De APEC-top in San Francisco is geëindigd met een verbintenis over handel en over de klimaatverandering, maar over het Midden-Oosten waren ze het niet eens. President Xi Jinping had een kort gesprek met de Japanse premier Kishida en ook de VS en Chinese ministers van Handel spraken met elkaar. Ondertussen maakt Peru zich op voor de organisatie van de top in 2024.
De Chinese president Xi Jinping liet op de APEC-top de schriftelijke versie van zijn toespraak circuleren. Hierin argumenteert hij: ‘Het verhaal van de welvaart en ontwikkeling in Azië en de Stille Oceaan toont aan dat ontwikkeling alleen mogelijk is door samenwerking, dat gebrek aan samenwerking het grootste risico is en dat ontkoppeling en verstoring van de aanbodketen in niemands belang zijn’.
Xi onderstreepte ook de blijvende inzet voor een open regionalisme en dat de standvastige opbouw van een vrijhandelszone in de Azië-Pacifische regio de economieën beter met elkaar zou verbinden. Een open economie van Azië en de Stille Oceaan lever eent win-win-samenwerking op. Tijdens een informele dialoog en werklunch in het kader de vergadering van de Economische APEC-leiders noemde XI duurzame ontwikkeling de ‘gouden sleutel’ om de huidige wereldwijde problemen op te lossen. Hij drong aan op het smeden van een nieuw pad van omvorming naar groene ontwikkeling en het opbouwen van mondiale synergie op het gebied van klimaatverandering.
Slotverklaring
De VS, China, Japan en meer dan een dozijn andere Azië-Pacificsche economieën kwamen overeen om hun inspanningen voort te zetten om de handel uit te breiden en te liberaliseren, corruptie te bestrijden en klimaatveranderingsproblemen aan te pakken. ‘We herhalen onze verbintenis om samen te werken om een vrije, open, eerlijke, niet-discriminerende, transparante, inclusieve en voorspelbare handels- en investeringsomgeving te creëren’, aldus de slotverklaring na een week van bijeenkomsten, met aan de zijlijn een langverwachte top tussen de Chinese en Amerikaanse presidenten Xi Jinping en Joe Biden.
‘De economische groei van onze regio wordt nog steeds ondersteund door het op regels gebaseerde multilaterale handelssysteem’, zo heet het verder. De eindverklaring van de groep – die goed is voor de helft van de wereldwijde handel – stelt eveneens de inspanningen voort te zetten om de transparantie en technische samenwerking tussen de 21 aangesloten economieën te verbeteren en aan te dringen op ‘veerkrachtige, effectieve, duurzame en open’ toeleveringsketens. en verbeterde vervoersverbindingen.
Meningsverschillen waren merkbaar in een apart document waarbij het VS-voorzitterschap zegt dat de meeste leden de Russische inval in Oekraïne veroordelen en het minder eens waren over het Midden- Oosten. Al bij al vonden experten het een goed teken dat Xi zelf naar de top kwam. Xi sprak echter niet enkel met Joe Biden.
Kishida
Xi Jinping ontmoette voor het eerst sinds één jaar ook de Japanse premier Kishida en dit na maanden onderling gekissebis tussen China en Japan over territoriale kwesties, Taiwan, chips en nucleair afval. Na het 65 minuten durend gesprek verklaarde Kishida: ‘We zijn het eens over wat we willen en dat is om opbouwende en stabiele relaties uit te bouwen’. De betrekkingen tussen Japan en China liggen echter nog moeilijker dan die met de VS en dit voornamelijk door de territoriale geschillen.
Xi zei dat beide landen ‘op de juiste manier moeten omgaan met verschillen’ en hun strategische banden moeten herbevestigen, terwijl Kishida vond dat ze niettegenstaande de meningsverschillen moeten samenwerken en ‘naast elkaar moeten bestaan en bloeien als buren’. Volgens Xinhua heeft Xi er bij Japan op aangedrongen de eerdere toezeggingen qua Taiwan en historische kwesties na te komen en ‘ervoor te zorgen dat de fundamenten van de Chinees-Japanse betrekkingen niet worden beschadigd of geschokt’. Hij benadrukte nog dat zowel hun economische belangen als hun industriële en toeleveringsketens ‘diep met elkaar verweven waren’. Zowel Xi als Kishida beloofden gesprekken op hoog niveau over economische kwesties te zullen voeren en verwelkomden de lancering van een nieuw raamwerk om exportcontroles te bespreken.
