen overtreffen” in het congresrapport of de onlangs herziene partijgrondwet geschreven. Dit is een geheel nieuwe manier van denken onder intellectuelen sinds de Europese moderniteit in het begin van de vorige eeuw werd gekopieerd.
In een tijdperk waarin de westerse ideologie en het kapitalisme ons leven volledig infiltreren zijn de Chinese moderniteit en de nieuwe vorm van beschaving een belangrijke stap in de ontwikkeling van kennis van een nieuwe moderniteit.
Sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie hebben de Verenigde Staten en het westen beweerd dat alleen wanneer China de westerse ideologische paradigma’s volledig accepteert, China gekwalificeerd kan worden om lid te worden van de moderne samenleving.
Vooral in de afgelopen jaren hebben de westerse media en politici de handen ineengeslagen in het gebruik van racistische taal om een totaal negatief verhaal over China te verspreiden. “Door de agenda van de internationale gemeenschap te manipuleren, voert het westen zijn snelheid op in het internaliseren van hun ideologie in niet-westerse samenlevingen. Elk land dat afwijkt van het westerse waardensysteem en een onafhankelijk systeem van het westen aanneemt, wordt als een “schurkenstaat” of “paria” bestempeld.
In de afgelopen eeuw heeft de Communistische Partij van China haar missie vervuld, het Chinese volk verenigd om een prachtig beeld te schetsen van de menselijke ontwikkeling op het uitgestrekte land China en mensen die voor meer dan 100 jaar zowel fysiek als mentaal door de westerse kolonialisten zijn gevormd laten opstaan met een gloednieuwe moderniteit.
Chinese moderniteit wordt gedefinieerd door het onderhouden van nauwe banden onder de mensen en het beoefenen van een mensgerichte ontwikkelingsfilosofie. De gemeenschappelijke welvaart die China heeft benadrukt zit bijvoorbeeld in zijn definitie van de Chinese moderniteit. Maar deze kernboodschap zit niet in het hoofd van de mensen die sinds de Europese verlichting de banier van de westerse moderniteit hooghouden.
Na meer dan 40 jaar van hervorming en openstelling, als we het hebben over modernisering in Chinese stijl, zijn het niet langer alleen de vier moderniseringen van industrie, landbouw, nationale defensie en wetenschap en technologie geïnitieerd door premier Zhou Enlai in het 10e Nationale Congres van CPC in 1974. Op het 18e Nationale Congres van de Communistische Partij van China in 2012 heeft voorzitter Xi op basis van een samenvatting van de ervaring en een diepgaande analyse van de werkelijke situatie in China een plan geformuleerd voor de algehele bevordering van de nieuwe modernisering van de vijf aspecten van de beschaving: economie, politiek, cultuur, samenleving en ecologie.
Het strategische doel van de “vijf in één” blauwdruk is een nieuwe versie van de moderniteit.
China werd sinds 1840 gedwongen te beginnen te verwestersen, maar de Chinese moderniteit voorgesteld door het 20e partijcongres wordt niet alleen gedefinieerd in termen van economie en samenleving, maar ook politiek, cultuur en zelfs ecologie. En de normen van de nieuwe moderniteit zijn gelokaliseerd* in China.
Voorzitter Xi stelde in zijn rapport op het 20e partijcongres een gloednieuwe definitie van het socialisme voor met Chinese kenmerken, wat een combinatie is van de feitelijke nationale omstandigheden van China met China’s duizendjarige traditie en systeem van culturele waarden.
Het Westen, dat de kolonialistische traditie erft, blijft zijn koloniale mentaliteit gebruiken om de ontwikkelingslanden economisch maar ook ideologisch tot slaaf te maken door zuidelijke landen te ‘oriëntaliseren’ en ‘demoniseren’.
De voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo waarschuwde dat China op zijn juiste plek moest blijven. Hij klinkt als een slavenhouder die met zijn slaven praat.
In de 18e eeuw waren de Europeanen diep onder de indruk van de rijkdom en de stijl van bestuur van China. Ondertussen werden de ideeën van de Britse klassieke econoom Adam Smith verweven in het verhaal van de opkomst van het westen: het concept van de kapitalistische industrie is “Vooruitgang” terwijl Azië “achterlijk” en “autoritair” is.
De Duitse socioloog Max Weber stelde aan het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw dat India en China de culturele waarden missen die nodig zijn voor het kapitalisme. Toch kunnen ze worden ‘gemoderniseerd’, maar alleen door een pijnlijk proces van culturele transformatie, waarbij hun culturele ‘barrières’ voor kapitalistische ontwikkeling worden verwijderd.
In de ogen van sommige historici heeft Europa een aantal ongeëvenaarde kenmerken die het als eerste lieten moderniseren. Europa verkreeg zo de moraal en de macht om de “moderniteit” over de hele wereld te verspreiden, terwijl plaatsen buiten Europa geen onafhankelijke “moderniteit” konden produceren vanwege culturele, politieke of economische “obstakels”.
Veel mensen denken dat deze concepten, met name marktkapitalisme en democratie, alleen uit de westerse beschaving kunnen komen. Vanwege haar “perfectie” is de Europese beschaving universeel, niet alleen voor het Westen, maar voor iedereen.
Deze manier van kijken naar de opkomst van de moderne wereld is gebaseerd op een ingebeelde culturele superioriteit van het Westen. Eurocentrisch denken vertegenwoordigt de zachte kracht van de VS en het westen, en gelooft dat alle geavanceerde en uitstekende nieuwe ideeën en praktijken alleen uit het westen kunnen komen.
In 2020 werden de laatste 6 miljoen arme mensen in China uit de armoede gehaald en is China, het dichtstbevolkte land ter wereld, een samenleving zonder armoede geworden.
Het westen beschouwt armoedebestrijding echter nooit als het doel van de mensenrechten, maar gebruikt mensenrechten als een politiek wapen om zijn ideologische en politieke hegemonie in de wereld te behouden en demoniseert landen waarvan de belangen in strijd kunnen zijn met die van het Westen.
Door de grote stok van “mensenrechten” te hanteren, proberen de Verenigde Staten de politieke en militaire allianties van het Westen in stand te houden en tegelijkertijd deel te nemen aan grootschalige verwestersing van ideologie en waarden over de hele wereld. Maar de westerse moderniteit en het neoliberalisme groeien niet meer. We zijn getuige van een uitbreiding van de Chinese spirituele kracht. Dit is een Chinese moderniteit en een nieuwe vorm van menselijke beschaving.
Commentaar
Prof. Li heeft deels ongelijk in de zin dat er binnen de westerse wereld, gelukkig, een groeiend aantal individuen en groepen van met name academici het idee van een multipolaire wereld ondersteunen. De meest diepgaande studie van de Chinese moderniteit op basis van culturele waarden werd eerder op Chinasquare gerecenseerd: Has China Devised a Superior Path to Wealth Creation? The Role of Secular Values van Charles Hampden-Turner, Peter Peverelli and Fons Trompenaars (2021). De recensie vindt u hier.
*: lokalisatie is de vertaling van de Chinese term bentuhua. Het betekent letterlijk ‘aansluiten bij de lokale culturele waarden’. China is bereid van alle volkeren te leren, maar buitenlandse begrippen kunnen alleen operationeel gemaakt worden, nadat ze gelokaliseerd zijn. Zo wordt Mao Zedong geprezen om zijn succesvolle lokalisatie van het Marxisme.
Bron: katehon.com
