Op een boogscheut van het Vogelnest bevindt zich het in 2021 ingehuldigde monumentaal museum van de Communistische Partij van China. Meer dan 2.600 foto’s en 3.500 geëxposeerde voorwerpen die chronologisch geordend zijn, bieden een overzicht van de partijgeschiedenis. Deze beslaat een drietal verschillende periodes.
Het Beijing Institute of Architectural Design kwam als winnaar uit de bus om het gebouw te ontwerpen, waarvan de constructie begon op 10 september 2018 en beëindigd werd op 5 mei 2021. Op de werf hebben 50.000 personen gewerkt. De opening volgde reeds op 18 juni 2021. Het hoofdgebouw is 150.000 m² groot, waarvan twee derde uit exporuimte bestaat. In vogelperspectief neemt het de vorm aan van het karakter ‘工’ of ‘kong’ (arbeid). De 28 zuilen langs de oostelijke en westelijke kant verwijzen naar de 28 jaren (1921 tot 1949) van strijd om de Volksrepubliek te vestigen. Meer dan 2.600 foto’s zijn tentoongesteld en 3.500 objecten, zoals een manuscript van Karl Marx uit Brussel, de pet die Mao droeg tijdens de lange mars tot de voertuigen waarmee de leiders de troepen schouwden op het Tiananmenplein. De teksten in het Engels zijn echter zeldzaam.
Historiek
De voorgeschiedenis vangt aan bij de ‘eeuw van vernedering’, met onder meer de Opiumoorlogen, de Boxeropstand, de ongelijke verdragen e.d. De Nationalistische periode van dr. Sun Yat-sen betekende het einde van de Qing-Dynastie en in 1921 volgde de stichting van de Communistische partij. Hierop was Mao aanwezig en volgens het Museum ook de grootvader van Xi Jinping. Diens zoon Xi Zhongxun trad in 1928 toe tot de CPC tijdens een gevangenschap na deelname aan een studentenbetoging.
Gedurende de eerste zes jaar van haar bestaan sloot de CPC zich aan bij de Guomintang als de georganiseerde linkervleugel van de grotere nationalistische beweging. Toen de rechtervleugel van de Guomintang onder leiding van Chiang Kai-shek zich echter tegen de CPC keerde en tienduizenden partijleden afslachtte, splitsten de twee partijen zich op en begon een langdurige burgeroorlog. De eerste verdieping van het museum vertelt het verhaal van de CPC tot en met de bevrijding in 1949.
Militair
Nadat vele CPC-leden in de steden vermoord werden, trok Mao zich terug in de Jinggang-bergen waar niet enkel een militaire strijd gevoerd werd, maar tevens de gronden van de grootgrondbezitters verdeeld werden onder de boeren. In september 1931 viel Japan China binnen en stichtte er in het noordoosten het land Mantsjoerije. In tegenstelling tot de Guomintang, die maar lauw reageerde tegen de agressie, riep de CPC op tot het gewapend verzet. Maar in feite volgde de CPC toen een te linkse politiek en boekte de omcirkelingsstrategie van de nationalisten succes. Dit was de aanleiding tot het begin van de lange mars naar het westen.
Het is pas na aankomst in Zunyi dat het Centraal Comité Mao Zedong in het Politiek Bureau aanduidt als assistent van Zhou Enlai. Hoewel de lange Mars een verhaal op zich vormt, beschikt het museum er toch een indrukwekkende video over. Hierin staat de toeschouwer als het ware vóór de brug van Luding en tussen lawines in de besneeuwde bergen of kijkt toe hoe moeizaam de tocht doorheen de drassige, sompige weiden verloopt. De mars die vertrok op 6 oktober 1934 met 65.000 personen legde 9.000 km af. 8.000 personen kwamen aan te Yenan in oktober 1935. Mao stelde dat de oorlog tegen de Japanners prioritair was en dat daarbij een breed nationaal eenheidsfront nodig zou zijn. Een lange oorlog tegen Japan volgde en eenmaal de Japanners verjaagd waren was het de beurt aan de nationalisten om de benen te nemen naar Taiwan.
Opbouw
Het tweede deel van het museum is gewijd aan de opbouw van het socialisme vanaf 1949 tot 1978. De Sovjet-Unie was het eerste land dat de Volksrepubliek China erkende. Tijdens het eerste vijfjarenplan werd de industrie opgebouwd, de Koreaanse oorlog brak uit, de Sovjets trokken zich terug. Hier staat bijvoorbeeld de eerste tractor die China vervaardigde en de jeep waarmee Mao bij de bevrijding de troepen schouwde. Critici vinden dat de Grote Sprong voorwaarts en de Culturele revolutie onderbelicht worden.
De politiek van hervormingen en de openstelling na 1978 vormen het onderwerp van het derde deel van het museum. Hierbij komen onder meer Dengs bezoek aan de VS, de speciale zones en de beurzen, de terugkeer van Hongkong en Macao naar het vaderland, de Olympische spelen, moderne steden, de ruimtevaart, SST, etc. aan bod. Leuk is een vergelijking van hoe een huiskamer eruitzag in de zestiger jaren tegenover één uit de tachtiger jaren. Vanaf het moment van Xi Jinpings aantreden zijn Xi’s foto’s en citaten uitgebreid aanwezig, onder meer over het Belt & Road Initiative.
Het Museum heeft een eigen postkantoor en een geschenkenwinkel, een slechts kleine Xinhua-boekenstand en helemaal geen cafetaria om te verpozen na een bezoek dat nochtans uren in beslag kan nemen. Tussen de zalen zijn wel een paar zeldzame zitbanken voorzien. Enkel de nieuwe periodes kregen aanduidingen in het Engels. Toch is het geheel een gigantisch werk, maar meer verpozingsfaciliteiten en een grotere boekenwinkel zouden dus zeker niet misstaan. De toegang is gratis maar je moet reserveren via WeChat.
Bronnen: Eigen bezoek, Wikipedia
