Voor professor Thomas Coomans, een Belgisch architectuurhistoricus, is de oude stadskern van Beijing een meesterwerk van architectuur.
De architectuurhistoricus zegt: ‘aan de structuur kun je eeuwen van stedelijke evolutie zien’. ‘Met zijn ontwerp is de Centrale As ongeëvenaard’ volgens Coomans, en terecht erkend als werelderfgoed door UNESCO (de United Nations Educational, Scientific and Cultureel Organisaties, de Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur).
‘Centrale As Beijing van immens belang’
‘Deze recente erkenning van de Centrale As van Beijing onderstreept het immense belang ervan op het gebied van archeologie, architectuur en cultuur’, zegt de architectuurhistoricus, archeoloog en erfgoedconservator in een interview en een kort artikel van Xinhua. Het Chinese persbureau geeft het woord aan de professor architectuur van de KU Leuven, die sinds 2011 samenwerkt met Chinese collega’s.
Bouwarcheologie
In 2014 richtten hij en Xu Yitao van de School voor Archeologie en Museologie aan de Peking University een samenwerkingsverband op voor onderzoek naar bouwarcheologie. Van 2016 tot 2017 was Coomans ook gasthoogleraar aan Peking University. Coomans legt uit wat bouwarcheologie inhoudt: ‘We kijken naar gebouwen met de ogen van een archeoloog, niet van een architect. We proberen aan de hand van de materialen te begrijpen hoe het gebouw was, wat de geschiedenis ervan was en hoe mensen het bouwden.’
‘Eén met de buurt’
De Belgische professor heeft Beijing talloze malen bezocht. Hij woonde een tijdje in een hutong in de buurt van Nanluoguxiang, een populaire toeristische bestemming in het hart van de stad. Nanluoguxiang is eigenlijk een 800 meter lange historische steeg, die bekend staat om zijn traditionele hutong-architectuur en levendige culturele sfeer. Coomans vertelt in de korte video (zie onderaan) bij het Xinhua-artikel hoe hij één werd met het leven in de buurt en zo een beter inzicht heeft gekregen in de cultuur en geschiedenis van het gebied. Letterlijk zegt hij: ‘Als je in een hutong woont, ben je niet langer een toerist. Je wordt deel van de Chinese gemeenschap. Je lacht naar mensen, hebt interactie met ze en je begrijpt echt deze plaatsen met een zeer lange geschiedenis. Dat is echt het hart van Beijing.’
Oost – West
Geboeid bestudeert Thomas Coomans oude bouwwerken in Beijing waarin Europese stijlen vermengd zijn met Chinees vakmanschap, waardoor ‘westerse architecturale concepten op unieke wijze samensmelten met Chinese technieken en artistieke ideeën’. Een ander specialisme van de architectuurhistoricus is de geschiedenis van de religieuze gebouwen, onder meer kerken die door de verminderde maatschappelijke invloed van de godsdienst een andere functie hebben gekregen. Hij onderzoekt het verband tussen de vroegere en de huidige hoedanigheid van die gebouwen.
De Centrale As van Beijing is bijna 6 km² groot. In de structuren van het gebied vinden de professor en zijn collega’s erfgoed en sporen van culturele uitwisseling tussen China en (de christelijke godsdienst van) het Westen maar ook monumenten zoals Xiyanglou, de ‘Western Mansions’ – en van de voormalige ambassadewijk Dongjiaominxiang.
‘Beijing, een meesterwerk’
De Centrale As van Beijing loopt over 7,8 kilometer en is daarmee de langste stedelijke as ter wereld. De as ontstond in de 13e eeuw van onze tijdrekening en bereikte zijn huidige vorm in de 16e eeuw. Voor Coomans is de opname op de UNESCO Werelderfgoedlijst een erkenning van de uitzonderlijke waarde ervan. Hij noemt Beijing een unieke hoofdstad, met een structuur die met geen enkele andere hoofdstad ter wereld te vergelijken is. Volgens hem is ‘de lay-out van de stad het resultaat van de evolutie van eerdere hoofdsteden in China, maar is Beijing echt het meesterwerk.’
De Belgische architectuurhistoricus is uitgenodigd voor het 2024 Beijing Culture Forum, gepland voor 19-21 september. Hij is enthousiast over het evenement en kijkt ernaar uit om te leren en nieuwe vrienden te ontmoeten. Tijdens het forum zullen wetenschappers uit verschillende landen hun perspectieven en inzichten over Beijing delen. Het thema van dit jaar is ‘Naar meer culturele uitwisselingen voor gemeenschappelijke vooruitgang’.
Bronnen: Xinhua, unesco.org, english.pku.edu.cn, Wikipedia, researchgate.net,
