Xinhua meldt dat een groep mannen met messen dinsdag marktgangers aangevallen heeft en tien personen gedood in het arrondissement Yecheng (Kargilik) van de Oeigoerse provincie Xinjiang. De politie kwam tussen en schoot zeven aanvallers dood.De rellen vallen samen met het in gebruik nemen van een nieuwe snelweg tussen Yesheng en de regionale hoofdstad Kashgar.
Vorig jaar werden in het naburige arrondissement Hotan zeven gijzelnemers gedood die twee gijzelaars genomen hadden en er was ook een dodelijk incident in Kashgar. China spreekt van terroristische aanslagen door de ETIM, een beweging die banden heeft met Al Qaeda en trainingskampen in Pakistan, en opkomt voor afscheuring van het gebied. De helft van de bevolking in Xinjiang, zowat 10 miljoen mensen, zijn Oeigoeren, moslims die een Turkse taal spreken. Het Wereld Oeigoer Congres, een organisatie in Stockholm die financiële steun krijgt van de Amerikaanse regering en eveneens opkomt voor afscheuring, beweert dat de incidenten spontaan verzet van de bevolking zijn tegen de toegenomen politiecontrole in de streek. De politie in Xinjiang is gevoelig versterkt nadat zij er in 2009niet in geslaagd waren ethnische rellen in de hoofdstad Urumqi te verhinderen, waarbij 200 doden vielen, in grote meerderheid Han. Bij zijn recente bezoek aan Turkije vroeg vice-president Xi Jinping nog dat de Turken verder het Turkse nationalisme in Centraal-Azië zouden helpen afremmen.
De situatie in de provinciehoofdstad Urumqi is echter moeilijk vergelijkbaar met die in Hotan of Yecheng. Urumqi is een moderne 
miljoenenstad langs de vroegere meest noordelijke zijderoute, met ongeveer evenveel Oeigoeren als Han, waar kulturele maar vooral sociaal-economische tegenstellingen tussen de gemeenschappen – een vermeende achterstelling van de Oeigoeren- een grote rol spelen. Hotan en Yesheng zijn vroeger belangrijke maar nu afgelegen oasestadjes langs de vroegere zuidelijke zijderoute, die tot 10 jaar geleden slecht bereikbaar waren en nog steeds sterk op landbouw gericht zijn; de bevolking is er bijna homogeen Oeigoers. De regionale hoofdstad is Kashgar, een historisch handelscentrum met 600.000 inwoners dat de toegang naar Pakistan en Centraal-Azië controleert; daar wonen tengevolge van immigratie ongeveer één derde Han.
De nieuwe incidenten in Xinjiang vallen samen met een reeks zelfverbrandingen van Tibetaanse monniken die in de Westerse pers veel aandacht krijgen. Voor China zelf is Xinjiang echter een ernstiger probleem dan Tibet. De massale rellen van 2009 in Urumqi toonden dat de ontveredenheid daar bij bredere lagen zit terwijl in Tibet het protest zich vooral beperkt tot enkele radikale kloosters. Kultureel is er veel meer verschil tussen Oeigoeren en Han dan tussen Tibetanen en Han, wat een voedingsbodem biedt voor racistische reflexen. De Oeigoeren leven ook al sinds de 18de eeuw op gespannen voet met het bestuur in Beijing en na 1949 kwamen enkele miljoenen politieke en economische Han immigranten naar Xinjiang. De Oeigoerse separatisten bovendien hebben potentiële steun van Turkse nationalisten in Turkije en Centraal-Azië, en van extremistische moslimbewegingen in West-Azië. Omwille van olie, gas en andere grondstoffen, en zijn ligging op de routes naar Centraal Azië en Pakistan, is Xinjiang ook economisch zeer belangrijk.
Wat is Xinjiang? Xinjiang= Gewoon Turkestan !De Oeigoeren zijn een volk met een lange geschiedenis. De eerste contacten tussen de Turkse Oeigoeren en Europa dateren uit de tijd van de beroemde Zijderoute. Langs dit traject werden handel, cultuur en religie uitgewisseld.
De onafhankelijke Turkse Oeigoerse staat, Oost-Turkestan, heeft bestaan tot het jaar 1949, toen het land bezet werd door China. Sindsdien zijn duizenden Turkse Oeigoeren gevangen genomen en geëxecuteerd omdat ze protesteerden tegen de Chinese bezetting. Het is verboden om de eigen taal te spreken en de eigen cultuur in stand te houden. Zelfs in prive-kring is het belijden en onderrichten van de eigen godsdienst strafbaar. Religieuze boeken en OeigoerseTurken literatuur zijn verboden en worden in beslag genomen. Bovendien worden Oeigoeren onderdrukt door de oplegging van de zogenaamde ìhasharî wat inhoudt dat er een maand per jaar gratis voor de Chinese staat gewerkt moet worden.
Het is juist de Oeigoeren een lange geschiedenis hebben, ze vormen de meerderheid in Xinjiang sedert zowat 1.000 jaar. De Chinese naam Xinjiang bestaat echter wel al 2.000 jaar!
In de 20ste eeuw zijn er twee pogingen geweest om delen van Xinjiang onafhankelijk te maken, er is echter nooit een Oost-Turkestan geweest als land van alle Oeigoeren. De tweede poging was een communistische staat in de jaren 30 die na 1949 vrijwillig bij communistisch China aansloot.
ik heb zelf geruime tijd in Xinjiang rondgereisd en heb overal vastgesteld dat de Oeigoer kultuur er bloeit en de mensen hun eigen taal spreken en literatuur in eigen taal hebben. Ik heb er ook een aantal moskees en islamitische begraafplaatsen bezocht die erg acief waren. Wat die ihashari betreft, die ken ik niet, tenzij Kemal de inkomensbelasting bedoelt die alle Chinezen met een vrij hoog inkomen moeten betalen; als je het zo ziet kan je stellen dat wij jaarlijks vijf maand gratis voor de staat moeten werken.
Het gedroomde rijk Oost-Turkestan is een uitvinding van de Russen uit de 19e eeuw. Xinjiang was toen al lang en breed een onderdeel van het Qing rijk. (De Russen wilden via deze hersenschim hun invloed verder uitbreiden en een Russische protectoraat van Xinjiang maken.)
Het is waar dat Xinjiang regelmatig rebellen kenden die op stam en plaatselijk niveau tijdelijk vrijstaten stichten. De ernstige opstanden tijdens de Qing werd door Zuo Zongtang verslagen.
De rest van de onzin die Turkisme uit is eigenlijk niet eens de moeite waard om op te reageren. Dat relatief veel Oeigoeren niet goed kan opschieten met andere volkeren in Xinjiang is een gegeven. Dat de Chinese staat meedogenloos optreedt tegen separatisme is een feit. Dat sommige Oeigoeren liever in de sprookjes van een Oost-Turkestan gelooft en daarvoor bereid is om burgers te vermoorden is innig triest.
Ik weet niet voldoende over Xinjiang om een mening te uiten, maar de naam ‘Xinjiang’ is volgens mij zeer Chinese. ‘Xin’ betekent ‘nieuw’ en ‘jiang’ betekent ‘grens’.
Ik hoop dat volkeren harmonieus met elkaar leven – met doden lossen wij geen probleem op.
Liefs,
Lulu