Carlos Martinez
De mederedacteur van Friends of Socialist China geeft zijn redenen om vriendschapsbanden en samenwerking met China te creëren en te proberen China beter te begrijpen. OPINIESTUK
Op 1 oktober 2024 zal het 75 jaar geleden zijn dat de Volksrepubliek China werd uitgeroepen. Mao Zedong verklaarde: ‘het Chinese volk is opgestaan’.
In die driekwart eeuw heeft China een buitengewone transformatie ondergaan.
De levensverwachting is gestegen van ongeveer 35 naar meer dan 78 jaar en overtreft daarmee die van de VS. Er is universele alfabetisering bereikt. Extreme armoede en ondervoeding zijn uitgebannen. Hongersnoden behoren tot het verleden. In de jaren direct na de oprichting van Volks-China werd het feodalisme ontmanteld en kwam er een einde aan de heerschappij van de krijgsheren. Het nieuwe China won en verdedigde zijn soevereiniteit.
Onderwijs en gezondheidszorg werden voor het eerst naar het platteland gebracht. De sociale en economische positie van vrouwen is onherkenbaar verbeterd – een voorbeeld hiervan is dat vóór de revolutie de overgrote meerderheid van de vrouwen geen enkele formele opleiding kreeg, terwijl nu een meerderheid van de studenten aan instellingen voor hoger onderwijs vrouw is.
China was een van de armste landen ter wereld en verkeerde in een situatie van extreme technologische achterstand. Nu is het een van de meest toonaangevende vernieuwers ter wereld op het gebied van wetenschap en technologie – met name op het gebied van hernieuwbare energie, ruimteverkenning, digitale netwerken, quantumcomputing, nanotechnologie en geavanceerde productie. Het is de VS voorbijgestreefd als wereldleider in zowel wetenschappelijke publicaties als octrooiverleningen.
Van cruciaal belang is dat China zich heeft ontpopt tot de wereldleider bij uitstek in de aanpak van klimaatverandering. Door de investeringen in wind- en zonne-energie zijn de kosten hiervoor wereldwijd met maar liefst 90% gedaald. In een recent hoofdartikel van de Financial Times werd zelfs toegegeven dat ‘als het op klimaatverandering aankomt, de groene vooruitgang van Beijing als positief moet worden gezien voor China en voor de wereld’.
Hoewel China in de westerse media wordt afgeschilderd als een kwaadaardige en agressieve macht, is de staat van dienst van het land opmerkelijk vreedzaam. China heeft al meer dan 40 jaar geen oorlog gevoerd. En in tegenstelling tot de VS heeft China geen wereldwijde infrastructuur van hegemonie: het heeft geen buitenlandse bases, troepen en wapens gestationeerd in andere landen, enzovoort.
China streeft ook niet naar economische alleenheerschappij. Hoewel er veel wordt gesproken over de economische macht van China, zijn de leningen en investeringen van de Volksrepubliek aan Afrika, Latijns-Amerika, het Caribisch gebied en elders over het algemeen welkom, omdat ze worden geleverd met een lage rente, er geen voorwaarden zijn voor bezuinigingen en ze worden gebruikt om cruciale infrastructuurprojecten te financieren die landen in staat stellen om uit de onderontwikkeling te breken na eeuwen van koloniale en neokoloniale uitbuiting. Met Chinese financiering en steun opende Ethiopië een paar jaar geleden bijvoorbeeld het eerste metrosysteem in Afrika ten zuiden van de Sahara. Weer met Chinese financiering en steun heeft Bolivia een telecommunicatiesatelliet gelanceerd die connectiviteit biedt aan het hele land – het armste land van Zuid-Amerika.
Op 5 september kondigde president Xi Jinping tijdens de openingsceremonie van het Forum voor samenwerking tussen China en Afrika (FOCAC) in Beijing aan dat China alle minst ontwikkelde landen unilateraal markttoegang tegen nultarief zou geven voor alle producten, waarmee China de eerste grote economie is die een dergelijke stap zet. ‘Dit zal helpen om van de grote markt van China de grote kans voor Afrika te maken.’
