Spreekt Chinees eten u aan? Mooi; geniet ervan. Echter, wees voorzichtig eraan toe te voegen dat u de ‘Chinese cuisine’ kent. Een land zo groot en divers als China kent uiteraard niet één enkele cuisine. Mensen die door China reizen hebben de gelegenheid iets van die diversiteit te kunnen proeven, maar ook dat is beperkt. Chinasquare opent met dit inleidende artikel een wekelijks reeks waarin de lokale cuisines van China een voor een op de kaart gezet worden.
Een van de culinaire regio’s; kaart van de auteur.
Bergen en rivieren
In een enorm land als China zijn provincies qua grootte vergelijkbaar met individuele staten in een continent als Europa. Hetzelfde geldt voor de macht van hun regeringen. Provincies zijn belangrijke bestuurlijke eenheden en hun bestuurders lijken vaak op te treden als regeringen van soevereine staten. Geografisch is China verdeeld door een aantal bergruggen en rivieren. In de loop van de geschiedenis zijn deze natuurlijke barrières geworden die vlaktes met vruchtbare grond omringen. De meeste Chinese provincies zijn gevormd met zo’n vlakte als centrum. De rol van geografie bij de opbouw van verschillende provincies wordt weerspiegeld in hun namen, die vaak een aanduiding van een windrichting omvatten: Shandong (ten oosten van de bergen), Shanxi (ten westen van de bergen), Hebei (ten noorden van de (Gele) Rivier), Henan (ten zuiden van de (Gele) Rivier), enz. Dit is een interessant voorbeeld van hoe geografische structuur cognitieve processen kan beïnvloeden door de vorming van een netwerk van functioneel verbonden steden en dorpen. Mensen die in zo’n vlakte wonen, zullen vaak in contact komen met andere mensen uit dezelfde vlakte, maar contacten met mensen uit andere vlaktes zullen veel moeilijker zijn vanwege de bergkammen, vooral in tijden dat dergelijke bergkammen alleen te voet of te paard konden worden overgestoken.
Provincies
Provincies werden na de oprichting van de Volksrepubliek tot de belangrijkste administratieve regio’s van China gemaakt, maar hun politieke en economische bevoegdheden werden strikt gecontroleerd door de centrale regering in Beijing. Met de start van de economische hervormingen in het begin van de jaren 1980 werd steeds meer beslissingsbevoegdheid verplaatst van de centrale naar de provinciale overheden. In het huidige administratieve systeem is China verdeeld in 22 provincies, 5 autonome regio’s, d.w.z. regio’s die voornamelijk worden bewoond door niet-Chinese minderheden en een zekere mate van autonomie genieten en 4 grote steden die rechtstreeks worden gecontroleerd door de State Council (het Chinese kabinet) (Beijing, Tianjin, Shanghai en Chongqing).
Rivaliteit
De levensmiddelindustrie is een steunpilaar van de Chinese economie. Provincies en lagere overheden steunen de eigen voedselindustrie actief. China kent al meerdere nationaal opererende ondernemingen die, mede door intensieve reclame, niet alleen voor inkomen zorgen, maar ook de thuisregio tot eer strekken. Veel steden en counties (xian) promoten zichzelf middels de eigen lokale specialiteiten en bekende ondernemingen.
Sleutelregio’s
Academici hebben in de loop der tijd een aantal modellen opgezet om de geografische en administratieve regio’s van China met elkaar in lijn te brengen. Dit is niet de plaats om ze allemaal in detail te bespreken. In plaats daarvan deel ik de indeling die ik zelf graag gebruik. Deze is gebaseerd is op een aantal criteria. Het belangrijkste criterium is de geologische indeling in bergruggen en rivieren. Andere belangrijke criteria zijn: demografie, dialect en buitenlandse invloed. Met deze criteria kunnen we een aantal economische sleutelregio’s (key economic areas) onderscheiden: Noordoost, Noord, Centraal, Oost, Zuidwest en West. Met ingang van volgende week zal ik wekelijks een regio beschrijven, met nadruk op de lokale cuisine, lokale specialiteiten en representatieve ondernemingen in de voedselindustrie.
Bron: eigen onderzoek van de auteur.
