Het boek ‘Enhancing Global Governance in a Fragmented World, Prospects, Issues, and the Role of China’ is een veelzijdig boek waarin de 15 auteurs in afzonderlijke hoofdstukken telkens een facet van de globaliserings problematiek behandelen.
Met Covid bleek dat gemiddeld ongeveer 70% van de wereldbevolking minstens één keer een Covid-19 vaccin kreeg, maar dat dit aantal slechts rond de 27% ligt in landen met een laag inkomen. Sinds Trump zet de confrontatie tussen de VS en China het multilateraal systeem verder onder druk. Fragmentatie leidt echter tot hogere kosten. De Wereldhandelsorganisatie schat dat het opdelen van de wereld in twee economische- en handelszones het wereldwijde Bruto Product met 5% zou verminderen. Het IMF heeft eveneens gewaarschuwd dat een ernstige versnippering met de toevoeging van technologische ontkoppeling in sommige landen zou kunnen leiden tot een productieverlies van 8-12%.
In het rijke Westen wordt een steeds machtiger wordend China wegens zijn economische ontwikkeling, gezien als een bedreiging voor hun belangen en voor een stabiele wereldorde. China heeft aan het Belt and Road Initiative (BRI) meer dan 900 miljard $ toegezegd. Pas na tien jaar kwamen de rijke, grote landen op de G7-top medio 2022 overeen om over 5 jaar gespreid voor investeringen in ontwikkelingslanden 600 miljard $ (200 miljard $ door de VS) vrij te maken zowel uit privé en openbare bronnen. Dit wordt het Partnerschap voor Wereldwijde Infrastructuur en Investeringen (PGII) genoemd.
De invloedrijke Brits-Amerikaanse denktank Economist Intelligence Unit suggereert het ontstaan op de lange termijn’ van één blok dat het Westen haat (geleid door China en Rusland) en één blok dat het Westen genegen is (geleid door de VS en de EU). Beide blokken zullen de andere landen In Azië en in Afrika, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika het hof maken om hen langs hun kant te krijgen’. De wereldwijde economie ontwikkelt zich rond drie polen: de VS, de EU en Azië. De eerste twee delen grotendeels dezelfde waarden zij het dat ook de EU kwaad raakte omdat de VS ‘Inflation Reduction Act’ EU- bedrijven discrimineert die de VS markt willen binnentreden.
Het westen controleert weliswaar met de dollar het monetair systeem en met SWIFT het betalingssysteem. Bovendien controleert het de markt voor transport- en verzekeringsdiensten: Londen verzekert bv. 95% van ’s werelds tankerschepen. Energie en grondstoffen zijn daarentegen vaak in handen van niet-westerse landen. Rusland is nog steeds ’s werelds op één na grootste producent van olie en gas. Beijing bezit de meeste van ’s werelds kostbaarste grondstoffen. Tot zover een eerste gedeelte met een stand van zaken over de globalisering. In een volgend deel wordt ingegaan op de specifieke rol van China in een multilaterale wereld.
Dit begint met een Amerikaanse bijdrage die vindt dat het huidig handelssysteem in de wereld achterhaald is. De oplossing voor de auteur is dat China zijn ‘staatskapitalistisch’ systeem afbouwt ten voordele van een meer liberale politiek met minder overheidsinterventie. De auteur stelt ook zijn hoop op het VS-geleide Indo-Pacific Economic Framework (IPEF) dat arbeids-, milieu- en digitale normen bevat , evenals toezeggingen op het gebied van duurzaamheid van de toeleveringsketen, belastingen en anticorruptie bepalingen, maar geen toezeggingen doet over markttoegang.
De auteur over de relaties met ASEAN vertrekt van de overtuiging dat de zwaartekracht van economische macht verschuift naar China, India en ASEAN. Belangrijk is de relatie van China met ASEAN en meer bepaald de China-ASEAN Free Trade Area uit 2010. Dit partnerschap krijgt recent nieuwe kansen met de snelle groei van de digitale technologie en e-commerce.
