Te Xian (voorheen Chang’an) vindt de top plaats tussen de landen van Centraal-Azië en China. Hoewel samenwerking qua veiligheid, energie en landbouw thema’s blijven, verschuift de aandacht naar nieuwe economische accenten als e-commerce, de groene en digitale economie en geavanceerde technologie. Xi Jinping die de top voorzit, zal allicht in zijn toespraak de bakens uitzetten voor toekomstige samenwerking.
De keuze voor de stad Xian als locatie voor de top met de Centraal-Aziatische landen is niet meer dan logisch. De stad die 3100 jaar geleden gesticht werd, was gedurende 13 dynastieën de hoofdstad maar bovenal het vertrekpunt van de Zijderoute. In september 2013 stelde Xi Jinping 10 jaar geleden aan de Nazarbayev University de uitbouw van de nieuwe zijderoute voor. Tadzjikistan was het eerste land ter wereld dat een voorakkoord met China ondertekende over de bouw van de Silk Road Economic Belt en tot op heden hebben alle vijf Centraal-Aziatische landen zich bij het initiatief aangesloten.
Na 10 jaar overtreft het resultaat de verwachtingen. In november 2013 vertrok de eerste Chang’an China-Europe goederentrein van Xi’an naar Almaty in Kazachstan. Sindsdien is het aantal treinreizen gestaag toegenomen tot een totaal van 4.639 in 2022. Op dit moment verbinden 17 routes van Chang’an-treinen Xi’an met Centraal-Azië en Europa, waaronder 45 landen en regio’s langs de nieuwe Zijderoute. De regionale logistiek zal in de toekomst nog worden verbeterd door de aanleg van de China-Kirgizië-Oezbekistan spoorweg
Vlieg Zijderoute
Dit jaar werden vier directe passagiersroutes gestart tussen Xi’an en Centraal-Azië, waaronder bestemmingen als Almaty, Bishkek, Tasjkent en Astana. Tot nu toe hebben 10 luchtvaartmaatschappijen vluchten gelanceerd tussen China en de Centraal-Aziatische landen en dit jaar komen er nog bestemmingen in Kazachstan en Kirgizië bij zodat er een heuse ‘vlieg zijderoute’ ontstaat.
Tijdens de eerste periode lag de klemtoon van de betrekkingen met de Centraal-Aziatiche landen vooral op veiligheid en op energie. De landen kampten immers met terrorisme en separatisme. Hoewel dit gevaar al wat is gaan liggen is het niet bezworen na de Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan. Omdat de landen veel olie en gas bezitten, werden diverse pijplijnen aangelegd naar China. Drie gasleidingen vanuit Turkmenistan werden voltooid in respectievelijk 2009, 2010 en 2014, wat China 1,9 Trillion Cubic Feet (Tcf) per jaar opleverde.
Projecten
Tijdens de vier vergaderingen van de ministers van Buitenlandse Zaken van China en de vijf landen (C+C5) werden verschillende projecten gepland Die projecten omvatten de oprichting van het China-Central Asia Agricultural Cooperation Centre, een centrum voor traditionele geneeskunde en de Luban Workshop, een Chinees beroepsworkshopprogramma dat talenten in het buitenland opleidt. Op 25 januari 2022 kondigden China en de vijf Centraal-Aziatische landen gezamenlijk de uitbouw aan van een China-Centraal-Aziatische gemeenschap met een gedeelde toekomst. Op 8 juni 2022 werd tijdens de derde bijeenkomst van de C+C5-ministers van Buitenlandse Zaken een mechanisme voor de bijeenkomst van staatshoofden tussen China en Centraal-Azië ingesteld waarvan nu de eerste bijeenkomst plaats vindt.
Cijfers
Volgens het Chinese ministerie van Handel bereikte de handel van China met de vijf Centraal-Aziatische landen in 2022 een hoogtepunt van 70 miljard dollar, zo’n 100 keer het niveau drie decennia eerder. In 2022 steeg de Chinese invoer van landbouw-, energie- en grondstoffen uit deze landen met meer dan 50 %, terwijl de uitvoer van mechanische en elektronische producten met 42 % toenam. Tijdens de eerste vier maanden bedroeg de buitenlandse handel met de vijf 173 miljard yuan een stijging van 37 % vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. In april bereikte die voor het eerst meer dan 50 miljard yuan. Energie stond in voor 55% van het volume.
Eind 2022 bedroegen de directe investeringen van China in de vijf Centraal-Aziatische landen $ 15 miljard, met een aantal samenwerkingsprojecten die werden gelanceerd op gebieden als olie- en gasexploratie, verwerking en productie, connectiviteit en digitale technologieën. Waarnemers geloven dat onder het BRI de samenwerking op het gebied van landbouw en nieuwe energie zal blijven groeien en dat uitwisselingen qua e-commerce, de groene en digitale economie evenals hoge technologie, nieuwe groeipunten kunnen opleveren voor samenwerking.