China speelt een nuttige rol op het diplomatieke toneel, zijn bijdragen zijn gericht op vrede en samenwerking. Een goed voorbeeld is de tragische situatie in Gaza. Terwijl de VS en Groot-Brittannië de wapens voor genocide blijven leveren, en de nodige financiële en diplomatieke dekking, is China een luide en consistente stem die al die tijd een onmiddellijk en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren heeft geëist. China herhaalt telkens weer dat het noodzakelijk is om de fundamentele nationale rechten van het Palestijnse volk te respecteren, en – veelbetekenend – het bemiddelde onlangs een overeenkomst tussen 14 Palestijnse verzetsbewegingen, met als achterliggende gedachte dat de Palestijnen een zo groot mogelijke eenheid nodig hebben als ze hun rechten willen winnen.
Hoewel er natuurlijk problemen en tegenstellingen zijn, zoals in alle landen, leven de Chinezen beter dan ooit tevoren en speelt China een positieve rol in de wereld. Uit onderzoek van de Harvard Kennedy School blijkt dat de Chinese regering de steun geniet van meer dan 90 procent van de bevolking – iets wat bijvoorbeeld niet gezegd kan worden van de Britse premier Keir Starmer of andere regeringsleiders en hun neoliberale vrienden.
En toch hebben mensen in het Westen vaak een negatieve indruk van China. Het land wordt door politici en journalisten voorgesteld als een agressieve, expansionistische mogendheid; een autoritaire dystopie die betrokken is bij talloze schendingen van de mensenrechten, een klimaatcrimineel enzovoort. De anti-China propaganda is niet veel veranderd sinds de dagen van Fu Manchu – ‘die ondoorgrondelijke Chinezen haten onze democratie en willen de wereld overnemen.’
Geconfronteerd met het verval van het imperialisme en de onvermijdelijke opkomst van een multipolaire wereld, slaat de heersende klasse van de VS terug om het Project for a New US Century (Project voor een Nieuwe Eeuw waarin de VS de dienst uitmaakt) op de rails te houden. Dit omvat een propaganda-component die er essentieel op gericht is om publieke steun te genereren voor een roekeloze nieuwe koude oorlog.
In het Westen wil de elite ervoor zorgen dat gewone mensen hun instemming geven voor een confrontatie met China, die hun belangen niet dient. De mensheid wordt geconfronteerd met ernstige existentiële bedreigingen in de vorm van klimaatverandering, pandemieën, antimicrobiële resistentie (het verschijnsel dat microben niet langer effectief kunnen worden bestreden) en de mogelijkheid van een kernoorlog. Om deze bedreigingen het hoofd te bieden, moeten we collectief en binnen een kader van multipolariteit, het VN-Handvest en het internationaal recht samenwerken.
Daarom moeten we vriendschaps- en samenwerkingsbanden met China smeden en proberen China beter te begrijpen.
Met dat doel houden Friends of Socialist China en de Communistische Partij van Groot-Brittannië, gesteund door een aantal andere organisaties, op zaterdag 28 september van 10.00 tot 16.30 uur in Bolivar Hall, Londen W1T 5DL, een conferentie ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de oprichting van de Volksrepubliek China.
Er zullen paneldiscussies worden gehouden over: China, multipolariteit en de opkomst van het Zuiden; China’s weg naar socialisme; en Opstaan tegen de Nieuwe Koude Oorlog. Sprekers zijn onder andere Felix Plasencia (ambassadeur van Venezuela in Groot-Brittannië), minister Zhao Fei van de Chinese ambassade, George Galloway, Robert Griffiths, Alex Gordon, Jenny Clegg, Zhang Weiwei, Victor Gao, Radhika Desai, Ben Chacko, Andrew Murray, Roger McKenzie en vele anderen. Belangstellenden kunnen zich inschrijven via www.bit.ly/china-75.