Ontwikkelingsbanken
China is de tweede grootste bilaterale ontlener geworden leert het hoofdstuk over de multilaterale ontwikkelingsbanken (MDBs). Het is de vijfde grootste donor van het Aziatische Ontwikkelingsfonds (ADF), dat wordt beheerd door de Aziatische Ontwikkelingsbank (ADB), de zesde grootste van de Internationale Ontwikkelingsassociatie (IDA), bestuurd door de Wereldbank (WB) en de twaalfde grootste donor van het Afrikaanse Ontwikkelingsfonds (AfDF), beheerd door de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB). China was ook lange tijd een belangrijke lener van MDB’s zoals de WB en de ADB. Het behoorde tot de top vijf leners van deze instellingen, hoewel de leningen de laatste tijd zijn afgenomen. China leent ook van de New Development Bank en de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB)
Chinese bedrijven zijn belangrijke spelers geweest bij het verwerven van contracten voor de uitvoering van projecten die door MDB’s worden gefinancierd, zowel binnen als buiten China. In de periode 2010-2020 haalden Chinese bedrijven de meeste contracten binnen die werden gegund voor projecten die door de Wereldbank werden gefinancierd en dit tijdens alle jaren behalve één. Ongeveer 20 % (in waarde) van alle contracten die door de Wereldbank werden gegund, werd gewonnen door Chinese bedrijven. Daarvan was bijna de helft voor werk buiten China.
De oprichting van de AIIB werd in 2013 door president Xi Jinping aangekondigd. Met 106 lidstaten vanaf april 2023 waaronder vijf van de zeven lidstaten van de G-7 is de AIIB qua ledenaantal nu de op één na grootste MDB ter wereld, na de Wereldbank. China is de grootste aandeelhouder met 26,6% van de aandelen. In de Nieuwe Ontwikkelingsbank (NDB) heeft China hetzelfde aandeel als de andere BRICS-landen.
Monetair
Het hoofdstuk over de internationalisatie van de Chinese munt de Renminbi is zeer gedetailleerd. Volgens het IMF daalde sinds de eeuwwisseling het aandeel van de reserves dat door de centrale banken in Amerikaanse dollars wordt aangehouden met 12 % namelijk van 71% in 1999 tot 59% in 2021. China’s bezit aan VS-schatkistcertificaten daalde sinds zijn piek met 34% en dit werd gedeeltelijk geherinvesteerd in goud. Ook Hongkong verlaagde zijn bezit van VS-schatkistcertificaten van 262 miljard $ in 2020 tot 179 miljard $ in september 2022. De sectie over de Chinese aanpak van de liberalisering van de kapitaalrekeningen en over de inwisselbaarheid van de renminbi is heus voer voor specialisten, maar de auteur gelooft dat China met zijn ‘onorthodoxe’ aanpak op het juiste spoor zit.
Interessant is de sectie over de globale bevoorradingsketens in de globalisering. Sinds de invoering van het hervormings- en openstellingsbeleid is de Chinese economie met gemiddeld 9,5% per jaar gegroeid, terwijl het aandeel van de Chinese economie in de wereldeconomie is toegenomen van 1,8% in 1978 tot ongeveer 17% in 2020. In de afgelopen decennia is China uitgegroeid tot ’s werelds grootste handelaar in goederen, het grootste industrieland en de op één na grootste economie. Het land is de VS voorbijgestreefd om het grootste ontvanger van buitenlandse kapitaal ter wereld te worden in 2020.
Economie
Rond 2017 kondigde China een overgang aan van een investerings- en exportgedreven economie naar een groeimodel dat geleid werd door particuliere consumptie. Tien jaar geleden was de Chinese detailhandelsmarkt ongeveer 1,8 biljoen $ waard – minder dan de helft van die van de VS, die in 2021 een waarde van 6,5 biljoen $ had bereikt. China’s particuliere consumptie vertegenwoordigde echter slechts ongeveer 52% van het BBP in 2021 – aanzienlijk minder dan het niveau van 68% in de VS en het wereldgemiddelde van 63%.