Praktisch
De Chinese ondernemer Yuan Zhaohui richtte te Xian de Silkroad City Shop op die al 8 jaar met Kazachse partners grensoverschrijdende handel bedrijft. Volgens hem hebben de goederentreinen tussen China en Europa de afstand tussen landen kennelijk verminderd ‘De timing en de logistieke kosten waren vroeger twee grote problemen bij grensoverschrijdende e-commercediensten. Maar met de hulp van Chang’an-treinen is de levertijd verkort van bijna een maand naar twee weken en de kosten zijn gehalveerd’, aldus Yuan.
De staatsonderneming Power Construction Corp of China (PowerChina) die bestaat uit 779 firma’s. en energie-, stroom- en transportinfrastructuur in de regio plant en bouwt sinds 1999. . Tot dusver heeft het bedrijf 56 projecten gecontracteerd en ontwikkeld, waarbij een breed scala aan categorieën waterkrachtcentrales en windenergiecentrales tot luchthavens en mijnbouwprojecten. Tot de vlaggenschipprojecten behoren onder meer de Zhanatas 100 megawatt windenergiecentrale in Kazachstan, momenteel het grootste windenergieproject in Centraal-Azië. Sinds juni 2021 is de volledige capaciteit aangesloten op het net voor stroomopwekking, waardoor 350 miljoen kilowattuur stroom per jaar wordt geproduceerd, goed voor elektriciteit aan miljoenen gezinnen.
China stimuleert actief de invoer van hoogwaardige landbouw- en voedingsproducten, waaronder graan, fruit en melkproducten uit Centraal-Aziatische landen, met meer dan 100 soorten producten en 4.000 bedrijven die zijn goedgekeurd voor dergelijke export, waardoor de bilaterale handel levendiger wordt, aldus de Chinese douane woensdag. De douane heeft ook de oprichting bevorderd van een samenwerkingsmechanisme tussen de inspectie- en quarantaineafdelingen voor dieren en planten van deze landen om de biologische veiligheid aan de grenzen te handhaven, grensoverschrijdende anti-epidemiewerkzaamheden en technische uitwisselingen te versterken, en de invoer van meer kwaliteit en veilige landbouw- en voedingsproducten uit Centraal-Aziatische landen
Op landbouwvlak heeft Xi’an Aiju Grain and Oil Industry Group, een verwerkingsfabriek in Kazachstan die jaarlijks 300.000 ton voortbrengt en er verder nog twee twee graan verzamelcentra plant. De investering helpt enerzijds de lokale productie en het operationeel beheer en stabiliseert anderzijds de Chinese import of breidt ze uit. .
De Chinese bedrijven vallen vooral op door hun rol in spoor- en autosnelwegen. China Civil Engineering Construction Corporation (CCECC) heeft samen met andere Chinese bedrijven de spoorwegbrug en tunnel gebouwd van de Vahdat-Yavan spoorweg in Tajikistan die het midden en de zuidelijke secties verbindt van ’s lands spoorwegen. De Chinese busbouwer Zhengzhou Yutong Bus wil inspelen op de tendens naar nieuwe energie en helpen bij het elektrificeren van het openbaar vervoer in Oezbekistan. Yutong heeft onlangs 800 bussen geleverd aan Oezbekistan, waaronder 300 nieuwe energiebussen. .Eind 2021 waren 8000 Chinese bedrijven werkzaam in de regio.
G7
Terwijl C+C5 te Xian vergaderen, komt ook de G7 te Hiroshima bijeen in aanwezigheid van president Biden. De VS en Japan zouden een verklaring willen uitgeven tegen economische vergeldingsmaatregelen’ van China, maar de Europese landen willen het land liever niet expliciet vernoemen en met het land discussiëren over meningsverschillen. Japan probeert de ‘de-risking’ strategie ten aanzien van China aanvaard te krijgen. Omdat G7 wat eng lijkt qua aantal deelnemers heeft Japan ook opkomende landen uitgenodigd zoals India, Indonesië, Vietnam, Brazilië en de Comoren.
De Japanse premier Kishida wilde de top in zijn geboortestad houden om te wijzen op het gevaar van een nucleaire oorlog naar aanleiding van Oekraïne. Nu president Biden geconfronteerd wordt met een dreigende VS-faling als niet met de Republikeinen snel een akkoord bereikt wordt over een hoger schuldenplafond is de aandacht van de deelnemers naar dat onderwerp verschoven. Japan draagt voor meer dan $1,1 biljoen VS-schulden. Biden dacht ook Australië en Papua New Guinea tijdens zijn trip aan te doen, maar deze etappes heeft hij afgezegd wegens de besprekingen op het thuisfront over het schuldenplafond. De vergadering met de Quad in Australië werd afgelast, een voorteken vindt Global Times dat de zaak vierkant draait.
Bronnen: Global Times, Beijing Review, gisreportsonline.com