Kishida vertelde de Japanse televisie dat hij ‘zijn ernstige zorgen uitsprak over de toenemende militaire activiteit van China in de buurt van Japan, inclusief de samenwerking met Rusland’. Hij benadrukte opnieuw het belang van vrede en stabiliteit in de Straat van Taiwan voor de internationale gemeenschap, inclusief Japan. Kishida drong bij Xi aan op het opheffen van het importverbod van Japanse zeevruchten wegens het lozen van het Fukushima-water. Volgens Xinhua leek Xi hier niet op in te gaan. Hij verklaarde: ‘De lozing van nucleair verontreinigd water uit het Japanse Fukushima in zee beïnvloedt de gezondheid van alle mensen, het mondiale maritieme milieu en de internationale publieke belangen. De Japanse kant moet de legitieme zorgen in binnen- en buitenland ernstig nemen en de zaak op een verantwoordelijke en opbouwende manier aanpakken.’
Xi sprak verder nog met de Mexicaanse president Obrador, met de Peruviaanse president Dina Boluarte, met de sultan van Brunei Haji Hassanal Bolkiah, met de premier van Fiji Sitiveni Rabuka en met de Filipijnse president Ferdinand Marcos. Marcos vond dat disputen over de Zuid-Chinese zee de relatie niet mogen bepalen.
Handelsministers
De twee ministers van Handel Wang Wentao en Gina Raimondo hielden hun eerste vergadering in het kader van een recent afgesproken communicatiemechanisme tussen de handelsautoriteiten van China en de VS. Wang benadrukte dat het politiseren van het concept ‘nationale veiligheid’ de normale handel en investeringen heeft aangetast. Hij uitte ook zijn bezorgdheid over de chipcontroles, de beperkingen op de bilaterale handel en de heffingen via VS-Sectie 310 op Chinese goederen. Hij was zich bewust dat de VS meer landbouw- en energieproducten naar China wil uitvoeren en goedkope maar kwalitatieve Chinese goederen invoeren. Wang Wentao gaf ook Japan een veeg uit de pan omdat het eveneens controle op de chipexport uitvoert, wat volgens Wang een ernstige inbreuk vormt op de internationale economische- en handelsregels. Bij de Japanse minister voor Handel Nishimura Yasutoshi lanceerde hij daarover een protest, evenals tegen de door Japan geleide G7-vergadering, die zich met opmerkingen over Hongkong, Xinjiang, Tibet en de Zuid-Chinese zee inmengde in interne Chinese aangelegenheden. Stippen we nog aan dat de VS het Institute of Forensic Science (IFS) van het Chinese Politieministerie verwijderd heeft van de lijst voor handelssancties in een poging om vooruitgang te boeken in de samenwerking op het gebied van de drugsbestrijding.
Peru
Volgend jaar neemt Peru, na het VS-voorzitterschap dit jaar, het APEC-roer over. De bijeenkomst zal worden geleid door de minister van Handel en Toerisme Juan Carlos Mathews. Hij zei aan de krant SCMP dat Peru vrijhandelsovereenkomsten heeft met 22 landen en dat er in San Francisco verder onderhandeld werd om bijkomende akkoorden te tekenen met Thailand, Indonesië, India en Hongkong. Voor Peru is de organisatie van de APEC-top voor de derde maal in 25 jaar een gelegenheid om het land bij investeerders aan te prijzen.
President Dina Boluarte beloofde om tegen de APEC- top van volgend jaar klaar te zijn met de eerste fase van de ontwikkeling van de Chancay-haven die een grote hub voor vrachtverkeer wordt. Het project van 3,6 miljard $ moet Zuid-Amerika met Azië verbinden en COSCO zal 60% aandelen bezitten. China financiert niet enkel, maar 2.000 werknemers van China Harbour Engineering Company en China Communications Construction Company waren er sinds 2021 actief. Minister Mathews verwerpt de Amerikaanse achterdocht. Hij zegt ‘dat ook de Amerikanen en Europeanen uitgenodigd waren, maar dat de Chinezen meer proactief waren en eerst toehapten. [Het Westen] kan niet van ons verwachten dat we partnerschappen weigeren. We moeten gaten opvullen, we hebben een infrastructuurtekort van 360 miljard dollar. Ieder bedrijf dat ons wil helpen is welkom. Breng het geld.’
China is sinds 2014 de voornaamste handelspartner van Peru. Vroeger lag de klemtoon van China op het kopen van goederen waaronder grondstoffen, meel en vis. Omgekeerd hebben de VS historisch een prioritaire belangstelling getoond voor de Peruaanse productiesector. De afgelopen jaren heeft Beijing echter de samenwerking uitgebreid op gebieden als havens en energie, dus meer strategische sectoren, en dit wekt westerse argwaan op. Dit motiveert Peru om de wereld uit te leggen open te staan voor iedereen en dit bij voorkeur door joint ventures met bedrijven ter plaatse.
Bronnen: Global Times, SCMP
.