Inkomende directe buitenlandse investeringen zijn al sinds de jaren tachtig een integraal aspect van de Chinese economie; ze stegen in 2022 zelfs met 6,3% j-o-j tot 1,27 biljoen yuan en dit voornamelijk in de verwerkende industrie. Het grootste deel van de overheidsuitgaven ging naar binnenlandse infrastructuur, waardoor China nu betere spoorwegsystemen, snelwegen, luchthavens en bruggen heeft dan de VS. China heeft het grootste hogesnelheidsspoornetwerk ter wereld en China kan het zich ook het langst veroorloven om zoveel aan infrastructuur uit te geven omdat zijn defensiebudget, zelfs na jaren van verhogingen, nog steeds maar een kwart is van wat de VS uittrekt.
Afhankelijk
Met het uitbreken van de Covid-pandemie is de wereld echter steeds afhankelijker geworden van de Chinese export van farmaceutische producten, wat wordt bevestigd door het feit dat essentiële medische benodigdheden uit China sinds 2020 met 21% zijn toegenomen. Het verminderen van de afhankelijkheid van China zal gemakkelijker zijn voor sommige producten zoals meubilair, kleding en huishoudelijke artikelen omdat de grondstoffen daarvoor gemakkelijk elders te verkrijgen zijn – timmerhout, stoffen, plastic, enzovoort – wat basismaterialen zijn. Anderzijds zal het moeilijker zijn om alternatieve bronnen te vinden voor geavanceerde machines, elektronica en andere goederen die onderdelen bevatten zoals hoge dichtheid printplaten, elektronische beeldschermen en precisiegietstukken.
Een verschuiving van de productie van China naar Zuidoost-Aziatische landen zou grote veranderingen in de bestaande logistieke strategieën met zich meebrengen. In tegenstelling tot China zijn deze nieuwe locaties echter vaak niet uitgerust met moderne havens met een hoge capaciteit die directe lijndiensten naar grote markten en de grootste containerschepen aankunnen, wat meer overslag via Singapore, Hongkong, enz. en langere transittijden naar de markten van bestemming betekent.
Het hoofdstuk vindt het onverstandig om China volledig uit het mondiale toeleveringsbeeld te laten, omdat de uitgebreide leveranciersnetwerken, de flexibele en capabele arbeidskrachten en de grote en efficiënte havens en transportinfrastructuur betekenen dat China nog jarenlang een zeer concurrerende waardebron zal blijven. Het heeft ook de op één na grootste economie ter wereld; het is dus noodzakelijk dat bedrijven in het land aanwezig blijven om van de markten te profiteren en informatie over de concurrentie te verkrijgen.
Groene energie
China is ook de grootste financier van hernieuwbare energieprojecten in de Indo-Pacific-regio. Meer dan de helft van de buitenlandse energie-investeringen in het kader van het Belt and Road Initiative -goed voor $20 miljard in 2020- gaat naar de sector van hernieuwbare energie die van cruciaal belang is voor de ondersteuning van een overgang naar een andere energiebron. Tussen 2004 en 2010 heeft het land zijn investeringen in hernieuwbare energie 13 keer verhoogd en van 2010 tot 2015 nog eens tweeënhalf keer tot 102 miljard dollar – zodat het veruit de grootste schone investeerder ter wereld werd .
Om de luchtvervuiling onder controle te krijgen, introduceerde de regering in 2013 een uitgebreid actieplan waarin een investering van 1.700 biljoen yuan door de centrale overheid werd toegezegd. Dankzij verschillende inspanningen heeft China in de periode tussen 2010 en 2015 zijn energie-intensiteit met 18,2% en koolstofintensiteit met 20% verminderd. China’s dominantie in hernieuwbare energieproducten en controle over de toeleveringsketens voor zeldzame aardmetalen en de verwerkingscapaciteit om deze te produceren, vindt het boek opmerkelijk.
