De dienst Externe Betrekkingen van de Commissie is bevallen van een document dat de China-politiek moet actualiseren en een kritisch engagement aanbeveelt. In werkelijkheid blijft de drievoudige politiek uit het verleden van samenwerking, concurrentie en rivaliteit gelden en daarbij zal van de drie het aspect worden benadrukt dat naar belang de omstandigheden het best uitkomt. Afgelopen week bezochten 3 Chinese toppolitici Europa.
Het nieuwe document van de Commissie heet ‘Reshaping Our Relationship With China, Engaging With China, Competing With China’. Het is net klaar voor de ontmoeting van 60 BuZa ministers uit EU met de collega’s uit de Indo-Pacific die in Stockholm van gedachten komen wisselen over verschillende onderwerpen tot en met de Zuid-Chinese zee en Taiwan. In juni wil de EU dan het intern eens worden over het document en de te volgen China politiek. Nu is al duidelijk dat die niet veel afwijkt van deze uit het verleden toen de relatie met Beijing als drievoudig werd bestempeld: een economische concurrent, een systeemrivaal en een partner om mee samen te werken bv qua klimaat.
Niet confronterend
Het nieuwe document vindt dat de Unie een ‘heldere’ maar ‘niet confronterende’ benadering moet aannemen ten aanzien van China dat een nieuwe wereldorde wil bouwen. Het rapport steunt de de-risking strategie van de EU en vraagt de leden gelijk zich voor te bereiden op turbulenties rond Taiwan. Het document vindt dat rivaliteit de laatste tijd de overhand aan het nemen is in de betrekkingen en merkt daarbij op dat China het niet heeft over een Russische troepenterugtrekking uit Oekraïne. Hoe dan ook zelfs EU topdiplomaat Joseph Borell verwacht niet dat een Russisch verlies in Oekraïne in het nadeel van China zal uitdraaien, integendeel.
Engagement
Het document wil stabiliteit inbouwen in de complexe relatie met China en de EU leden worden aangespoord om het land betrokken te houden. ‘Waar het kan moet samengewerkt’. Tijdens een forum in Brussel op donderdag zei Borrell nog dat ‘het doel was om te leren leven naast een opkomende Chinese supermacht in plaats van te proberen deze in bedwang te houden. ‘Als het deze macht gebruikt in overeenstemming met het internationaal recht, als het onze belangen en waarden niet in gevaar brengt, moeten we samen met China op het wereldtoneel leven’ aldus Borrell nog op de Europese defensie- en veiligheidstop. De door de Commissie voorgestelde strategie zal volgende maand intern met de 27 worden besproken. Dit weekend komen de EU BuZa ministers al te Stockholm bijeen voor een vergadering met de landen uit de Indo-Pacific. Het is niet de bedoeling om de Aziatische collega’s onder druk te zetten bv over Oekraïne ‘want anders dreigen ze volgend jaar niet meer te komen’.
Toers
Deze week toerden zowel BuZa minister Qin Gang door Europa als vicepresident Han Zheng. Na het bijwonen van koning Charles kroning in het VK bezocht Han Zheng Portugal. In Nederland is Han door koning Willem-Alexander ontvangen en hij sprak ook met premier Rutte en minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Ze bespraken samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van handel en duurzame ontwikkeling, waaronder de strijd tegen klimaatverandering en waterbeheer. Han sprak ook met de toplui van ASML en Akzo Nobel en bezocht Philips Health in Amsterdam.
BuZa minister Qin deed van zijn kant Duitsland, Frankrijk en Noorwegen aan. Kanselier Scholz zei aan Qin dat hij uitkijkt naar de zevende ronde van de Chinees-Duitse intergouvernementele raadpleging. Origineel was wel dat de minister in zijn gesprek met zijn Duitse collega Baerbock vond dat in plaats van China te viseren, de EU beter zou ‘de-risken’ ten aanzien van de Verenigde Staten. ‘Als de ‘nieuwe Koude Oorlog’ wordt uitgevochten, schaadt dat niet alleen de belangen van China, maar worden ook de belangen van Europa opgeofferd’ vond Qin . Hij verwees daarbij naar een studie van het Austrian Institute of Economic Research dat 2% minder bnp voor Duitsland verwacht als het zich van China zou afkoppelen. De Financial Times meent echter te weten dat de Duitse coalitie gaat botsen over het om veiligheidsredenen verminderen van investeringen in China. De Vereniging van Machinebouw VDMA ziet dat niet zitten. Terwijl de Groenen hierbij de VS willen volgen, stoten ze op scepsis bij de coalitiepartners.
Merkwaardig en symbolisch was ook zijn bezoek aan ¨Potsdam waar de leiders van VS, VK, Sovjet Unie en de Kuomintang in 1945 de naoorlogse verdeling van de wereldmachten vastlegden. De proclamatie van Potsdam die na de conferentie werd uitgegeven, bevestigde de verklaring van Caïro dat het grondgebied van China, inclusief Taiwan, gestolen door Japan, moest worden teruggegeven aan China, zo citeerde Xinhua hem. Qin zei dat terwijl de US beweert de internationale orde te handhaven, het land de verklaring opzij schuift door het Taiwanees separatisme aan te moedigen en zo de internationale orde te saboteren.
In Frankrijk had Qin ook gesprekken met zijn ambtsgenote Colonna en met de presidentiële adviseur voor China E. Bonne. Hij had het vooral vooral over de noodzaak voor Europa om zich autonoom op te stellen. Als laatste land was Noorwegen aan de beurt een belangrijke leverancier van kunstmest, olie en zeevruchten. De minister benadrukte vooral dat beide landen de samenwerking zouden versnellen in de groene economie en deed een paar voorstellen voor toekomstige samenwerking met Europa: zich samen kanten tegen de nieuwe Koude oorlog en tegen ontkoppeling en het verbreken van toeleveringsketens. Daarentegen dient gestreefd naar een perspectief van wederzijds voordelige en win-win samenwerking..
Vermelden we nog dat topman BuZa bij de CPC Wang Yi in Wenen een gesprek gehad heeft met de Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken Alexander Schallenberg. Wang herhaalde dat China altijd de EU gesteund heeft om op internationaal vlak een prominentere rol te spelen. Wang was in Wenen voor gesprekken met de Amerikaanse veiligheidsadviseur Sullivan. Beide partijen beschreven de 10 uur durende besprekingen tussen Wang en Sullivan als ‘openhartig en constructief’,
Volgende week maandag stuurt China dan zijn speciale vertegenwoordiger voor Euraziatische zaken Li Hui, naar Oekraïne, Polen, Frankrijk, Duitsland en Rusland in een poging om een oplossing te vinden voor de oorlog in Oekraïne. Li die onderminister voor Buitenlandse Zaken werd in 2008 was nadien tien jaar ambassadeur in Rusland en is sinds 2019 de speciale gezant voor Eurazië. Zijn bezoek werd bekend gemaakt na het telefoongesprek van Xi Jinping en de Oekraïense president Zelensky.
Bronnen: Global Times, SCMP
