China Bridge and Road Corporation (CRBC) legt van de Mekong in de buurt van Pnom Penh een kanaal van 180 km naar de zee aan waarmee Cambodja minder afhankelijk wil worden van uitvoer via Vietnam. Het project dat $ 1,8 miljard kost, geldt niet als een Zijderoute-project.
Premier Hun Manet, de zoon van Hun Sen, sloot bij een bezoek aan China een overeenkomst met het staatsbedrijf China Bridge and Road Corporation (CRBC) over de aanleg van het Funan Techo Canal dat nauwelijks begin 2023 was aangekondigd. Na de aankondiging stootte het voornemen al vlug op protest bij buurland Vietnam dat vreesde dat het kanaal zou voor oorlogsschepen gebruikt worden, bij de VS dat een grotere invloed van China in de regio vreest en bij milieuactivisten die meenden dat het kanaal de watertoevoer naar de Mekong zou kunnen verminderen.
Hun Sen benadrukte in mei dat het project niets te maken heeft met China’s Belt and Road Initiative, maar voor 100 % een initiatief van Cambodja betreft. Met een geschatte kostprijs van $1,7 miljard zal de waterweg het stroomgebied van de Mekong rivier verbinden met de Cambodjaanse kust, waardoor de economische afhankelijkheid van het land van Vietnam zal afnemen. Op dit moment gaat ongeveer 33 % van de vracht van en naar Cambodja via de Mekong rivier door Vietnamese havens. Het Cambodjaanse volk ziet het nieuwe kanaal ziet best zitten en het project versterkt de populariteit van de nieuwe premier.
Oorspronkelijk werd gezegd dat het aangelegd zou worden volgens het samenwerkings build-operate-transfer model, waarbij de CRBC het kanaal zou ontwikkelen en de kosten zou dragen in het kader van een overeenkomst met de Cambodjaanse regering en in ruil daarvoor een concessie van meerdere decennia zou krijgen. In juni zei Hun Manet dat het overwegend buitenlands geïnvesteerd project voornamelijk in handen was van Cambodjaanse bedrijven die een belang van 51 % hebben. De financiering voor de ontwikkeling van het project is nu afkomstig van Cambodjaanse staatsbedrijven, lokale particuliere bedrijven en de CRBC volgens een rapport van The Cambodia China Times.
Er zijn volgens directeur Brian Eyler van het Stimson Centre’s Southeast Asia Programme in Washington nog geen grote contracten getekend voor de aanleg van het kanaal – door Chinese aannemers of Cambodjaanse aannemers of anderen – noch zijn er grote leningen verstrekt. ‘Dus de uiteindelijke eigendoms- en financieringsstructuur voor het project is nog steeds onbeslist,’ merkte hij op.
Voorts zullen enkel binnenvaart schepen van 3,000 DWT toegang hebben, dus niet de grootste schepen, laat staan oorlogsschepen. Bovendien is er een parallel lopende snelweg naar een reeds gebouwde diepzeehaven in Sihanoukville, overigens ook eigendom en uitgebaat door CRBC. De meeste China-gerelateerde goederen zouden nog steeds vervoerd worden via de haven van Sihanoukville die dicht bij de Speciale Economische Zone van Sihanoukville ligt – een joint venture tussen Chinese en Cambodjaanse bedrijven in het kader van de nieuwe zijderoutes.
Bovendien zo merkte Eyler op, loopt het kanaal door een actief overstromingsgebied dat bedekt is met water dat tijdens het regenseizoen gedurende enkele maanden van Cambodja naar Vietnam stroomt. Volgens vicepremier Sun Chantol zal het project geen nadelige gevolgen voor het milieu hebben. .De hele kwestie is politiek – het is nooit een puur economisch project, zegt onderzoeksdirecteur James Wang Jixian van het Bay Area Hong Kong Centre. China heeft Cambodja geholpen met deze kwestie, maar het heeft ook zijn eigen invloed versterkt. Ondanks de aanvankelijke bezwaren van Vietnam, die vooral in academische kringen werden geuit en niet via officiële kanalen, heeft Hanoi na de eerste steenlegging vorige maand zijn steun voor het project uitgesproken en respect getoond voor de ontwikkelingsinspanningen van Cambodja. Vietnam zou zelfs een belang in het kanaal kunnen nemen als het zijn kaarten goed speelt, zegt Eyler, De eerste druk op de knop werd op de startceremonie begin augustus ingedrukt, de afwerking van het kanaal wordt in 2028 verwacht.
SCMP, China Daily