Het Internationaal Energieagentschap schat dat het wereldwijde aandeel van China in alle belangrijke productiefasen van zonnepanelen dat momenteel meer dan 80% bedraagt, de komende jaren zal stijgen tot meer dan 95%. Het land produceert ook ongeveer 85% van alle zeldzame aardoxiden ter wereld en ongeveer 90% van de zeldzame aardmetalen, legeringen en permanente magneten. Het hoofdstuk bespreekt ook in detail de stand van zaken qua artificiële intelligentie. Besloten wordt: ‘Oneerlijk en kwaadwillig gebruik van AI zou een probleem zijn voor de planeet, ongeacht de locatie waar het gebeurt. Er valt iets te zeggen voor het formuleren van wereldwijde veiligheidsnormen voor alle betrokkenen’.
Protectionisme
Volgt het hoofdstuk ‘De rol van China in de modernisering en stabilisatie van de hedendaagse orde na de Koude Oorlog’. Het artikel laat zien dat de VS, hoewel een volwassen democratie en een sterk geglobaliseerd land, nu protectionistische regels en normen nastreeft die de politiek en gebeurtenissen vormen die de wereldorde zouden kunnen terugkeren naar het tijdperk van voor de jaren 90.
Het economische succesverhaal van China staat nu onder druk van de VS, die van plan zijn om een nieuw tijdperk in de wereldeconomie in te luiden dat er absoluut op gericht is om de VS China te laten controleren en overtreffen. Voor de VS (onder Biden) is China wel goed genoeg om samen te werken in de strijd tegen klimaatverandering, om duurzame ontwikkeling te bevorderen en om een aantal mondiale economische problemen op te lossen. Het vindt China echter autocratisch op het gebied van wetenschap, technologie en militaire ontwikkeling – precies de gebieden waarop de VS China wil inperken. Het hoofdstuk merkt echter op dat het Amerikaans protectionisme niet enkel gericht is op China maar ook discriminerend is voor andere landen. De Inflation Reduction Act van 2022 met zijn subsidies voor schone energie, werd gezien als een aanval op het concurrentievermogen van de belangrijke bondgenoten van Washington waaronder het VK, de EU, Zuid-Korea en Japan.
Na de sancties tegen Rusland is vanuit het oogpunt van economische berekening het grootste slachtoffer van deze ontkoppeling de Europese Unie, waarvan de economie in recessie is en haar vermogen om wereldwijd te concurreren zonder Russische energiebronnen en zeldzame hulpbronnen ernstig wordt bedreigd. Overigens steunt twee derden van de wereld de economische sancties van Amerika tegen Rusland niet.
Hierna bespreekt de auteur de Chinese visie op de globalisering en wordt eveneens BRI geanalyseerd en het Global Development Initiative. Daartegen komt de VS intern in het verweer waar de CIA de nadruk verlegt van strijd tegen terrorisme naar strijd tegen China. Extern worden AUKUS en de QUAD gecultiveerd. De relaties China-VS worden verder uitgediept in het laatste deel ‘Wereldwijde Betrekkingen-China en de Wereld’. Een ander hoofdstuk hierin behandelt het conflict tussen de VS en China in Zuidoost-Azië, het China-Afrika partnerschap, de toekomstige rol van Europa en de vrome wens ‘De wereld heeft een vorm van mondiaal bestuur voor iedereen nodig’ .Kortom dit boek biedt een veelheid van thema’s die het niet altijd even homogeen maken, maar wel enorm informatief
Henry Huiyao Wang, Mabel Lu Miao , Enhancing Global Governance in a Fragmented World, Prospects, Issues, and the Role of China, Springer, 323 p
Dit boek is hier gratis te downloaden
