Geconfronteerd met een vijandige internationale markt en groeiende binnenlandse overcapaciteit moeten Chinese EV-merken nieuwe markten aanboren. Een voor de hand liggende mogelijkheid is het uitbaten van het eigen platteland. Dit artikel kijkt naar de haalbaarheid en de houding van de diverse maatschappelijke groepen die hierbij betrokken zijn.
Een elektrisch driewielig voertuig; foto WeChat (disclaimer)
Goede verkoop
De verkoop van elektrische voertuigen (EV’s) in de VS en Europa begint misschien te vertragen, maar in de Chinese markt zijn de verkopen vooralsnog goed. In juli overtroffen EV’s voor het eerst 50% van de verkoop van nieuwe auto’s in China, met iets minder dan een miljoen verkochte voertuigen. Die trend zette zich voort tot in augustus, toen de verkoop 1 miljoen bedroeg, ofwel 54% van alle autoverkopen. Ondanks dit goede nieuws kunnen er problemen in het verschiet liggen. Beschuldigingen van staatssteun hebben ertoe geleid dat de VS, de EU en Canada tarieven op in China gemaakte EV’s hebben ingesteld. Er is een risico dat meer landen, zoals Brazilië, waar de invoer vorig jaar is gestegen, mee gaan doen. In combinatie met een dreigende overcapaciteit zijn Chinese producenten van EV’s dringend toe aan nieuwe markten.
Het platteland
Een voor de hand liggende nieuwe markt is het eigen platteland. Het platteland heeft de neiging om bij stedelijke centra achter te blijven als het gaat om de verkoop van nieuwe technologie zoals EV’s. Dit komt deels omdat Chinese EV-fabrikanten een beter begrip hebben van wat stedelijke consumenten willen. Anders Hove, senior fellow bij het Oxford Institute of Energy Studies, zegt dat regionale Chinese bestuurders ’typisch een lager inkomen hebben, minder voorspelbare rijpatronen vertonen en meer prijsbewust zijn’ dan hun stedelijke tegenhangers. Hoewel veel Chinezen op het platteland al twee- en driewielige EV’s bezitten (zie foto), voor werk op het land, loopt de verkoop van EV’s voor privégebruik achter.
Risico’s en kansen
Het platteland biedt zowel risico’s als kansen. Bestaande EV-modellen zijn grotendeels afgestemd op stedelijke rijgewoonten (b.v. betrekkelijk korte ritten, terwijl boeren vaak langere afstanden moeten afleggen). De investering die nodig is om modellen te bouwen voor consumenten op het platteland loont misschien niet. Tussen 2022 en 2023 is de penetratie van de EV-markt in niet-stedelijke gebieden meer dan verviervoudigd, van 4% naar 17%. Maar dat blijft nog steeds aanzienlijk achter bij de nationale cijfers. De kansen zitten vooral in de grote omvang van de markt. Met 500 miljoen mensen is de plattelandsmarkt van China groter dan die van de hele EU, legt Cory Combs uit, associate directeur van Trivium China, een in Beijing gevestigde onderzoeksgroep. ‘Als een merk dat potentieel zou aanboren, is de kans enorm.’
Lethargie
De landelijke groei van de verkoop van EV’s is ondanks prijsverlagingen lethargisch gebleven, wat erop wijst dat kosten niet het enige probleem kunnen zijn. BYD, ’s werelds grootste EV-fabrikant, verkoopt zijn goedkoopste model voor minder dan USD 10.000. Sommige schattingen suggereren dat EV’s in China gemiddeld al goedkoper zijn dan conventionele auto’s. Dat leidt echter niet automatisch tot stijgende verkopen op het platteland. Toen EV’s veel duurder waren, was het gemakkelijk om achterblijvende verkopen op het platteland aan prijsbewustheid toe te schrijven. Nu het prijsverschil te verwaarlozen is, wijst het feit dat de verkoop van EV’s op het platteland nauwelijks stijgt erop dat er daar meer structurele belemmeringen zijn voor het kopen van EV’s.
Infrastructuur
Een aanhoudende uitdaging voor de aankoop van EV’s is de oplaadinfrastructuur. China is wereldleider in installaties, maar deze zijn geconcentreerd in stedelijke gebieden waar de penetratie van de EV-markt al hoog is. Van de 3,12 miljoen openbare laadstations in het land bevindt de overgrote meerderheid zich in oostelijke provincies zoals Guangdong, Zhejiang en Jiangsu. Het is een uitdaging om dit probleem te verhelpen. Het grootste deel van de infrastructuurontwikkeling in China wordt door staatsbedrijven gedomineerd, maar ongeveer 90% van de openbare laders in China is eigendom van en wordt beheerd door particuliere bedrijven. Dit maakt de industrie aanzienlijk winstgevoelig. Het gebrek aan bezitters van EV’s maakt de business case voor het aanleggen van laadpalen op het platteland van China vrij zwak. Deze kip-en-ei-dynamiek, waarbij de lage verkoop van EV’s bedrijven ervan weerhoudt te investeren in oplaadinfrastructuur en het gebrek aan oplaadinfrastructuur mensen ervan weerhoudt EV’s te kopen, zal zich waarschijnlijk niet op natuurlijke wijze oplossen.
