Een groeiend aantal Afrikaanse studenten kiest China voor hun studies, niet enkel vanwege de toegekende studiebeurzen, maar ook wegens de betaalbaarheid van zowel het collegegeld als de kosten van levensonderhoud. De soepele visumregeling voor studenten speelt eveneens een rol.
De Keniaanse student internationale betrekkingen Adhere Cavince, die een Chinese overheidsbeurs won voor de Central China Normal University voor de studieperiode 2019-2022, is één van de duizenden Afrikanen die genoten van door Beijing gefinancierde beurzen. ‘Ik had een aanbod van een Europese universiteit, maar mijn interessegebied dreef me ertoe om in China te studeren,’ zei Cavince, nu een specialist in internationale betrekkingen gevestigd in Nairobi. Hij voegde eraan toe dat de kwaliteit van het Chinese onderwijssysteem zodanig is verbeterd dat het zich kan meten met het vaardigheidsniveau in Europa en Noord-Amerika.
Volgens Cavince zijn de kosten van levensonderhoud er veel lager voor buitenlandse studenten, die ook beter worden verzorgd. Waarnemers zeggen dat een groeiend aantal Afrikaanse studenten China als hun belangrijkste studiebestemming kiezen vanwege de betaalbaarheid van zowel het collegegeld als de kosten van levensonderhoud. Ook de soepele visumregeling voor studenten en de gemakkelijke toegang tot beurzen vormen doorslaande argumenten.
Cliff Mboya, een andere Keniaan die in 2016 naar de Fudan Universiteit van Shanghai kwam om internationale politiek te studeren, won eveneens een studiebeurs om gedurende 4 jaar te doctoreren. Volgens Mboya is het Chinese visumregime voor studenten open. Als je eenmaal toegelaten bent als student of een beurs hebt gekregen, is het bijna gegarandeerd dat je een visum voor China krijgt.
Obert Hodzi, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Liverpool, beweert dat de toelatingseisen voor de meeste Chinese universiteiten minder streng zijn dan die voor hun westerse tegenhangers. Het is ook relatief gemakkelijker om een studentenvisum voor China te krijgen dan het is om in Frankrijk, Groot-Brittannië of de VS te studeren. China werd vier jaar geleden, toen men de Chinese statistieken over internationale studentenaantallen voor het laatst publiceerden, enkel overtroffen door Frankrijk als de belangrijkste bestemming voor hoger onderwijs in het buitenland voor Afrikaanse studenten. Volgens de Carnegie Endowment for International Peace, een denktank in Washington, stond de VS op de derde plaats.
Belofte studiebeurzen
In 2018 beloofde de Chinese president Xi Jinping tijdens het Forum on China-Africa Cooperation (FOCAC) aan de Afrikanen 50.000 studiebeurzen en evenveel opleidingsmogelijkheden in China over een periode van drie jaar. De belofte stelde acht vergelijkbare studiebeursprogramma’s voor Afrikaanse studenten van Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS in de schaduw. Volgens het Chinese ministerie van Onderwijs waren er in 2018 81.562 Afrikaanse studenten in China, waarvan er 6.385 een PhD volgden – 17% van de internationale studentengemeenschap en een vooruitgang met 2% t.o.v. een decennium eerder. Het aantal inschrijvingen van internationale studenten aan Chinese universiteiten werd daarna getroffen door China’s strenge zero-covid beleid tijdens de pandemie.
De studies in China richten zich nadien op de arbeidsmarkt van hun thuisland, vanwege de activiteit van Chinese bedrijven in Afrika. ‘Ze zijn geneigd te denken dat men deze vaardigheden waardeert omdat ze zo zeldzaam zijn en hen zeer inzetbaar maken,’ zegt Mulvey, auteur van Mapping International Student Mobility Between Africa and China. Maar als het aankomt op het opnemen van Afrikaanse stagiairs in de Chinese arbeidsmarkt, zijn er minder mogelijkheden, waarschuwde Sun van het Stimson Centre. De taalbarrière, de relatieve geslotenheid van de samenleving en de moeilijkheid om een baan te vinden bij lokale Chinese werkgevers vormen allemaal remmende factoren,” zei ze.
‘Zachte diplomatie’
Volgens Sun heerst de verwachting dat internationale studenten naar huis zullen terugkeren en van daaruit de betrekkingen tussen hun land en China in de hand zullen werken. Volgens codirecteur Yun Sun van het East Asia Programme en tevens directeur van het in Washington gevetigde Steimson Centre’s China Programme wil China harten en geesten winnen door faciliteiten zoals studiebeurzen aan te bieden aan Afrikaanse studenten. De mogelijkheden die China biedt, zijn ook erg aantrekkelijk, zegt Sun.
Hodzi van de Universiteit van Liverpool vindt dat de studiebeurzen deel uitmaken van Beijings langetermijnstrategie om alumni van Afrikaanse studenten op te leiden en te cultiverenm die meer waardering hebben voor het Chinese onderwijs, de Chinese cultuur en de Chinese gebruiken. Door zulke studenten op te leiden, krijg je ambassadeurs die je land een positief imago kunnen geven en de neiging om Chinese producten en diensten te kopen kunnen vergroten. Dit kan gezien worden als zachte diplomatie. Het is een hofleverancier van Chinese invloed, zei hij.
Bron: SCMP
