Tijdens mijn recente reis door de Chinese provincies Yunnan en Hainan heb ik een aantal interessante observaties gedaan betreffende de (her)integratie van religie in het China van vandaag. Ik deel deze indrukken in dit artikel.
Religieus deelforum van het Boao Forum van 2022; foto van de auteur
Boao Conferentie
Het Boao Forum for Asia (BFA) is een internationale organisatie die gezamenlijk is geïnitieerd door 29 lidstaten. BFA houdt jaarlijks haar conferentie in Boao, Hainan. Het oprichtingsdoel van BFA was het bevorderen van de economische integratie in Azië. Haar missie is nu om positieve energie te bundelen voor de ontwikkeling van Azië en de wereld. De conferentie heeft een eigen permanente locatie en een eigen internationaal vliegveld. Door de gunstige ligging van Hainan in de Zuid-Chinese Zee zijn de vliegtijden voor de meeste deelnemers vrij kort.
Religie
De afgelopen jaren is de integratie van verschillende religies in de regio een vast onderdeel van iedere conferentie geworden met een eigen forumdiscussie. Op 19 januari zag ik in het Nanshan Klooster, een Boeddhistisch klooster en school nabij Nanya, de zuidelijkste stad van Hainan, een introductie van dit forum. De abt van Nanshan is een geregelde deelnemer van de forumdiscussies. De grote foto links toont, naast de moderator, Prof. Chen Lai, een hoogleraar Confucianistische filosofie aan de Tsinghua Universiteit in Beijing, Yinshun, de abt van Nanshan en Yang Faming, Directeur van het Chinese Instituut voor Islamstudies in Beijing. De kleinere foto’s rechts laten zien dat ook geregeld buitenlandse religieuze leiders voor de discussies uitgenodigd worden. De begeleidende tekst geeft aan dat harmonie tussen religies een belangrijk onderdeel van het Belt and Road Initiative (BRI) is.
Fresco op in een dorpstempel nabij Jinghong; foto van de auteur
Kritiek op de Culturele Revolutie
De tweede foto toont een fresco op de muur van een Boeddhistische dorpsstempel nabij Jinghong, de hoofdstad van Xishuangbanna in Zuid-Yunnan dichtbij de grens met Laos. Het Mahayana Boeddhisme is leidend in China, maar Xishuangbanna is de enig regio in China waar het Theravada Boeddhisme beleden wordt. Het is een individualistischere vorm van het Boeddhisme, waarbij dorpelingen vrijwel dagelijks hun lokale tempel bezoeken die een centrale positie in het dorp inneemt. Veel jonge mannen nemen eens in hun leven tijdelijk intrek in een klooster om hun spiritualiteit te verdiepen. Deze fresco toont, zonder woorden, hoe de rode gardisten tijdens de Culturele Revolutie het klooster beschadigden en monniken beschimpten. De materiële schade is, zoals de meest rechtse afbeelding laat zien, weer hersteld. Dit verhaal roept op tot respect voor de spiritualiteit van anderen.
Commentaar
We lezen geregeld in onze media dat religie in China weliswaar officieel toegestaan is, maar dat de overheid religieuze activiteiten vaak verstoort en actief propageert dat religie gelijk staat aan bijgeloof en niet in een moderne maatschappij past. De boven gedeelde observaties spreken dit tegen. De Chinese overheid is zich er goed van bewust dat religie zowel binnenslands als internationaal een onontbeerlijk onderdeel van de maatschappij vormt. In beide kloosters zag ik de slogan: ‘wij moeten streven naar een lokalisatie van religie en integratie van religie en socialisme’. De huidige regering onder leiding van Xi Jinping wijkt hiermee wezenlijk af van de lijn die eerdere regeringen voerden. In dit paradigma worden traditionele waarden niet langer als ‘uit de tijd’ afgedaan, maar worden burgers aangemoedigd die waarden ook voor de moderne samenleving toepasbaar te maken. De regering schrijft niet voor hoe dat gerealiseerd moet worden, maar laat de implementatie aan de burgers zelf over.
Bron: eigen observaties van de auteur