Nationaal beleid
Op centraal niveau hebben de beleidsmakers grote ambities, maar zijn ze tot nu toe met weinig concrete maatregelen voor de stimulering van het verbeteren van de infrastructuur gekomen. Het Centraal Comité identificeerde dit jaar voor het eerst de EV-laadinfrastructuur op het platteland als ontwikkelingsprioriteit. Toch leggen staatsbedrijven een te klein, en afnemend, aantal nieuwe openbare laadpalen aan. De twee primaire openbare nutsbedrijven die betrokken zijn bij de bouw van laadstations – State Grid Corporation of China en China Southern Power Grid – zagen hun aandeel dalen van bijna 15% van de openbare laders in 2023 tot 10% in 2024.
Regionaal beleid
Op regionaal niveau hebben ambtenaren de taak van het aanleggen van laadinfrastructuur overgenomen. Hun strategie is echter meer gericht op het stimuleren van particuliere bedrijven dan het zelf te doen. Een voorbeeld is Yunnan, een economisch minder ontwikkelde provincie met een grote plattelandsbevolking. De penetratiegraad van de EV-markt was in 2023 23%, aanzienlijk lager dan het nationale gemiddelde. Laat in dat jaar beloofden lokale leiders om tegen het einde van 2025 ten minste 60.000 openbare laadstations te bereiken. Uit statistieken van juni dit jaar blijkt echter dat het aantal de 59.000 al had overschreden. Dit toont aan dat het oorspronkelijke doel veel te bescheiden was.
Gezamenlijk beleid
Wat veelbelovender lijkt is samenwerking tussen de centrale en lokale overheden. In april kondigden drie centrale ministeries een proefproject aan dat tot doel heeft 70 counties in 24 provincies te selecteren en ze elk tot USD 6,3 miljoen toe te kennen om de infrastructuur voor het opladen en verwisselen van EV-batterijen te ontwikkelen. De centrale overheid zal ten minste 70% van het geld investeren, de rest komt van de betrokken lokale overheden. Het is nog niet duidelijk wat het totale investeringsbedrag zal zijn en er zal op zijn vroegst pas eind 2026 worden uitbetaald. De directe, kortetermijnimpact zal dus minimaal zijn. Het geeft echter een sterk signaal af aan de markt dat alle overheidsniveaus achter de toenemende verkoop van EV’s op het platteland staan. Het resultaat kan zijn dat bedrijven in de particuliere sector de eerste stappen zetten om de laadinfrastructuur op het platteland te versterken.
Reactie van de particuliere sector
Felix Ye, senior supply chain manager bij een grote Chinese EV-fabrikant, zegt dat productie- en consumptiefactoren het mogelijk maken om de penetratie van de EV-markt op het platteland te vergroten. Aan de productiekant, aldus Ye, hebben betere binnenlandse toeleveringsketens en grootschaligere productie de kosten verlaagd. Aan de vraagzijde hebben stedelijke inwoners die naar plattelandsgebieden verhuizen (een groeiend fenomeen in China), het BBP per hoofd van de bevolking verhoogd. Deze veranderingen maken het voor EV-fabrikanten zoals NIO en Huawei interessant de ontwikkeling van laders op het platteland op te pakken. NIO heeft in heel China een netwerk van opladers en batterijwisselstations opgebouwd. De ChargeMap-app lokaliseert de wisselstations en bevat suggesties voor hoe chauffeurs de stations kunnen gebruiken om lange ritten, tot diep in Xinjiang, te maken. Van zijn kant heeft Huawei, dat onlangs een EV heeft uitgebracht, een netwerk van snellaadstations aangelegd en heeft het beloofd de dekking naar het platteland uit te breiden.
Nawoord
De ontwikkeling van het Chinese platteland voor de verkoop van EV’s zal zeker plaatsvinden. Het is geen kwestie van ‘indien’ maar van ‘wanneer’. Voor de producenten is het een grote uitdaging, maar met groeiende omzet in het verschiet. Voor de overheden is het een interessant nieuw gebied om te experimenteren met samenwerking tussen de centrale en regionale overheidsinstanties en tussen overheden en ondernemingen. China heeft op beide gebieden grote ervaring en wat voor andere markten goed uitgewerkt heeft moet op ook op deze kunnen slagen.
Bron: Dialogue Earth 17/9/204
