Pas benoemde kaderleden onderschrijven een verklaring van onkreukbaarheid
De partijtop spant zich in om het publiek ervan te overtuigen dat het meer dan ooit menens is met de strijd tegen corruptie en machtsmisbruik.
Xi Jinping heeft sinds zijn benoeming donderdag al twee keer in geruchtmakende toespraken aangegeven dat corruptie moet worden uitgeroeid en heeft er bij zijn collega’s op aangedrongen te voorkomen dat hun familieleden en naaste vrienden persoonlijk misbruik maken van hun invloed. Gisteren sprak Xi in die zin het politiek bureau toe dat bijeenkwam voor een studiedag. Dat soort vormingen vindt sinds 2002 zowat elke maand plaats, maar het is nog maar zelden gebeurd dat een openingstoespraak van een dergelijke sessie publiek werd gemaakt. Xi zei dat in andere landen corruptie heeft geleid tot politieke catastrofes en dat er ook in China uiterst zware overtredingen zijn voorgevallen de laatste jaren. Hij noemde de zaken van Bo Xilai, minister van spoorwegen Liu Zhijun en Xu Zongheng, de burgemeester van Shenzhen. Een opvallend element in Xi’s toespraken was de noodzaak om te blijven werken aan behoorlijke instellingen voor controle op de kaderleden die machtsmisbruik kunnen voorkomen of tegengaan. Xi citeerde Den Xiaoping die in 1992 had gezegd dat overheid en partij dertig jaar zouden nodig hebben om op alle terreinen behoorlijk functionerende instellingen te laten ontstaan.
Wang Qishan, een vicepremier en nieuw lid van het permanent comité heeft de post gekregen van hoofd van de centrale commissie voor de inspectie van de discipline. Wang is aangesteld als hoofdverantwoordelijke functionaris voor de strijd tegen de corruptie omdat hij zijn talent als probleemoplosser heeft getoond. Hij bracht een ingewikkelde schuldherschikking van de provincie Guangdong tot een goed einde en heeft een diepe indruk gemaakt in en buiten China voor zijn efficiënte aanpak van de SARS-crisis, bij de organisatie van de bestrijding en de opvang en bij de communicatie. Ook Wang heeft het gehad over ‘verwanten’ en verder over ‘naaste medewerkers die beter moeten worden opgeleid en in toom gehouden en die geen voorrechten mogen krijgen’. Het comité dat Wang nu gaat leiden had vorige week een rapport voorgelegd aan het 18e partijcongres met daarin het voorstel ‘dat leidinggevende figuren op alle niveaus van de partij accepteren dat de bevolking en de media hen kritisch volgen en voor die supervisie ook open staan’. Topmensen moeten ‘tijdig en gepast reageren op hot issues uit de media of internetdiscussies.’ Onder corruptie valt volgens het rapport, naast omkoping, ook onbehoorlijk gedrag, plichtsverzuim en machtsmisbruik. Hiervan is meer bepaald sprake als ‘de economische en politieke, en persoonlijke rechten en belangen’ van burgers worden aangetast. Het comité voor de discipline deed er ten slotte zijn beklag over dat de boosdoeners vooral in bepaalde regio’s en departementen zitten en dat ze meer en meer verdoken optreden en verfijnde methoden hanteren die soms moeilijk te ontmaskeren zijn.
Een concreet voorbeeld van iemand wiens rechten geschonden zijn en die nu veel aandacht krijgt in de media is Ren Jianyu. Deze jongeman had op internet een groot aantal commentaren gepost om het feit te hekelen dat de overheid in Chongqing de misdaad op een aanvechtbare manier bestreed en tegelijk een campagne voerde om liederen uit de tijd van de Culturele Revolutie weer aan de bevolking op te dringen. Een commissie voor ‘heropvoeding door arbeid’ had hem, zonder een behoorlijk proces, tot twee jaar in een werkkamp veroordeeld. Een plaatselijke rechtbank zal deze uitspraak vandaag waarschijnlijk ongedaan maken en hem laten vrijspreken. Ren en zijn advocaten grijpen de zaak aan voor de beweging die een eind wil maken aan het systeem van ‘heropvoeding door arbeid’. De activisten tegen dit stelsel beschouwen het als ongrondwettelijk omdat het niet het gerecht is dat hierin uitspraken doet en straffen oplegt, maar het bureau voor openbare veiligheid. De op handen zijnde vrijspraak van Ren is volgens hen een kleine overwinning in een strijd die nog lang zal duren.
De regeringskrant Global Times is blij met de voornemens en de inspirerende daadkracht, maar stelt dat er ook een mentaliteitswijziging nodig is en dat er dringend andere dan louter bestraffende maatregelen moeten komen. De commentator stelt voor enerzijds de salarissen van ambtenaren te verhogen zodat ze gemotiveerd worden om op een behoorlijke wijze te besturen en anderzijds een eind te maken aan het verschijnsel van ‘verdoken inkomens’. Dat kan door meer transparantie en door de nood aan een half wettige aanvulling van de salarissen weg te nemen volgens de krant.
Bronnen: China Daily, Xinhua, BBC, Global Times, Shanghai Daily, Beijing Times
